بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

لَاحَوْلَ وَلَا قُوَّهَ إِلّا بِاللّٰهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ،  الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِین وَ الصَّلَاهُ وَ السَّلَامُ عَلَى سَیِّدِنَا وَ نَبِیِّنَا أبوألقاسِمِ مُحَمَّدٍ ، الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم.  وَ عَلی آلِهِ الطَیِّبینَ الطَّاهِرِین ، سِیَّمَا بَقیَّهِ الله فِی الأرَضین فَااللَّعْنَهُ اللَّهِ ‏ْعَلَى أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِین

قال الله تبارک و تعالی:  یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ.

از جلسه گذشته از اول قرآن وارد شدیم، از سوره مبارکه حمد، که ان شاءالله به تفسیر وتبیین روان و ساده مفاهیم قرآن کریم از ابتدا بپردازیم، حالا هر چقدر ان شاءالله حیات باقی باشد وشرایط فراهم باشد،بتوانیم یک دور ان شاءالله تفسیر قرآن را بگوییم.

در رابطه با سوره حمد واهمیت این سوره ،جلسه گذشته مطالبی را عرض کردیم،گفتیم بعضی از روایات این سوره را عدل کل قرآن قرار داده،یعنی می فرماید قرآن کریم یک طرف،این هفت آیه وسوره حمد یک طرف،در بعضی از آیات هم به صراحت همین نکته تاکید شده است،یا در پاره ای از روایات وارد شده، أَیُّمَا مُسْلِمٍ قَرَأَ فَاتِحَهَ الْکِتَابِ أُعْطِیَ مِنَ الْأَجْرِ کَأَنَّمَا قَرَأَ ثُلْثَیِ الْقُرْآنِ کسی که فاتحه الکتاب یعنی سوره حمد را بخواند گویا دو سوم قرآن را خوانده، که عرض کردیم در جلسه قبل، شاید دلیلش این است که از میان معارف اسلامی هم توحید هم نبوت هم معاد دراین سوره آمده است،هم موضوع وحدانیت خدا وصفات خدا مطرح است،هم اشاره به نبوت که حالا عرض خواهیم کرد،هم قیامت وروز جزا،به همین جهت هم در روایات داریم کسی که سوره حمد بخواند کَأَنَّمَا تَصَدَّقَ عَلَى کُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَهٍ گویا به تمام زنان و مردان مومن انفاق کرده،سوره حمد در روایات هم برای شفای مریض هفت مرتبه یا هفتاد مرتبه گفته شده که بخوانید،وظاهرا اولین سوره ای که به صورت کامل بر پیغمبر خدا نازل شده همین سوره است،چون سوره علق اولین آیاتی است که بر پیغمبر نازل شده،پنج آیه اول سوره علق،ولی سوره حمد حتی بعضی از دانشمندان علوم قرآنی مثل مرحوم آیت الله معرفت رضوان الله تعالی علیه،معتقد بودند قبل از موضوع غار حرا قبل از بعثت این سوره را خدا جدا گانه ،چون در روایت هم داریم سوره حمد دوبار نازل شده،جدا گانه بر پیغمبر نازل کرد وپیغمبر در نماز ،رسول خدا در مسجد الحرام نماز می خواند ،حتی قبل از بعثت بعضی ها گفتند نماز،درست است که نماز در معراج به پیغمبر القا شده،اما شکلش،رکوع وسجود و رکعات واینها بوده،اما اصل نماز قبل از شب معراج هم پیغمبر گرامی اسلام داشتند،واین سوره حمد جزو نماز بوده.خب این ها مطالبی بوده که قبلا هم اشاره کردیم.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ مفسران شیعه وسنی بحث دارند که آیا این بسم الله خودش آیه مستقلی است،یا مثلا نه آیه مستقلی نیست،حالا ثمرش هم این است مثلا در نماز آیات اگر بسم الله الرحمن الرحیم یک آیه مستقلی باشد، می شود آدم بگوید بسم الله الرحمن الرحیم برود رکوع،مثلا با قل هو الله،برود رکوع،الله الصمد،…..اما نه اگه بسم الله را آیه مستقل ندانیم نمی تواند انسان در نماز آیات در سوره حمد بگویید بسم الله الرحمن الرحیم وبه رکوع برود،حتما باید بگوید بسم الله الرحمن الرحیم قل هو الله احد،یک آیه یا بخشی از آیه را بخواند.

فخر رازی در تفسیرش خیلی بحث کرده،علامه طباطبایی،اغلب مفسران شیعه معتقدند بسم الله آیه مستقلی است،مال هرسوره است،لذا اگر یک کسی در نماز سوره حمد را خواند بعد می خواهد سوره بخواند،گفت بسم الله الرحمن الرحیم، حالا فکر کند که چه بخواند،کوثر بخواند ،قل هوالله بخواند،می گویند درست نیست،قبل از آنکه بسم الله را بگوید باید فکر کند،بسم الله قل هوالله مال خودش است،بسم الله سوره کوثر مال خودش است،لذا کسی سوره حمد را خواند فکر کند که چه سوره ای می خواهد بخواند،بسم الله الرحمن الرحیم قل هوالله احد…،کوثر بخواند،بسم الله الرحمن الرحیم انا اعطیناک الکوثر،بعضی این را مطرح کردند که اگر جزو سوره است،حداقل این است که بسم الله سوره حمد را بسیاری از مفسرین آیه مستقلی دانستند،باز بحث است که بسم الله باید مثلا بلند خوانده شود یا آهسته؟

????یک وقت معاویه نماز می خواند بسم الله را نگفت در نمازش،صدای مردم درآمد گفتند: «أ سَرقتَ أم نَسیتَ»سرقت کردی،یعنی مخصوصا نخواندی یا فراموش کردی؟دیگه به هر حال گفت :نسیت،فراموش کردم،معلوم می شود که اصحاب پیغمبر هم بسم الله را،برای قرائتش جایگاهی …

فخر رازی ۱۶دلیل می آورد که بسم الله را باید بلند گفت،از جمله ادله ای که می آورد ،می گوید :امیرالمومنین علی ابن ابیطالب در تمام نماز هایش بسم الله را بلند می گفت،شما می دانید یکی از علائم شیعه بسم الله بلند گفتن است دیگر،شما در نمازهای مسجدالحرام یا مسجد النبی،یا خطیب نمی گوید یا خیلی آهسته می گوید،الان تقریبا همه نماز های اهل سنت بعد از تکبیره الاحرام،نمازهای مغرب وعشاء که بلند است،الحمدالله الرب العالمین،از این جا شروع می کند،یا بسم الله را آهسته می گویند یا نمی گویند.

????امام عسگری فرمود:شیعه پنج تا علامت دارد، زیارت اربعین،نماز نافله و واجب ۵۱رکعت است،یکی هم فرمودند:جهر به بسم الله،لذا آقایان دقت داشته باشید،بزرگان وعزیزان ،نماز هم که خودتان می خوانید،ظهر وعصر که آهسته است ،مغرب وعشاء که کل آن باید بلند باشد،بسم الله باید بلند گفته شود،۱۱۵مرتبه در قرآن ما بسم الله داریم،۱۱۵مرتبه ما در قرآن کلمه بسم الله،بسم الله الرحمن الرحیم ۱۱۴مرتبه است چون ۱۱۳تا از سوره های قرآن بسم الله الرحمن الرحیم دارد،سوره توبه ندارد،یک بار هم در نامه حضرت سلیمان در سوره نمل بسم الله الرحمن الرحیم آمده ،این می شود۱۱۴بار،یک وقت در این مسابقاتی که برگزار می شود در کشوری،سوال کردند بسم الله چند بار در قرآن آمده،همه گفتند:۱۱۴بار،ردشان کردند،خب ۱۱۴بار هست بسم الله،نه،بسم الله ۱۱۵بار است چون یک بار هم در قرآن ،قرآن کریم می فرماید:حضرت نوح وقتی که سوار کشتی شد ویارانش را سوار کرد گفت: بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا ۚ،یک بارهم کلمه بسم الله در سوره هود فقط بسم الله آمده،الرحمن الرحیم ندارد،حالا این هم یک نکته که یاد بگیرید خوب است،بسم الله اگر سوال شد در قرآن چند بار آمده ؟۱۱۵بار ،ولی بسم الله الرحمن الرحیم،۱۱۴بار .

خب خیلی مفسرین اینجا بحث کردند،امام رهبر کبیر انقلاب چند جلسه تفسیر سوره حمد گفت،تلویزیون هم پخش کرد ،منتها دیگر بعضی از بزرگان تقاضا کردند که تعطیل شود ،امام هم احترام کردند وتعطیل کردند،وقتی ما خدمت مقام معظم رهبری حفظه الله بودیم،ایشان فرمودند:بعضی از بزرگان وعلما از من خواستند ،منم خدمت امام عرض کردم این درس به هرحال ادامه پیدا نکرد،دلیلش هم این بود که فوق العاده سنگین بود آن تفسیر،آن پنج جلسه الان چاپ شده،فوق العاده عرفانی شد،فوق العاده مباحث،یعنی کشش عمومی مردم نبود،آن برنامه هم در تلویزیون پخش می شد،من یادم هست قبل از امام، مرحوم آیت الله طالقانی در تلویزیون تفسیر می گفت ،ایشان که فوت کرد امام خودشان آمدند برای تفسیر ،پنج جلسه تفسیر سوره حمد را گفتند،بیشتر هم در همان بسم الله الرحمن الرحیم،فوق العاده مطلب عرفانی وسنگین بود،لذا بعضی گفتند که ممکن است کشش نباشد،امام به تقاضای بعضی از بزرگان مخصوصا مشهد ،آن درس را تعطیل کردند.

خود اَصبَغ بن نُباته می گوید:یک شب تا به صبح حضرت امیر راجع به فقط بسم الله الرحمن الرحیم،بای بسم الله برای من صحبت کرد ،دیگر هوا روشن شد ونماز شد،خیلی اینجا مطالب هست خیلی اینجا معارف هست،بسم الله الرحمن الرحیم ،آرم اسلام است،بسم الله الرحمن الرحیم نشانه مسلمانی است،شما چرا حیوان را که ذبح می کنی نام خدا را باید ببری؟حالا بسم الله الرحمن الرحیم نمی خواهد،بسم الله،نگویید حیوان می شود میته،نمی توانی بخوری،گوشتش حرام است،ببینبد شما در منابع دینی ما کُلُّ امْرِ ذى‏ بالٍ هرکاری بدون بسم الله آغاز شود ابتر است.

آقا امیرالمومنین نشسته بودند،یک تختی هم کنارشان بود،یک آقایی به نام عبدالله بن یحیی آمد سلام کرد و آمد بنشیند روی این تخت افتاد روی زمین،از تخت زمین خورد،بلاخره بدنش ضربه دید،آقا فرمودند:چون بسم الله الرحمن الرحیم نگفتید،ببینید این اهمیت بسم الله.لذا در روایت داریم سفره ای که بسم الله،الان تقربیا در سفره های ما بسم الله الرحمن الرحیم فراموش شده. ما یک وقتی یک آقایی بود هر کجا مهمانی بود،در آشناها بلند میشد ومی گفت همه بلند بگویید:بسم الله الرحمن الرحیم،آخرش هم می گفت باهم بگویید، الحمدالله رب العالمین.

چقدر خوب است رستوران ها من این پیشنهاد را همین جا عرض می کنم،تالار ها ،مراکز توزیع غذا ،اینهایی که مردم می روند برای مهمانی ها وجشن هایشان،اینها بزرگ بنویسند که بسم الله الرحمن الرحیم،فرمود که ضرر غذا رفع می شود اگر کسی بسم الله بگوید،چشم زخم،اگر کسی می ترسد چشم زخم مثلا به او برسد،بسم الله الرحمن الرحیم،نام خدا در هرکاری برده شود،در واقع قرآن به ما یاد می دهد،سلیمان وقتی می خواست نامه بنویسد ،بسم الله الرحمن الرحیم،نوح خواست سوار کشتی شود،بسم الله مجراها ومرساها،عرض کردم آدرس را

خب این کلمه نورانی چون قبل از جاهلیت،قبل از اسلام در جاهلیت این نبود،چیزهای دیگری می نوشتند اول نامه ها،پیغمبر اکرم براساس دستور خدا بسم الله الرحمن الرحیم را باب کرد برای هر امری.چقدر خوب است انسان برای هرکاری صبح که می خواهد از خانه بیاید بیرون بسم الله الرحمن الرحیم،ازدواج می خواهد بکند،وارد جایی بشود،شب می خواهد بخوابد ،این نامی که یک اسم ودوصفت خدا در آن است ،بسم الله یعنی آغاز می کنم،این با در واقع بای ابتداییه است،ابتدا می کنم،آغاز می کنم به نام خدا،اسم از کلمه سمو می آید یعنی بلندی،یا از سمه می آید یعنی نشانه،کلمه اسم به معنای نشانه است،خب در منابع دینی ما خیلی روی اسم تاکید شده،آقا هر اسمی نگذارید،یکی از آداب فرزند داری این است که پدر اسم خوب روی او بگذارد،پیغمبر خدا وقتی مبعوث شد،اسم های بد را عوض کرد،یکی اسمش عاسیه بود ،عاسیه با عین،یعنی گنه کار،گذاشت جمیله،یکی اسمش عبدالشمس بود یعنی بنده خورشید،گذاشت عبدالله،اسمش عبدالعزا بود یعنی بنده عزا،گذاشت عبدالرحمان،یکی از روش های پیغمبر ….

یک کسی آمده بود پیش امام صادق، خدا به او دختری داده بود،اسمش را حمیرا گذاشته بود،آقا امام کاظم بچه بود در گهواره بود،این آقا رفت کنار گهواره بچه را ببیند،امام کاظم به سخن آمد،امام است دیگر اینها اسنباطی ندارد،مگر حضرت یحیی در گهواره سخن نمی گفت؟ قَالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتَانِیَ الْکِتَابَ وَجَعَلَنِی نَبِیًّا. چقدر اسم مهم است که امام کاظم در گهواره نهی از منکر کرد ،فرمود:این چه اسمی هست که گذاشتی برو عوض کن،رفت و اسم را عوض کرد،گذاشت فاطمه،وقتی آمد خدمت آقا امام صادق،گفت آقا اسم بچه ام را فاطمه گذاشتم،فرمود :لا تضربها،حالا که اسمش را فاطمه گذاشتی مبادا او را بزنی،مبادا اذیتش کنی،چون نامش نام مادر ما،حضرت زهرا سلام الله علیهاست.

در روایت داریم در خانه ای که نام فاطمه ،نام محمد صل الله علیه وآله ، الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم. نام احمد،نام حسن،نام حسین باشد،این خانه برکت درآن می آید،تمام ائمه ما دختر به نام فاطمه داشتند،برادرم فاطمه نام دارد،داشته باشد،شما هم بگذار.

سه تا فاطمه داشته موسی بن جعفر،یکی این فاطمه معصومه،می دانید که معصومه کلمه مشهوری نبوده،یک روایت از امام رضا دارد که فرمود:کسی خواهرم معصومه را در قم زیارت کند،والا همه روایاتی که راجع به حضرت معصومه است اسم فاطمه است،سه تا دختر به نام فاطمه،اسم نشانه است،اسم مدال است،گول نخورند بعضی ها الان در این ماهواره ها،آقا شما ایرانی هستین اسم ایرانی بگذارید،آقا این حرف ها چیست؟این ها اسم های بین المللی است ،فاطمه،امام حسن و….اینها اسم های جهانی است،عرب وعجم وترک وکرد ندارد،اینها اسم های جهانی است،اسم های سراسری است اسم خوب ونیکو.اسم یعنی نشانه،اسم یعنی علامت،اسم یعنی بلندی،پیشانی .

خب اسم خدا چیست؟الله،بقیه هرچه هست دیگراسم نیست،لذا شما ببنید الله را برایش صفت می آوردند،هو الله ملک و قدوس والعزیز و…..اما برای صفات نمی گویند الرحمن الله،می گویند الله الرحمن،رحمان ورحیم ،کریم، عزیز،تمام اینها صفات خداست که نزدیک هزار صفت در دعای جوشن آمده .

اسم خدا را که کسی حق ندارد روی خودش بگذارد،اسم الله است ،برترین اسم خداست،جامع ترین نام است،الله به احدی اطلاق نمی شود،اله چرا،اله به بت ها می گفتند،لا اله ، أَفَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ،اما کلمه الله،که قبل از اسلام هم کلمه الله را به کار می بردند مشرکین،اما این نام دوهزار وشسصد ونود هشت مرتبه،یعنی حدود دوهزارو هفتصد مرتبه در قرآن ما کلمه الله داریم.

درروایات داریم اگر ترسیدید برا بچه خودتان از کسی از چشم زخم کسی،نام الله را ببرید،الله الله الله ،نام خدا.قرآن می فرماید:وقتی این نام برده می شود باید دل آدم بلرزد،باید آدم اثر بپذیرد.

خدا رحمت کند مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری اعلی الله مقامه الشریف،  پا منبر آقا شیخ جعفر شوشتری نشسته بود،آقا شیخ جعفر صحبت می کرد،گفت امروز می خواهم امتحان بگیرم،در منبر می خواهم امتحان بگیرم،آخه در منبر که نمی شود امتحان گرفت،گفت :مردم ،خدا می گوید مومن کسی است که وقتی نام خدا برده می شود دلش بلرزد،احساس آرامش،ترس با آرامش ،احساس ابهت وعظمت در دلش بکند،گفت من چند بار نام خدا را می برم ببینم همچین احساسی به شما دست می دهد یانه؟

????خب آیه می دانید اول سوره انفال است، إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ ،اگر کسی نام خدا برد دلش لرزید،این مخبت است، وَ بَشرِ الْمُخْبِتِینَ‏ * الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَت قُلُوبُهُمْ ،اول سوره انفال،آیه دوم است نگاه کنید،مومن چه کسی است، إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ ،کسی است که تا می گویند خدا دلش بلرزد،شیخ جعفر یک چند مرتبه گفت الله،الله،الله،الله،دیدند مرحوم آیت الله حائری رفت به سجده،گفتند چرا سجده رفتی؟گفت سجده شکر کردم چون تا گفت الله دلم لرزید،اشکم جاری شد،نام خدا اینطور است.

آن جوان آمده بود زمان پیغمبر ،رسول خدا رفته بود تبوک ،یک چندتا مرد را گذاشته بود مدینه بمانند،کارهایی که خانم ها دارند انجام دهند،مثل الان نبود که هر صفی که می روید خانم ها بیشتر از آقایون هستند،هر اداره ای می روید هر مغازه ای می روید دخترای جوان همه را،عرض می کنم بعضی از این کاسبا متاسفانه سوء استفاده می کنند،این طور نبود،خانم ها بیشتر در خانه بودند،کار بیرون بیشتر با مردها بود،من نمی گویم خانم ها کار بیرون نکنند،اما نه این طور که بلاخره ،نانوایی،عطاری،میدان،همه جا،ادارات میبینید متاسفانه گاهی پوشش ها هم مناسب نیست.حضرت چندتا مرد را گذاشته در مدینه که کارهارا انجام دهند،خود امیرالمومنین هم نرفته بودند در جنگ تبوک،پیامبر ایشان را گذاشت که مدینه را حفاظت کند،ازدست منافقین،یکی از این آقایانی که در مدینه مانده بودثعلبه بود،می آمد در خانه ها را می زد، خانه ها مرده داشت،خانم ها خمار داشتند،روسری بلند داشتند،جلباب داشتند،این ها آیات قرآن است،حجاب ضروری دین است کسی انکار کند حجاب را ضروری دین را انکار کرده،آیات قرآن است،سوره احزاب ،سوره نور.

می آمدند پشت در خانه سوال می کردند،خانم امروز چه می خواهی؟مثلا آبمان تمام شده،گوشت تمام شده،این آقای ثعلبه یک روز آمد در خانه یکی دوستانش  به نام سعید،حالا دوستش رفته جبهه ،جنگ،درزد خانمش آمد پشت در یا پرده،شیطان رفت در جلد ثعلبه،گفت این پرده را بدهم کنار ببینم خانم دوستم چه شکلی هست؟دست برد به طرف پرده وطرف نامحرم ،خانمه فهمید،فهمید این شهوانی شد،فریاد زد الله الله الله،ثعلبه خودش را کشید کنار،از صحنه گریخت،گناه صورت نگرفت،رفت سر به بیابان گذاشت،داستانش مفصل است،گریه وناله و… وبعد توبه اش پذیرفته شد.

ببینید الله، نام الله ،صدای اذان می آید قلم را بگذار زمین،کار را بگذار کنار ،مغازه را ببند،نام خدا باید در دل آدم اثر کند،ثعلبه با نام خدا گناه را گذاشت کنار.

????امام هشتم داشت بحث می کرد با عمران صابعی رئیس صابعین،یک قبیله مهمی بودند،صابعین هنوز هم هستند،یک تعدادیشان  در اهواز وخوزستان،صابعین حضرت یحیی را پیغمبر خود می دانند،وبرای ستاره ها هم یک احترامی قائل هستند،در قرآن هم اسمشان آمده صابعین،داشت با عمران بحث می کرده امام رضا،صدای اذان بلند شد،الله اکبر،آقا بحث را قطع کرد،گفت یابن رسول الله الان به نتیجه می رسیم آخر بحث بود،فرمود:  نُصَلِّی وَ نَعُود، بسم الله الرحمن الرحیم،الله نامی است جامع جمیع نیکی ها،چرا می گویند الله،الله از اله می آید الف ولام گذاشتند شد الله،اله را شما الف ولام بر سرش در بیاورید،یک حذف الف هم وسطش شود ادغام شود می شود الله،الله بوده ال اله،شده الله اسم خدا.

یعنی چه الله؟دوتا معنا دارد،

۱-یعنی معبود،بسم الله یعنی به نام معبود،یانه معنای قشنگ ترش شاید این باشد،اله به معنای ذاتی که آدم در باره اش متحیر است،سر گشته است،سر در نمی آورد،بسم الله به نام آن کسی که عقول ،افکار ،اندیشه ها به گرد او نمی رسند،کسی در ذات خدا نمی تواند فکر کند لَا تَتَفَکَّرُوا فِی‌ ذَاتِ اللَهِ.

فیکَ یا أُعْجُوبَهَ الْکَوْنِ *** غَدَا الْفِکْرُ کَلیلا این شعر مال بوعلی است ،می گوید ای عجوبه هستی فکر به جایی نمی رسد،درباره تو،بشر محدود است،لذا گفتند در باره الله فکر نکنید،راجع به صفاتش فکر کنید،صفاتش کریم است ،رحیم است،اما ذات خدا چیست؟ما سر در نمی آوریم،چدا سر در نمی آوریم؟چون محدود هستیم،نامحدود در محدود نمی گنجد،ما از خیلی چیزها،الان بشر از روح سر در می آورد،بشر از ملائکه،از جن،از خواب،اینها که همه مخلوق هستند،خیلی از مخلوقات خدا روح است،علم در روح مانده چه هست حقیقت روح؟آن وقت می خواهد خالق روح را پی ببرد؟

بسم الله در نام خدا ،نام خدا را ببرید اما بدانید عقول در نام او سرگشته و متحیرند.

بعد بسم الله صفات خدا می آید،بسم الله الرحمن الرحیم،رحمن صیغه مبالغه هست ورحیم صفت مشبهه، فرق این دو چیست؟در یک کلمه،خدا حفظ کند همه مراجع را،خدمت آیت الله شبیری بودیم،ایشان فرمودند:قالب مفسرین بسم الله الرحمن الرحیم را اشتباه ترجمه کردند،به نام خداوند بخشنده مهربان،نه معنای رحمن بخشنده است ونه معنای رحیم مهربان است،از قدیم هم اینطور ،اخیرا دیدیم که بعضی از ترجمه ها قشنگ تر،ترجمه های جدید دقیق تر ترجمه کردند،بسم الله ،به نام خدایی که رحمان است یعنی رحمتش گسترده است،فراگیر است،به نام خدایی که لطفش دو جور است،یک لطف عام دارد،به کافر و مومن روزی می دهد،فرعون هم روزی می خورد حضرت موسی هم روزی می خورد،صدام هم زندگی می کرد،متدینین هم زندگی می کردند، الان دراین دنیا نتانیاهوی خبیث هم دارد استنشاق می کند هوا را ،اینطور نیست مگر،رحمت خدا یک بخش آن عام است،یا یَا دَائِمَ الْفَضْلِ عَلَى الْبَرِیَّهِ ،این را می گویند رحمان،رحمان به معنای آن رحمت گسترده است رحمت فراگیر است،اما کلمه رحیم نه،به معنای رحمت خاص است،رحمتی که ویژه مومنان است،آن دیگر برای همه کس نیست،قرآن کریم می فرماید: وَ رَحْمَتی‏ وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ‏ءٍ،رحمت من برای همه است،این  وَ رَحْمَتی‏ وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ‏ءٍ همان رحمانیت است،اما نه یک رحمتی دارد که إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ،رحمت فراگیر خدا این است که به همه روزی می دهد،به همه حیات می دهد ،به همه اولاد می دهد،گاهی به کافرها بیشتر هم می دهد، فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ أَبْوَابَ کُلِّ شَیْءٍ،اما رحمت خاص خدا این است،مثل هدایت،یک وقت یک لطف های ویژه ای،حر رحمت خاص خدا شاملش شد،آمرزیده شد، إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ ،خدا رحمان است ورحیم است،یک جمله دیگر بگویم ودعایتان کنم.

چکار کنیم که رحمت خدا شامل حال ما شود؟خیلی در روایات وآیات آمده که  قرآن کریم می فرماید :یک از راه هایی که رحمت خدا،رحمت خاص،رحمت عام که کافر باشی یا مومن هست،شما کافر باشی غذا می خوری مومن هم باشی غذا می خوری،کافر هم باشی روی این زمین راه می روی،مومن هم باشی می روی،رحمت خاص،ویژه،آن پوشش ویژه ای که شامل مومنین می شود،من دوسه تا راهش را عرض می کنم.قرآن می فرماید:

۱-یکی از راهای برخورداری از رحمت خدا پیروی از قرآن است، هَـذَا کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَکٌ ،این قرآن کتاب با برکت است، فَاتَّبِعُوهُ ازآن تبعیت کنید، بعد می فرماید تقوا داشته باشید،وَ اتَّقُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ پیروی از قرآن،قرآن کتاب رحمت است.

۲-پیغمبر خدا رحمت للعالمین است،اگر کسی از رسول خدا از ائمه اطهار پیروی کرد،امام زمان رحمت الله الواسعه است ،در زیارت نامه اش می خوانیم،رحمت خدا شاملش می شود.

۳-در روایات داریم بین مردم،در آیات قرآن هم داریم،آیه اش را هم می خوانم سوره حجرات،می فرماید:بین مردم اصلاح ایجاد کنید، فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ،این هایی دائما صلح ایجاد می کنند،پرهیز از اختلاف می کنند،سعی می کنند در گیری های زیاد نشود،دائما بین مردم رفاقت باشد،مدارا باشد،باهم خوب باشند،خدا هم به این ها رحم میکند،می گوید شما باعث روابط خوب مردم شدید،رحم من هم شامل شما می شود.

یک جمله مهم دیگر عرض کنم ،عرض من تمام،آمد خدمت رسول خدا یک کسی گفت یا رسول الله چه کنم خدا به من رحم کند،فرمود : ارْحَموا تُرْحَموا شما رحم کنید خدا هم به شما رحم کند،کاسب بی رحم معلوم است که خدا به او رحم نمی کند،راننده تاکسی بی رحم خدا به او رحم نمی کند،کارمند بی رحم هم خدا به او رحم نمی کند،رحم کن،مرد بی رحم که به زن وبچه رحم نمی کند،به حیوانات رحم نمی کند،ارحموا ،رحم کنید،حالا رحم به کی ؟به خودت،ارحم نفسک،به خودت رحم کن چرا این بدن را به جهنم می اندازی؟ارحم خلق الله،به مخلوقات،لذا در اسلام درخت را هم شما حق ندارید به آن سیخ فرو کنید میخ فرو کنید،آزار بدهید،مثلا گیاهان را بکنید،حیوانات را حق ندارید،یک زنی یک گربه ای را حبس کرد تا آن گربه مرد از گرسنگی،پیغمبر خدا فرمود :روز قیامت همین طوری با او برخورد می کنند،رحم .

مرحوم آیت الله شَفتی غذایش را داد به یک حیوانی در اصفهان،سگی گرسنه بود در چهار باغ اصفهان،ایشان آبگوشتی تهیه کرده بود گذاشت جلوی این حیوان که بخورد،خودش رفت گرسنه خوابید،فردا صبح یک کسی آمده گفته، فلانی از دنیا رفته، ثلث اموالش را وصیت کرده به شما،رحم به یک حیوان،مرحوم آیت الله شَفتی در اصفهان الان معروف است،مسجد سید ،مدرسه سید،زمان ناصرالدین شاه بود،که ظل السلطان،فرماندار اصفهان پسر ناصرالدین شاه می گفت :دنیا می خواهید بروید پیش سید،آخرت هم می خواهید بروید پیش سید،همه چیز پیش اوست،در اثر رحم به یک حیوان،سگی که در چهار باغ با توله هایش نشسته بود،ایشان غذایش را داد به آن ،رحم کنید خدا به شما رحم کند، ارْحَموا تُرْحَموا ،اگر بی رحمی کردی طبیعتا انتظار رحمت هم از خدا نداشته باش،افرادی که به خانواده هایشان، به بچه هایشان ،فرزندانی که به پدر مادر به پیر مردها ،به بزرگتر ها ،این ها خیلی مهم است،رحم باعث می شود که رحمت الهی شامل انسان شود.

خدایا همه مارا مشمول رحمت واسعه ات قرار بده،الهی آمین.

ذکر مصیبت و روضه

السلام علیک یا فاطمهُ الزَّهرَاءُ یا بنتَ رسول الله یا قرَّهَ عینِ النبی المصطفی.

روزهای آخر عمر حضرت زهرا سلام الله علیها است،می آمد کنار بقیع گریه می کرد،کنار احد گریه می کرد،خب خیلی به پیغمبر علاقه داشت،علاقه بین این دو دختر وپدر ،علاقه ویژه بود،پیغمبر گاهی اصحاب دنبالش بودند خواستند بروند جنگ،همه مسلح ،لشگر آماده،می آمد در خانه حضرت زهرا ،همه اینها را پشت در نگه می داشت می رفت در خانه با فاطمه زهرا خداحافظی می کرد،می رفت میدان جنگ،ازجنگ که برمی گشت،اصحاب پشت سر فرمانده می آمد جلو خانه حضرت زهرا،اولین خانه ای که می رفت،فاطمه را ملاقات می کرد،سفر می رفت،آخرین خانه،بر می گشت اولین خانه،علاقه علاقه عجیبی بود،به حضرت زهرا می گفت:فاطمه جان به من بگو بابا جان،یا ابتا، فَانَّها احْیا لِلْقَلْبِ وَ ارْضی لِلرَّبِّ،قلب من آرام می شود وقتی تو می گویی باباجان  ،ارْضی لِلرَّبِّ خداهم خوشحال می شود تو مرا بابا خطاب کن،  هروقت هم می گفت یا ابتا پیغمبر بلند می شد،قام الیها،اما این روزها دیگر پدر نبود،فاطمه هم تنها بود،اینقدر، سادات،مادرتان نحیف شده بود،که اگر کسی این روزها می رفت ملاقات، زهرا را نمی شناخت،صارک الخیال مثل یک شبهی شده بود در بستر،لم یزل ناحله الجسم، اینها متن روایات است،آن قدر بدن ضعیف شده بود ،لاغر شده بود،دختر رسول خدا ،این اواخر که دیگر نمی توانست،اما آن اوایل از خانه بیرون می آمد می رفت کنار قبر پیغمبر می نشست،گاهی بچه ها کمکش می کردند،حسن وحسین را می آورد،زینب وام کلثوم را هم می آورد،این چهار تا می نشستند،مادر هم می نشست وسط گریه می کرد،رو میکرد به پیغمبر إِذَا اِشْتَدَّ شَوْقِی زُرْتُ قَبْرَکَ بَاکِیاًأَنُوحُ وَ أَشْکُو لاَ أَرَاکَ مُجَاوِبِی،بابا من که غیر از تو که کسی را ندارم،چرا صدایت می زنم جوابم را نمی دهی،بابا من فاطمه هستم،بابا برخیز،بابا خیلی به من سخت گذشته بعد از شما،بابا این سختی های بعد ازشما روز مرا شب کرده، صُبَّــــــتْ عَلَیَّ مَصَائِــبُ لَوْ أَنَّهَا صُبَّـتْ عَلَـى الْأَیَّـامِ صِـرْنَ لَیَالِیَا،بابا من فاطمه ام ، مالِی وَقَفتُ عَلَى القُبُورِ مُسَلِمًا چرا می آیم کنار قبرت اما پاسخم را نمی دهی؟این ها همین طور ادامه داشت،این گریه ها،تا همین روزها، که یک روزامیرالمومنین آمد دید فاطمه زهرا خوشحال است،فاطمه جان چه شده،حالت بهتر شده،یا ابالحسن نه،بابایم را خواب دیدم،به من فرمود: یا بنی الی الی،بابا دیگه بس است بیا،من منتظرت هستم،بیا،مردم مدینه لیاقت تورا ندارند، فَاِنّی مُشْتاقٌ اِلَیْکِ ،بابا دلم برای تو تنگ شده،فاطمه جان تو چه گفتی؟گفتم بابا والله انی اشد شَوْقاً منک،بخدا شوق من به دیدار شما بیشتر است.

صلی الله علیک یا بنت رسول الله ،یا فاطمه الزهرا،لا حول ولا قوه ،بسمک الاعظم یا الله.

به آبروی زهرای مرضیه ،در ظهور فرزند ومنتقم خونش تعجیل بفرما،الهی آمین.

به شهیده ولایت صدیقه طاهره،ما واولاد مارا از قرآن واهل بیت جدا مگردان،الهی آمین.

بیماران ما ،بیماران منظور این جمع،جوانان بیمار،جانبازان عزیز لباس عافیت بپوشان،الهی آمین.

این کشور فاطمی ،امنیت،استقلال وآزادی این کشور،خدایا رهبری عظیم الشان انقلاب محافظت بفرما،الهی آمین.

به مقربان درگاهت عاقبت مارا ختم به خیر بنما،الهی آمین.

ازدواج جوانان ما،اشتغالشان فراهم بفرما،الهی آمین.

باران رحمتت را براین مردم نازل بنما،الهی آمین.

خداوندا اموات،گذشتگان،امام عزیز،روحشان ازاین جلسه شاد بگردان،الهی آمین.

و عجل اللهم فی فرجه مولانا یا صاحب الزمان.

سخنران: حجت الاسلام و المسلمین دکتر ناصر رفیعی
موضوع: تفسیر سوره حمد | جلسه دوم
مکان: حرم حضرت معصومه سلام الله علیها
تاریخ: ۱۲ اسفند ۱۳۹۴

.