بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.

یک روز به آخر جهان مانده بیا *** دل یخ زده روی دستمان مانده بیا
دنیا همه گور عاشقان است بیا *** یک قبر هنوز بی نشان مانده بیا

شریعتی: «اللهم عجل لولیک الفرج» سلام می‌کنم به همه بیننده‌های خوب و شنونده‌های نازنین‌مان، عزاداری‌های شما قبول باشد و انشاءالله همه ما مشمول شفاعت و توجه و دستگیری‌های مادرانه حضرت زهرا(س) باشیم. ایام پیروزی بزرگ انقلاب اسلامی را به همه شما تبریک می‌گویم. انشاءالله قرار ما فردا ۲۲ بهمن ماه در جای جای نقاط میهن پهناور اسلامی‌مان. حاج آقای بهشتی سلام علیکم و رحمه الله. خیلی خوش آمدید.

حاج آقای بهشتی: سلام علیکم و رحمه الله. من هم خدمت شما و بینندگان و شنوندگان این برنامه سلام می‌کنم. شهادت جانسوز صدیقه طاهره(س) را به فرزند عزیزش حضرت مهدی تسلیت عرض می‌کنم. مطمئن هستم فردا روز بسیار نورانی برای ملت ایران در تاریخ به ثبت خواهد رسید.

شریعتی: هرچقدر از فضایل حضرت زهرا بگوییم کم است. بحث امروز شما را خواهیم شنید

حاج آقای بهشتی: بسم الله الرحمن الرحیم. معرفت اهل‌بیت ما را به خدا نزدیک می‌کند. این جمله چند بار در زیارت عاشورا آمده است. «فَأَسْأَلُ اللَّهَ الَّذِی‏ أَکْرَمَنِی‏ بِمَعْرِفَتِکُمْ» از خدا می‌خواهم که به من یک آبرویی داده و احترامی گذاشته به خاطر اینکه شما را می‌شناسم. اینکه ما پیامبر را بشناسیم. صدیقه طاهره را بشناسیم. در هر سطحی، به خدا تقرب پیدا می‌کنیم. این جایزه‌ای است که به ما داده می‌شود. امامان ما حضرت زهرا را بیشتر با اسم‌ها معرفی کردند. ما اسم می‌گذاریم بیشتر بخاطر زیبایی است، اسم ستاره و گل، یا اسم‌هایی مثل سعید و حمید و مجید. اما اسامی اهل‌بیت در آسمان‌ها طراحی شده و باید به مفاهیمش دقت کرد. حتی کتاب‌هایی در این زمینه نوشته شده، اسم‌ها و لقب‌های حضرت فاطمه زهرا(س). یکوقتی کتابی را خواندیم ۲۴ اسم و لقب را که تقریباً ده موردش به معنای پاکی است، همانجا ایست کردم. گفتم: این موضوع مهم در شخصیت حضرت فاطمه است. طاهره، مطهره، تقیه، نقیه، زکیه، طیبه، بتول ما در فارسی کم می‌آوریم و همه را پاکی معنا می‌کنیم. موضوع پاکی موضوعی است که ما باید جلساتی در این مورد صحبت کنیم. هم الهام بگیریم.

در زیارت امام رضا(ع)، شروعش با صلوات بر چهارده معصوم است. به فاطمه زهرا(س) که می‌رسیم شش کلمه به معنی پاکی است. «الطهره الطاهره المطهره التقیه النقیه الزکیه» همه به معنی پاکی است. این پدیده و مفهوم پاکی در شخصیت حضرت زهرا بوده است. در فاطمیه اول در مورد صبر حضرت زهرا صحبت کردیم. ده مورد از صبر را گفتیم. امروز در مورد پاکی صحبت می‌کنیم. زیارتنامه حضرت زهرا را بزرگان سمت خدا بیان کردند. فراز اولش این است «یا مُمْتَحَنَهُ» ای بانوی امتحان داده که خدا تو را امتحان کرد و صابر یافت. «وَ زَعَمْنا انَّا لَکِ اوْلِیآءُ» ما خیالمان این است که از علاقه‌مندان شما هستیم. «وَ مُصَدِّقُونَ» مکتب شما را قبول داریم. «وَ صابِرُونَ لَکلِّ ما اتانا ابُوکِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ» تمام مکتبی که پیامبر آورد را قبول داریم. اقتصاد، اخلاق، سیاست، هرچه پیامبر آورده است را قبول داریم. یک قسمت دیگر را هم قبول داریم، «وَ اتانا بِهِ وَصِیُّهُ» مجموعه این دو بزرگوار را امام خمینی اسلام ناب محمدی فرمود. این مکتب که با پیامبر شروع می‌شود و با علی(ع) و اولادش استمرار پیدا می‌کند. در آن زیارتنامه به حضرت فاطمه خطاب می‌کنیم. «و صابرون» ما هم می‌خواهیم پای این مکتب بایستیم. «فَانَّا نَسْئَلُکِ» ما از تو ای فاطمه زهرا خواهش می‌کنیم که بخاطر این تصدیق ما، ما را پیوند بزن به پدرت و به همسرت. تا چه شود؟ تا به خودمان مژده بدهیم «انْ کُنَّا صَدَّقْناکِ الَّا الْحَقْتِنا بِتَصْدِیقِنا لَهُما لِنُبَشِّرَ انْفُسَنا بِانَّا قَد طَهُرْنا بِوَلایَتِکِ» ما پاک شدیم. یعنی نتیجه این جریانی که با حضرت زهرا در میان می‌گذاریم در زیارتنامه‌ای که امام جواد تعلیم داده، پاکی ما هست.

درباره‌ی پاکی کلمات مختلف هست، کلمه تزکیه، تطهیر، طیبه و کلمات دیگر، منظور چه نوع پاکی است. سطحی‌ترینش همین پاکی ظاهر است. طهارت ظاهری که در اسلام ستوده شده است. از اولین سوره‌هایی که بر پیامبر نازل شده یکی سوره مدثر است. اول سوره علق است، سوره دوم یا سوم مدثر است. « بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ یا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ، قُمْ فَأَنْذِرْ» (مدثر/۱و۲) برخیز و مردم جهان را انذار کن. «وَ رَبَّکَ فَکَبِّرْ»(مدثر/۳) و خدایت را بزرگ بدار. توحید و تکبیر، «وَ ثِیابَکَ فَطَهِّرْ» (مدثر/۴) لباست تمیز باشد. مردم پیام را از کسی که دریافت می‌کنند، نگاه می‌کنند که نظیف و تمیز باشد، مرتب باشد. تفاسیر دیگری هم شده ولی مفسرین حتماً این را قبول دارند که لباست تمیز باشد. «وَ الرُّجْزَ فَاهْجُرْ» از آلودگی دوری کن. در احوالات پیامبر آمده که بسیار نظیف بوده است. لباس و بدنش تمیز بوده، خانه‌اش تمیز بوده، موهایش مرتب بوده و دندان‌هایش صدفی بود. هفته‌ای دو بار حمام می‌رفت.

می‌فرماید: آب را وسیله پاکی قرار دادیم، «وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُوراً» (فرقان/۴۸) این طهور صیغه مبالغه است. آب تنها چیزی است که پاک است و بقیه چیزها را پاک می‌کند. اشیاء تمیز زیاد داریم ولی پاک کننده نیست. امیرالمؤمنین(ع) روزی پسرش را کنار آب آورد و فرمود: اینطور که من وضو می‌گیرم، وضو بگیر. اول تا نگاهت به آب افتاد از نعمت آب تشکر کن. روزی چند بار روی این پدیده فکر کن. آب نباشد چه می‌شود. بهداشت ما چه می‌شود؟ سلامت ما چه می‌شود؟ غذای ما چه می‌شود؟ مسلمان‌ها در جنگ بدر پایین کوه بودند و مشرکین بالای کوه بودند. مسلمان‌ها با بی آبی روبرو بودند، قرآن می‌فرماید: باران فرستادیم. با این باران هم آنها خودشان را شستند و هم وسوسه‌های شیطان را با همان باران، چون بعضی یک مقدار ترس داشتند که ما سیصد نفر هستیم و دشمن هزار نفر است. ما پایین هستیم و دشمن بالا است. ما دو تا اسب داریم و دشمن صد تا اسب دارد. اسب مثل تانک است. بعضی احساس ترس داشتند. این باران که آمد جان گرفتند. خداوند می‌فرماید: ما به اینها روحیه دادیم و رجز شیطان را، یعنی همین که بعضی در ذهنشان از آمریکا و ابرقدرت‌ها بترسند. این خود یک وسوسه شیطان است که می‌خواهد ما را تضعیف کند. «إِذْ یُغَشِّیکُمُ‏ النُّعاس‏» (انفال/۱۱) یعنی یک خواب کوتاه شیرین، پس حرف دوم در مورد آب است. آب وسیله طهارت و پاکی است.

حرف سوم اینکه قرآن می‌فرماید: شروع ارتباط با خدا باید با پاکی باشد. آیه هشت سوره مائده «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ‏ إِلَى الصَّلاهِ» وقتی خواستید نماز بخوانید «فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ» صورتتان را بشویید. «وَ أَیْدِیَکُمْ إِلَى الْمَرافِقِ» و دست‌ها را تا آرنج، «وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِکُمْ» سرتان را مسح بکشید، «وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَى الْکَعْبَیْنِ» پاها را تا روی بلندی پا، آب نداشتیم چطور؟ آب نداشتید، «فَتَیَمَّمُوا» با خاک پاک تیمم کنید. «صَعِیداً» یعنی خاک، «طَیِّباً» پاک باشد. امیرالمؤمنین فرمود: خاک کف کوچه نه، یک جای دست نخورده باشد. بعضی هستند که جنابت دارند که آن هم یک نوع آلودگی هست. «وَ إِنْ کُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا» غسل باید بکنند. آخر آیه می‌فرماید: اینها نه برای به زحمت انداختن شما بود، «وَ لکِنْ یُرِیدُ لِیُطَهِّرَکُمْ» خدا می‌خواهد شما پاک باشید.

پیغمبر فرمود: «لا صَلاهَ إِلا بِطَهُور» (تهذیب الاحکام/ج۱/ص۲۰۹) ما اصلاً در اسلام نماز بدون طهارت نداریم. طهارت هم در فقه به یکی از این سه معناست، وضو، غسل، تیمم، مجموعه اینها را طهارت می‌گوییم. صلاه یعنی رابطه با خدا، رابطه‌ی با خدا بدون پاکی در اسلام نداریم. همه نمازها توأم با طهارت است. حدیثی است مردم ایران نصفش را زیاد شنیدند و نصف دیگر را کم شنیدند. نصفی که زیاد شنیدند این است نماز کلید بهشت است. نصف دیگرش این است که وضو کلید نماز است. برای بهشت رفتن عوامل زیادی داریم ولی پیامبر این یکی را درشت کرده است، روزه هم ما را به بهشت می‌برد. خمس و زکات و حج و جهاد، از میان همه اجزای دین نماز را آورده است. نماز اجزایی دارد. رکوع و سجده و قنوت و قیام و اذان و نیت دارد. یک حدیث می‌فرماید: کلید نماز طهارت است و یک حدیث می‌فرماید: کلید نماز، وضو است. امام معصوم به ما فرمود: وقتی وضو می‌گیرید مقداری مکث کنید. همینطور که آب را از پیشانی می‌ریزی به چشمت می‌رسد، یاد گناهان چشم بیافت و پاک کن. به دهان می‌رسد یاد دروغ‌ها و غیبت‌ها و گناهان زبان بیافت. دستت را می‌شویی، یاد گناهان دست بیافت، سرت را مسح می‌کشی یاد افکار غلطی که داری بیافت. در قرآن ظاهر و باطن زیاد داریم. مثل این آیه «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ‏ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِین‏» (بقره/۲۲۲) خداوند دوست می‌دارد توبه‌کن‌ها را، توبه یعنی دل را از آلودگی‌ها و گناهان پاک کنیم. اینها را خدا دوست دارد، «وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِین‏» پاکیزه‌ها را هم دوست دارد.

اسلام هرطور پاکی را دوست دارد. پاکی ظاهر، پاکی باطن، پاکی چشم، پاکی زبان، پاکی فکر، پاکی دل، پاکی گوش، پاکی دامن، سرچشمه پاکی الله است. یکی از اسم‌هایی که در دعای جوشن می‌خوانیم این است «یا اطهر الطاهرین» است. اگر می‌خواهیم پاک باشیم باید با خدا اتصال پیدا کنیم. نمایندگان خدا در زمین چه کسانی هستند؟ یکی کتاب خداست که سرچشمه پاکی است. قرآن می‌فرماید: «مَرْفُوعَهٍ مُطَهَّرَهٍ» (عبس/۱۴) قرآن یک کتاب والایی است و پاک است. یا می‌فرماید: «یَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَه» (بینه/۲) لوح‌هایی است پاکیزه، اینها پاکیزگی معنوی است. پاکیزگی ظاهری نیست. اگر پاکی می‌خواهیم سراغ آثار خدا برویم. یکی کتاب خداست، دیگر اهل‌بیت پیغمبر است. «لا یَمَسُّهُ‏ إِلَّا الْمُطَهَّرُون‏» (واقعه/۷۹) این آیه چند تفسیر شده است، یکی این است که با وضو به سمت قرآن بروید، هم معارفی را بفهمید و هم دست بی وضو به آیات قرآن نزنید.

اهل‌بیت، در مورد اهل‌بیت آیه زیاد داریم. آیه‌ای که هم خود اهل‌بیت و همه در افتخارات خودشان به مردم می‌گفتند و هم پیامبر، چهل روز گفتند، دو ماه، سه ماه، تا نه می‌آمد در خانه فاطمه زهرا و این آیه را می‌خواند. «إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ‏ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً» (احزاب/۳۳) کلمه طهارت دو بار در این آیه آمده است. به صورت ویژه خداوند شما را پاک قرار داده است. چرا پیامبر این آیه را تکرار می‌کند؟ در مورد اهل‌بیت زیاد آیه داریم. شاید آیه‌ای به این اندازه نباشد که پیامبر تکرار کرده باشد. من این را می‌فهمم که باید روی این موضوع بیشتر دقت کنیم. از کنارش به سادگی رد شدیم. یعنی من می‌خواهم یک شباهتی با فاطمه زهرا برقرار کنم. ای خدا آن شباهت در پاکی باشد. نگاه کنم چشمم پاک است؟ دامنم پاک است؟ دلم پاک است؟ روحم پاک است؟ لباس‌هایم پاک است؟ به پاکی ظاهر دقت می‌کنم؟ اینها مرا شبیه پیغمبر می‌کند و شبیه فاطمه زهرا قرار می‌دهد. موضوع خیلی مهم است.

ایام دهه فجر است. خدا خانم دباغ را رحمت کند. یکی از خاطرات ایشان این است که در نوفل لوشاتو، یک روز دیدم حضرت امام دستشویی رفتند و دیر کرده و بیرون نمی‌آید. دلواپس شدیم که نکند قلب آقا از کار افتاده است. پریشان آنجا قدم می‌زدند، یکوقت دیدیم در باز شد و حضرت امام لباس‌هایش را بالا زده و دستشویی را می‌شوید. یک کسی که در دستگاه فکری‌اش موضوع پاکی اهمیت دارد، این را مهم می‌داند. نمی‌گوید: نه به کلاس من نمی‌خورد. من آیت الله هستم یا فوق لیسانس هستم. اینجا یک کس دیگر است، نه برایش اهمیت دارد. دو پیامبر را خدا مأموریت داده است، «وَ عَهِدْنا إِلى‏ إِبْراهِیمَ‏ وَ إِسْماعِیلَ أَنْ طَهِّرا بَیْتِیَ» (بقره/۱۲۵) این مسجد را تمیز کن. تمیز کن یعنی جارو دست بگیر و کف مسجدالحرام را تمیز کن یا اینکه یعنی بت‌ها را نابود کن؟ اولی را هم شامل می‌شود. اینقدر مسأله طهارت مهم است. مسجد نجس شد، نماز واجب را رها کن و مسجد را تمیز کن.

همه ابعاد طهارت مقدس و سفارش شده است. ما باید ببینیم آلودگی در خانه و جامعه ما هست یا نه؟ هرجا آلودگی هست را رفع کنیم. پیغمبر فرمود: دل مثل بلور است. گاهی آلودگی رویش می‌نشیند. نگذارید یکوقت طوری شود که از هیچ روزنه‌ای نمی‌شود نور وارد دل شود. امام رضا(ع) فرمود: «إِنَّمَا أُمِرَ بِالْوُضُوءِ» فرمان وضو داده شده «وَ بُدِئَ بِهِ لانْ یَکُونَ الْعَبْدُ طَاهِراً إِذَا قَامَ بَیْنَ یَدَیِ الْجَبَّارِ» (علل الشرائع، ج ۱، ص ۲۵۶) وقتی در پیشگاه خدای بزرگ می‌ایستد پاکیزه باشد. قرآن می‌گوید: زکات عامل پاکی است. این یک نوع پاکی دیگر است. خداوند می‌فرماید: «خُذْ مِنْ‏ أَمْوالِهِمْ‏ صَدَقَهً» (توبه/۱۰۳) بسیاری از موارد در قرآن به معنای زکات است. از مردم زکات بگیر که چه شود؟ «تُطَهِّرُهُمْ» تا آنها پاک شوند. بعضی گفتند: ضمیرش به خود زکات برمی‌گردد، تا زکات آنها را پاک کند یا تو پیامبر آنها را پاک کنی. «وَ تُزَکِّیهِمْ» آنها را پاک کنی و رشد بدهی. چون وقتی دارایی انباشته می‌شود یک آلودگی‌هایی برای ما می‌آورد. در جامعه نیاز هست، مشکل هست، چقدر مریض بدحال وجود دارد. هی من این اموال را انباشته می‌کنم. پیامبر مأموریت دارد برود از مردم زکات بگیرد، بگیر تا مردم را پاک کنی و رشد بدهی.

همه می‌دانیم پول دادن سخت است، می‌فرماید: «وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ» پیامبر دعایشان کن که بار دوم هم بیاید زکات بدهد. بعضی که اهل خمس هستند، می‌گویند: فلان حاج آقا خیلی شیرین است. این خمس را از ما گرفت ولی خوش برخوردی داشت. ما را با دعا بدرقه کرد. این باعث شد من هفده سال خمس بدهم. «إِنَّ صَلاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ»(توبه/۱۰۳) طوری که برای طرف سخت نباشد بارهای دیگر این مال را بدهد. مال را بدهد از بخل و حرص و طمع پاک می‌شود. اینها با نجاست ظاهری فرق می‌کند. یکوقت گفتیم: با وضو روی صورتت آب بریز تا اگر صورت نا مرتب است. الآن می‌گوییم: با زکات، جامعه پاک می‌شود و فقرا دلداری پیدا می‌کنند. اغنیاء سخاوت پیدا می‌کنند، اینها زوایای مختلف از پاکی است.

قصه‌ای است در سوره مجادله آیه ۱۲، می‌فرماید: ثروتمندان مرتب می‌آمدند از پیامبر وقت خصوصی می‌خواستند. یا رسول الله من واجب العرض هستم و باید خصوصی صحبت کنیم. این چند پیامد بد داشت که خداوند جلویش را گرفت. اولاً ثروتمندان با این کارشان یک امتیاز کاذبی پیدا می‌کردند. مردم می‌گفتند: اینها روزی چند بار خدمت حضرت می‌روند حتماً کسی هستند. فقرا هم احساس کوچکی می‌کردند. چون این پولدارها نزد پیغمبر می‌رفتند. فقرا احساس کمی می‌کردند. آیه نازل شد اینهایی که وقت خصوصی می‌خواهند باید صدقه بدهند. مسجدی رفتم امام جماعتش به من فرمود: زیاد مردم پیش من استخاره می‌کردند. من گفتم: هر استخاره‌ای بیست تومان! هرکس می‌خواهد با پیغمبر خصوصی صحبت کند باید پولی بدهد. این بار فقیرها چه می‌شوند؟ آخر آیه می‌فرماید: فقیرها را خدا می‌آمرزد. یعنی هم آیه فقیرها را بالا آورد و موقعیتی به اینها داد و هم جلوی امتیاز کاذب را گرفت. این پول و صدقه چه فایده‌ای دارد؟ قرآن می‌فرماید: برای پاک شدن آنهاست. هم برای پاک شدن جامعه است و هم پاک شدن کسی که پول را می‌دهد. امیرالمؤمنین(ع) فرمود: نه قبل از من و نه بعد از من، کسی به جز من عمل نکرده این آیه است. من یک دینار داشتم تبدیل به چند درهم کردم. اینها را هی صدقه می‌داد و می‌آمد از پیامبر سؤال می‌پرسید تا دور پیغمبر خلوت نشود و فکر نکنند بخاطر اینکه یک مالیاتی وضع شده، دور پیغمبر خلوت می‌شود.

درباره‌ی لقمه پاک که خیلی مهم است. قرآن کلمه طیب به کار می‌برد ولی ما در فارسی می‌بینیم پاک معنا می‌کند. یا کسب و کار پاک که در حدیث داریم کسی که درآمدش پاکیزه باشد. درآمدها دو جور است، درآمد حرام داریم، درآمد حلال داریم. درآمد پاک و ناپاک داریم. می‌فرماید: «کُلُوا مِنْ‏ طَیِّباتِ‏ ما رَزَقْناکُم‏» (بقره/۵۷) پاک باشد یعنی چه؟ خداوند بعضی از خوردنی‌ها را بر ما حرام کرده است. گوشت این حیوان حرام است. بعضی اصرار دارند همان حرام را بخورند. یک ماهی هست که پولک ندارد، اسلام فرموده حرام است. همان را می‌برند در بازار به صورت قاچاق می‌فروشند و این آقا هم با چه قیمتی می‌خرد. یا حتی حلال گوشت است اما مقررات ذبح در آن رعایت نمی‌شود، ناپاک می‌شود. به سمت قبله باشد، یک مسلمان ذبح کند، با وسیله‌ی تیز باشد. اگر اینطور نباشد، تذکیه یعنی طبق مقررات شرع ذبح نشده، ناپاک است. «کُلُوا مِنْ‏ طَیِّباتِ‏ ما رَزَقْناکُم‏» از پاکیزه‌ها که طبع انسان می‌پسندد، میل کنید. یا می‌فرماید: «کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالًا طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ» (بقره/۱۶۸) درآمدت حلال باشد، آنچه تصرف می‌کنی و میل می‌کنی، یکی حلال باشد و یکی پاک باشد. دنبال گام‌های شیطان نرو. مفهوم شیطان را از مفهوم «حلالاً طیباً» یعنی حرام نباشد و ناپاک نباشد.

لقمه حرام چه آثاری دارد؟ یکی از دوستان من موضوع رساله دکترایش لقمه حرام است. من به او گفتم به اندازه یک رساله دکترا حرف دارد؟ گفت: خیلی حرف در احادیث هست. تأثیرات لقمه ناپاک در خود ما، در نسل ما، که حدیث داریم لقمه حرام در ذریه ما تأثیر می‌گذارد. در فرزندانِ فرزندان ما، در فرزندان فرزندان فرزندان ما، اینها همینطور به صورت ژنتیک در نسل‌های بعد اثرگذار است. حق پذیری را در ما کم می‌کند. همان که امام حسین روز عاشورا فرمود: دلهای شما پر شده از لقمه‌های حرام، کلام من فرزند فاطمه در دل شما اثر نمی‌گذارد. این لقمه حرام خیلی مهم است. سوره کهف سوره‌ای است که پر رمز و راز ترین قصه‌های قرآن در آن سوره هست. چهار قصه دارد که وقتی آدم می‌خواند، پرسش می‌کند. یکی همان قصه اصحاب کهف بودند که به ظلم و ستم جامعه خودشان معترض بودند، بعد دیدند نمی‌تواند کاری بکنند، گفتند: لااقل نمی‌توانیم خودمان از این محیط بیرون برویم. در غاری رفتند و براساس قدرت پروردگار سیصد سال خوابشان برد. بعد بیدار شدند و یکی از آنها بنا شد بیاید یک خوردنی در شهر بخرد. به او گفتند: برو از پاکترین غذا، یعنی انسان‌های صالح که الگوی ما معرفی می‌شوند روی غذایشان حساس هستند. این خیلی مهم است، غذایی که به بچه می‌دهیم طیب و طاهر باشد.

به من می‌گویند: در ماه گذشته چند ماه اضافه کار داشتی، ولو نداشتم می‌گویم: هشتاد ساعت. پولش را می‌گیرم و یک کاری انجام ندادم و پولش را می‌گیرم. یا مال مردم را غصب می‌کنم و ناروا مال مردم را تصرف می‌کنند. اینها چطور می‌خواهند پاسخ بدهند؟ یا مالی را از مسیر غلط و باطل به دست آورده است، شرع آن معامله را صحه نمی‌گذارد و نجس است، یا مال یتیم را می‌خورد و قرآن می‌فرماید: آتش است. این هم یک ماجرایی است. حتی به رزمندگان قرآن می‌فرماید: غنیمت جنگی، در سوره انفال است، سوره انفال برای غنائم جنگی است، «فَکُلُوا مِمَّا غَنِمْتُمْ‏ حَلالًا طَیِّباً» (انفال/۶۹)

یک مرحله دیگر چشم پاک است. ورودی‌‌های سیستم بدن ما یا از طریق چشم است یا از طریق گوش است. اطلاعاتی وارد مرکز می‌شوند که دل ما باشد، آنجا پردازش می‌شوند. لذا به ما گفتند: مراقب باشید به هر صحنه و فیلمی نگاه نکنید. هر موسیقی را گوش نکنید. در سوره نور، آیه‌ی ۳۰ آمده است «قُلْ‏ لِلْمُؤْمِنِینَ‏» به مردان مؤمن بگو، «یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ» چشمتان به نامحرم افتاد، بیاندازید. مؤمن باید چشم با حیاء داشته باشد. «وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ» دامنشان را حراست و حفظ کنند. «ذلِکَ أَزْکى‏ لَهُمْ» این برای پاکی و رشد آنهاست، آقا اسلام چرا اینقدر محدودیت ایجاد کرده است؟ اسلام می‌گوید: انسان برای یک هدف والایی آفریده شده است. آن هدف در این دنیا نیست. اگر می‌خواهیم به خدا تقرب پیدا کنیم، چشم باید پاک باشد. سؤال: می‌شود امام زمان را دید؟ بله. چون در دعا به ما دستور دادند، از خدا بخواهید «اللهم ارنی الطلعه الرشیده» خدایا امام زمان را به من نشان بده. راه دارد و راهش چشم پاک است. لقمه پاک است. کسانی که اسناد معتبر هست این افراد امام زمان را دیدند، همه آیت الله نبودند. یک آهنگر، ولی مواظب بوده چشمش پاک باشد، درآمدش پاک باشد. امام زمان(ع) در مغازه او آمده است. روایت دارد یکی از پاداش‌هایی که خدا به جوانی که چشم پاک دارد می‌دهد، همسر پاک است.

یکی از پاداش‌هایی که خداوند به کسی که چشم پاک دارد، علم تعبیر خواب است. علم تعبیر خواب از علوم مدرسه‌ای نیست. خدا به عنوان یک لطف به بعضی‌ها می‌دهد. این راه تمرینش نیست، چشم پاک، حجاب هم برای طهارت است. قرآن می‌فرماید: به خانه پیغمبر زیاد می‌آمدند و می‌نشستند، خانواده پیغمبر مجبور بود غذا درست کند. قرآن می‌فرماید: از همسران پیغمبر چیزی می‌خواهید از پشت پرده باشد. «فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ‏ وَراءِ حِجاب‏» (احزاب/۵۳) این چشم به چشم نباید بیافتد. این برای پاکی دل شما و پاکی دل آنها خوب است. «ذلِکُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِکُمْ وَ قُلُوبِهِن‏» باز کلمه طهارت اینجا آمده است. بابا طاهر می‌گوید:

ز دست دیده و دل هردو فریاد *** که هرچه دیده بیند دل کند یاد

نمی‌توانیم یک شمشیر بسازیم که نیش آن ز فولاد باشد ولی می‌توانیم چشم را مدیریت کنیم. چشم پاک برای دل پاک است.

یک خانمی است گزینش او از طرف خدا بخاطر پاکی است. نامش مریم، یکی از سوره‌های قرآن به نام او نامگذاری شده است. فرشته‌ها گفتند: «قالَتِ الْمَلائِکَهُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ‏ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ‏ عَلى‏ نِساءِ الْعالَمِین‏» (آل‌عمران/۴۲) یک سیستمی خدا دارد به نام سیستم اصطفاء، برگزیدن، سوا کردن، خداوند یک نگاهی به بندگانش می‌کند آن لایق‌ترها را گلچین می‌کند و آنها را راهنمای دیگران قرار می‌دهد که انبیاء از آنها هستند. دو تا اصطفاء که وسطش «طهرک» است. خداوند می شود اجباراً کسی را پاک قرار بدهد یا نه، خودش زمینه‌های پاکی را با تقوا فراهم کرده و خداوند این مدال را به او داده است. جای دیگر باز حضرت مریم را به عنوان الگوی زنان و مردان معرفی می‌کند. «وَ ضَرَبَ‏ اللَّهُ‏ مَثَلًا لِلَّذِینَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ» (تحریم/۱۱) خداوند دو زن را برای آمنوا‌ها، مردان و زنان معرفی کرد، اول همسر فرعون است و دوم مریم است. «وَ مَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرانَ الَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَها» (تحریم/۱۲) او دامنش پاک بود. خداوند یک غریزه در وجود ما قرار داده و فرموده: این را حفاظت کن و پاک نگه دار. «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُون‏» (مؤمنون/۱) یک نشانه‌شان این است «وَ الَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ‏ حافِظُون» (مؤمنون/۵)‏

کسانی که رابطه آلوده دارند، قرآن اسمشان را خبیث گذاشته است. زنا می‌کنند. آنهایی که رابطه پاکیزه دارند، اسمش را طیب گذاشته است. بعد هم می‌فرماید: در گزینش‌ها و ازدواج‌ها، پاک‌ها برای پاک‌ها، خبیث‌ها «الْخَبِیثاتُ لِلْخَبِیثِینَ وَ الْخَبِیثُونَ‏ لِلْخَبِیثاتِ» (نور/۲۶) دخترهای آلوده برای پسرهای آلوده و پسرهای آلوده برای دختران آلوده، اما «وَ الطَّیِّباتُ لِلطَّیِّبِینَ وَ الطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّبات‏» دختران پاکیزه برای پسران پاکیزه و پسران پاکیزه برای دختران پاکیزه. این ذهن ما را باید درگیر کند و روی پاکی چشم و زبان و لقمه و دامن و گوش فکر کنیم.

شریعتی: نکات خوبی را شنیدیم. انشاءالله همه حول محور طهارت زندگی کنیم و برسیم به جایی که باید برسیم. … انشاءالله زیارت نجف اشرف نصیب همه ما شود. بحث طهارت یک بحث خوبی شد و دسته بندی شده بود و برای همه ما مورد نیاز است، انشاءالله این بحث را ادامه خواهیم داد. این هفته قرار گذاشتیم از فقیه مجاهد و انقلابی حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی یاد کنیم.

حاج آقای بهشتی: یک صحنه که با چشم خودم دیدم، یک صحنه ایشان در یزد تبعید بودند، تابستان گرمی بود. ما طلبه‌های سالهای اول بودیم. می‌رفتیم دیدن تبعیدی‌ها، دیدن ایشان رفتم هوا خیلی گرم بود. ایشان دور تا دورشان کتاب بود. کتابی ایشان تألیف کردند به نام اسناد تحریر الوسیله، اولین بار ایشان را آنجا زیارت کردم. با یک باد بزن، در شرایطی ساده و متمرکز روی آن تحقیق. دومین صحنه حضور ایشان در راهپیمایی‌های قبل از انقلاب بود. حتی بعضی از راهپیمایی‌های طولانی از قم به سمت جمکران، من هی مراقبت می‌کردم که ایشان تا کجا تشریف می‌آورند. همراه ملت بودند. آخرین بار در حسینه‌ای ایشان را دیدم در روضه حضرت زهرا(س). به شدت ایشان توصیه می‌فرمود که باید عزای حضرت زهرا را بزرگ بداریم و قسمت این شد که خاکسپاری ایشان روز شهادت حضرت فاطمه زهرا باشد. رحمت خدا بر ایشان باد و بتوانیم انشاءالله ادامه دهنده راه ایشان باشیم.

من اینطور فکر می‌کنم که فردا شهدا منتظر ما هستند. امام عزیز منتظر ما هست. امام راهی را به ما نشان داد که از اهل‌بیت گرفته بود. برای ما توضیح داد و به دل ملت ایران هم نشست. همه اقوام و ملل آمدند به میدان و آری گفتند. چهل سال از آن روز گذشته است. آرمان‌های بلندی را امام مطرح کرد. ما در طی این چهل سال دستاوردهایی داشتیم. همچنان باید به آن آرمان‌ها نگاه کنیم. امیرالمؤمنین در خطبه‌ای در نهج‌البلاغه که اسمش «فی فضل القرآن» است، می‌فرماید: «إِنَ‏ لَکُمْ‏ عَلَماً» یک پرچمی برای شما نصب شده است، «فَاهْتَدُوا بِعَلَمِکُمْ» به سمت آرمان‌ها حرکت کنید. نقایص هست و دستاوردهایی بوده است، ما باید به آرمان‌ها فکر کنیم. قرآن می‌فرماید: گام‌هایی که باعث می‌شود دشمن به غیظ بیاید عمل صالح ثبت می‌شود. دلها به دست خداست، قرآن می‌فرماید: همه پولهای دنیا را خرج کنی بخواهی بین دل و دل پیوند بزنی نمی‌توانی. خداوند اراده کرده ملت ایران عزیز باشند. دست من و شما نیست. فردا این دلها را به خیابان‌ها می‌آورد و لبخند شهیدان را برای خودشان خواهند خرید و خشم و استکبار جهان را برمی‌انگیزد و برگ افتخار آمیزی برای ملت ایران به ثبت خواهد رسید.

شریعتی:

ما رود مدامیم بگویید به تیغ *** ما شیشه عطریم بگویید به سنگ

«والحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین»

کارشناس برنامه: حجت الاسلام و المسلمین سید جواد بهشتی
برنامه سمت خدا | تاریخ پخش : ۱۳۹۷/۱۱/۲۱