ابعاد مختلف تربیت عبادی ؛ دعاهای قرآنی در قنوت نماز ۴
۱۴۰۰-۰۹-۰۵ ۱۴۰۲-۱۰-۲۴ ۸:۱۶ابعاد مختلف تربیت عبادی ؛ دعاهای قرآنی در قنوت نماز ۴

ابعاد مختلف تربیت عبادی ؛ دعاهای قرآنی در قنوت نماز ۴
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
همیشه خاکی صحن غریبها بد نیست *** بقیع پنجره دارد اگرچه مشهد نیست
چه دستها که رسیده است تا بقیع از دور *** که قد کشیدن زائر به قد و قامت نیست
نه صحن مانده نه ایوان نه آینه نه رواق *** اگرچه خاک دلیل نبود مرقد نیست
همیشه حس زیارت حرم نمیخواهد *** که گاه عرض ارادت به رفت و آمد نیست
برای بودن در زیر آفتاب اینجا *** میان ماندن و رفتن کسی مردد نیست
دعای سوته دلتن مستجاب خواهد شد *** در این حرم که اجابت به طاق و گنبد نیست
بقیع خاکی عشق است پس بگو شاعر *** اگر به شوق ضریح آمده نیاید نیست
شریعتی: السلام علیکم یا اهل بیت النبوه، سلام به همه دوستان عزیزم، بینندههای خوب و نازنینمان، به سمت خدای امروز خیلی خوش آمدید. تسلیت میگویم هشتم شوال سالروز تخریب قبور نورانی ائمه بقیع، انشاءالله با نابودی آل سعود بتوانیم صحن و سرا بسازیم برای این ائمه نازنینمان، گفت: برای حضرت زهرا ضریح میسازیم و دست فرشچیان طرح میزند آن را. انشاءالله برای قبور حضرات ائمه بقیع هم همین اتفاق بیافتد. حاج آقای بهشتی سلام علیکم و رحمه الله. خیلی خوش آمدید.
حاج آقای بهشتی: سلام علیکم و رحمه الله، بنده هم خدمت شما و بینندگان و شنوندگان عزیز سلام میکنم، این روز غم انگیز را به همه محبان اهلبیت و رهروان راه اهلبیت تسلیت میگویم، انشاءالله توفیقی باشد در پایان برنامه امروز نکاتی درباره این حادثه تلخ و اینکه ما چه مأموریتی را پیگیری کنیم عرض خواهم کرد.
شریعتی: انشاءالله، خداوند متعال فرمود: بخواهید تا اجابت کنم. چه دعاهایی بهتر از دعاهایی که در قرآن است و از زبان انبیای کریم ذکر شده و این هفتهها حاج آقای بهشتی ما را با ادبیات و این دعاهای بلند آشنا خواهند کرد. بحث امروز شما را خواهیم شنید.
حاج آقای بهشتی: بسم الله الرحمن الرحیم، «الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»
در یک برنامه دیگر فرصت باشد ما این چهل دعای قرآنی را خواهیم گفت. اولین دعا درباره کسانی است که عمری را برای کار خوب گذاشتند و الآن چشمشان به این است که کسانی بیایند آن راه را ادامه بدهند. پدری هست که کاری را شروع کرده و فرزند ندارد. رئیس کارخانهای که کارخانه را بنا کرده و ادامه دهنده ندارد. یک کسی مسجدی ساخته و بیمارستانی ساخته، یک کسی پروژهای را طراحی کرده و چشم امیدش هست یک کسانی بیایند و به هم نریزند این پروژهای را. یک مخترعی، یک مکتشفی یک راهی را تا میانه راه آمده میترسد این ابتر بماند، این دعا در مورد چنین کسانی است. همه کسانی که سرمایهگذاری کردند، سرمایه گذاری فکری و فرهنگی، مالی و وقتی، یک کاری که جا دارد از این به بعد به سامان برسد. درست است دعا درباره حضرت زکریا است و درباره فرزند خواهی اوست ولی پیامبر عزیز ما در این موارد هم که اسم بردم این دعا را توصیه فرمودند. دعا خیلی کوتاه است. در قنوت نمازهایمان بخوانیم. «رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ» (انبیاء/۸۹) پروردگارا مرا در این کار تنها نگذار. تو بهترین وارثان هستی.
البته خداوند بندگانش را حمایت میکند و دفاع میکند ولی خدا هم کارهایش را با اسباب انجام میدهد. حضرت زکریا پیامبری است که مرکز عبادت بزرگ در بیت المقدس ساخته و آئین اجدادش را ترویج کرده است ولی چون فرزند ندارد، دلواپس است. ضمناً کسانی در روزگار حضرت زکریا بودند که میترسید این میراث فرهنگی به دست آنها بیافتد و نابود شود و به بیراهه برود. خدا هم دعایش را مستجاب کرد، در آیات بعدی هست که ما دعای او را مستجاب کردیم. حتی خودش به سن پیری رسیده بود، همسرش نازا بود به آنها پسر دادیم و اسم پسر را خودمان گذاشتیم، «رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً» پروردگارا من این پروژه و تحقیق را شروع کردم، این بیمارستان را، الآن دلواپس هستم کسانی خواهند بود راه و کار مرا ادامه بدهند، فقط دنبال منافع مادی نباشند، کسانی نیایند این سرمایه را آتش بزنند و بد سلیقگی کنند. در تفسیر این آیه آمده که پیامبر ما در جنگ خندق این آیه را خوانده است. عرضه داشت پروردگارا در جنگ بدر عبیده را از دست دادم، در احد حمزه را از دست دادم، در خندق علی را دارم، پروردگارا علی را از من نگیر. «رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ» این دعای اول برای کسانی که کارهای بزرگ را آغاز کردند و الآن دنبال این هستند که آرام شوند و کسانی این کارها را ادامه بدهند.
من سعی کردم در قنوت نمازهایم این دعاها را بخوانم. آیه دیگر که امامان ما به کار میبردند، سوره آل عمران آیه ۵۳ «رَبَّنا آمَنَّا بِما أَنْزَلْتَ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِین» پروردگارا به آنچه نازل کردی ایمان آوردیم و از فرستاده تو پیروی کردیم، ما را از جمله گواهان قرار بده. گواهی که در ذهن ما هست گواهی است که در دادگاه شهادت میدهد. گواه کمک میکند آن پرونده به نتیجه برسد. لذا بعضی تفسیر کردند، «فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِین» یعنی خدایا ما را از ناصرین قرار بده، از حامیان قرار بده. به کتابت ایمان آوردیم و از پیغمبرت پیروی کردیم، نام ما را جزء ناصران دین خود قرار بده. گرچه آیه درباره حواریون عیسی بن مریم است، «فَلَمَّا أَحَسَّ عِیسى مِنْهُمُ الْکُفْرَ» (آلعمران/۵۲) وقتی عیسی از مردم احساس کفر کرد، «قالَ مَنْ أَنْصارِی إِلَى اللَّهِ» کیست مرا در راه خدا یاری کند؟ «قالَ الْحَوارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ» چه اسم زیبایی یمنیها روی گروه خود گذاشتند. ما یاران خدا هستیم! «آمَنَّا بِاللَّهِ وَ اشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُون» ایمان آوردیم و گواه باش که ما از مسلمانان هستیم.
بعد این دعا را کردند «رَبَّنا آمَنَّا بِما أَنْزَلْتَ» امام صادق به شیعیان خود توصیه کردند به زیارت جد ما میروید در وقت وداع این دعا را بخوانید. معلوم است این آیهها در موارد متعددی کاربرد دارد. امام صادق فرمود: به زیارت جدم رفتم در وقت وداع این دعا را بخوانید، «رَبَّنا آمَنَّا بِما أَنْزَلْتَ» به آنچه نازل کردی ایمان آوردیم و از رسول پیروی کردیم، «وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِین» نام ما را جزء ناصران، حامیان و گواهان قرار بده. اخیراً عالمی را از دست دادیم آیت الله ابراهیم امینی که رحمت خدا بر ایشان باد. مستندی از ایشان پخش شد فرمود: در روزهای آخر عمر علامه طباطبایی از ایشان پرسیدم: شهید در قرآن به چه معناست؟ آیا به معنی کسی است که در جبهه جنگ حضور پیدا کرده و کشته میشود؟ علامه فرمودند: نه، شهید به معنای حاضر است. شهید به معنای شاهد بر اعمال هست. شهیدی که ما مرسوم است، قتیل است. یعنی کشته راه خدا، «وَ لا تَحْسَبَنَ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُون» (آلعمران/۱۶۹) آیات دیگر هم داریم که از خدا میخواهیم جزء گواهان باشیم. ناظر باشیم و حامی باشیم.
دعای سوم، سوره آل عمران آیه ۱۴۷ است. مسلمانها وقتی به مدینه آمدند، اولین جنگی که رخ داد، جنگ بدر است که پیروز شدند. جنگ دوم احد است که سرگذشت تلخ این جنگ، مسلمانها شکست خوردند. من ندیدم پیامبر عزیز ما در عمرش به اندازهای که در احد گریه کرده، گریه کرده باشد. پیغمبر ما سوخت، چرا؟ قرآن میفرماید: خداوند سر قرارش بود، سر قولش بود. مثل جنگ بدر داشتید پیروز میشدید. شما سه اشتباه کردید، دلایل شکست احد را بیان کنید.
سوره مبارکه آل عمران میفرماید: «وَ لَقَدْ صَدَقَکُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ» خدا به وعدهاش عمل کرد، آنگاه که شما حس دشمن را به اذن خدا گرفتید اما شما سه کوتاهی کردید. «إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذا فَشِلْتُمْ» رسید به جایی که شما شل شدید و کم آوردید. «وَ تَنازَعْتُمْ فِی الْأَمْرِ» اختلاف بین شما افتاد «وَ عَصَیْتُمْ» از فرمان فرماندهی سرپیچی کردید. پیغمبر به پنجاه نفر مأموریت داده بود آن جای حساس را نگهبانی کنند. از آن پنجاه تا هفت نفر ایستادند و چهل و سه نفر به طمع گرفتن غنیمت جا را خالی کردند. دشمن زیرکی به خرج داد و از پشت آمد حمله کرد و مسلمانها شکست خوردند. جنگ تمام شد، این آیه آمد. «وَ کَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ» (آلعمران/۱۴۶) مسلمانهای شکست خورده میخواهید چه کنید؟ یک راه این است که به زمان جاهلیت برگردید. یکی اینکه غم بگیرد و بگویید اشتباه کردید. اینها دردی را دوا نمیکند، بیایید جبران کنید. این آیه به ما میگوید: این قصه شما قبلاً هم بوده، چه بسا رهروان راه انبیاء در کنار آنها جنگیدند، «ربیّون» یعنی خدا پرستان «فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ» سستی کردید، آنها سستی نکردند، «وَ ما ضَعُفُوا» اظهار ضعف نکردند. «وَ مَا اسْتَکانُوا» اعلام بیچارگی نکردند. «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِین» خداوند شکیبابان را دوست دارد.
«وَ ما کانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا» رزمندگان امتهای قبل تنها سخنشان این بود، «رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا» پروردگارا کوتاهیهای ما را ببخش. شیطان ما را وسوسه کرد و به طمع افتادیم، تو ما را ببخش. «وَ إِسْرافَنا فِی أَمْرِنا» تندروی و افراط ما را ببخش. چون ما باید با اهلبیت در کنار آنها حرکت کنیم. «وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا» پروردگارا گامهای ما را استوار بدار. «وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِین» حتماً اطلاع دارید که بعد از جنگ احد یک جنگ دیگری پیش آمد، یعنی مشرکین هنوز به مکه نرسیده پشیمان شدند از اینکه چرا مدینه را ترک کردند. گفتند: به مدینه برگردیم ریشه اسلام و مسلمانی را قطع میکنیم. جنگی به نام همراه الاسد هست، در حقیقت جنگی رخ نداده ولی در تاریخ به همین نام به ثبت رسیده است. اطلاع یافتند مسلمانهای کشته داده که عزادار شهیدان خود هستند و مجروحان در حال مداوا هستند، اطلاع یافتند مجدداً مشرکین به سمت مدینه برمیگردند. پیغمبر فرمود: من نیروی تازه نمیخواهم. با همین نیروهایی که در احد بودیم میجنگیم. این خبر به مشرکین رسید، احساس ترس کردند و برگشتند. این آیه که خوب است همیشه در قنوت نمازمان بخوانیم. «رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا» پروردگارا گناهان و خطاهای ما را بیامرز. «وَ إِسْرافَنا فِی أَمْرِنا» تندرویهای ما را ببخش. نباید اینجا اینقدر تند حرکت میکردیم. باید با اعتدال میرفتیم، «وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا» پروردگارا گامهای ما را استوار بدار. «وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِین» این از دعاهای شیرینی است که مربوط به رزمندگان همه دورههای جهادی در طول تاریخ انبیاء میشود.
الآن زمانش هست که عذرخواهی کنیم از اشتباهاتمان، مدیران و رزمندگان و فرماندهان، ما هشت سال دفاع مقدس داشتیم. الآن در دانشگاههای جنگ بررسی میشود کجاها اشتباه داشتیم. لطمههایی که دیدیم بخاطر چه نوع تصمیماتی بود. چند سالی من در دانشگاههای جنگ تدریس کردم، الآن دانه دانه عملیاتها را تحلیل میکنند. در فلان عملیات ارتش و سپاه با هم شدند چه نتیجهاش داشت؟ کجا جدا شدند و چه نتیجهای داشت؟ از چه جنسی کوتاهی کردیم؟ در سال ۱۳۹۹ چه کنیم؟ از خدا عذرخواهی کنیم بخاطر گناهان و بخاطر تندروی و افراطها، از خدا دو چیز دیگر هم بخواهیم. «ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِین» این دعای سوم بود.
دعای چهارم که خیلی زیباست، سوره حشر آیه ۱۰، خداوند مهاجرین که از مکه به مدینه هجرت کردند و انصار را ستایش کرده است. گروه سوم که جمعیتشان میلیاردی هست، مهاجران جمعیت زیادی نبودند، انصار هم زیاد نبودند. تا پیامبر هست بعضی گفتند: نهایت جمعیت مسلمانان جهان مثلاً به نیم میلیون نفر رسیده است. گروه سوم به نام تابعین است. یعنی ادامه دهندگان راه مهاجرین هست که ما هم جزء آنها هستیم. تابعین قرن اول داریم، قرن دوم داریم، قرن سیزده داریم، قرن بیست، همینطور تا پایان عالم همه تابعین میشوند. این دعا برای تابعین است. این دعا برای همه کسانی است که دوستی داشتند، همرزمی داشتند، همکاری داشتند، همسایه داشتند و الآن با هم نیستند. یا از دنیا رفته یا شهر و محله و ادارهاش عوض شده است. الآن میگوید: ادب قرآنی این است که از دوست قدیمی به خوبی یاد کنید.
در مجلس جدید، مجلسیها از نمایندگان قبل به نیکی یاد کنند، وزرای جدید، دولتهای جدید، مدیر کل جدید، کارشناس، «رَبَّنَا اغْفِرْلَنَا» پروردگارا ما را بیامرز، «وَ لِاخْوانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِاْلِایمَانِ» همچنین برادران و خواهرانی که در ایمان بر ما سبقت داشتند. آنهایی که قبل از انقلاب بنیان انقلاب را گذاشتند، سالهای اول انقلاب، همه کسانی که ما ادامه دهنده راهشان هستیم. «وَ لاتَجْعَلْ فى قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِینَ امَنُوا» (حشر/ ۱۰) پروردگارا در دلهای ما کینه آنها را قرار نده. غلّ را یک جریان نفوذی آلوده گفتند. در لغت اینطور معنا میکنند که بیشتر به حسد و کینه معنی شده است و اگر اینها در دل انسان بیاید، احادیث به ما میگوید: اگر همه بدیهای عالم را در چند کلمه خلاصه کنیم یکی دروغ است، یکی حسد و کینه، یکی غضب است. یعنی اینها سر سلسلهی همه آلودگیهاست. چه بسا خدمات گذشته ما، عبادات گذشته ما، یکی از موانع قبولی عبادت کینه است. خدایا در دل من کینه مؤمنی نباشد. مرد مؤمن، زن مؤمن، بخواهم او را خراب کنم، مسخره کنم. ممکن است از دوردستها باشد. از این آیه معلوم میشود پیوند برادری که در آغاز اسلام طراحی شده باید تا روز رستاخیز ادامه پیدا کند. دشمن ببیند بنای مسلمانی یک بنای منسجم است و اینها همدیگر را دوست دارند. هرکس جدید میآید قبلیها را… مثل پیامبران، هر پیامبری آمده پیغمبر قبلی را تأیید میکرد و پیغمبر بعدی را بشارت میداد. خیلی آیه قشنگی است. سوره حشر آیه ۱۰، «رَبَّنَا اغْفِرْلَنَا وَ لِاخْوانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِاْلِایمَانِ وَ لاتَجْعَلْ فى قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِینَ امَنُوا»
آقای قالیباف که وارد مجلس شدند و خداوند کمکشان کند، برادرانی دارد و یکی سردار سلیمانی است، همه رزمندگان و کسانی که در انقلاب و پیدایش اسلام سهم داشتند. کتاب نوشتند و بنایی ساختند، نباید از آنها غافل شویم. این آیه به ما میگوید: از پیشکسوتان غافل نشوید. پیشکسوتان فقط در کشتی نیست. فقط بازیگران سینما نیستند. در هر رشتهای ادب و معرفت اقتضا میکند یاد کنیم از کسانی که از خدمات و دلسوزی آنها بهره برداری کردیم و یک آجری روی آن بنا گذاشتیم. وقتی قدردانی به صورت زنجیرهای باشد همه دلگرم هستند. از نهادهایی که به این آیه زیاد میتواند عمل کند، صندوق بازنشستگی است. بنده در وزارت آموزش و پرورش مدیر کل بودم و الآن ده دوازده سال از بازنشسته شدم. این آیه خیلی دلگرم کننده است. یعنی بخواهیم به برنامه عملی تبدیل کنیم، همه کسانی که در هرجا خدمتی ارائه کردند نباید نامشان فراموش شود و همیشه باید سر زبانها باشند. اینها بنیانهای خیر را گذاشتند. وقتی امام حسن مجتبی میبیند مادرش به دیگران دعا میکند این نوع دوستی در او احیاء میشود. وقتی بچه من میبیند در قنوت نمازم میگویم: «رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونا بِالْإِیمانِ» برادران و خواهرانی که بر ما سبقت داشتند. ما در گهواره بودیم و آنها بودند دل سوزاندند و این راه را ریل گذاری کردند.
دعای پنجم این جلسه سوره مؤمنون آیه ۱۱۸، دعاهای قرآن بیشتر از چهار پیامبر است. حضرت نوح(ع)، حضرت ابراهیم(ع)، حضرت موسی(ع) و پیامبر اسلام که بیشتر دعاهای قرآن از این چهار پیامبر است. دعاهای پیامبر اسلام یک تفاوتی با همه دعاهای قرآن دارد. اینکه با «قل» شروع میشود. یعنی خدا تعلیم داده است. گرچه همه پیامبران تعلیم یافته خدا هستند ولی خدا یک حکمتی داشته فقط این دعاها را با قل شروع کرده است. یعنی ای بندگان من از من بپرسید ما چه دعایی را بگوییم؟ من به شما این را میگویم. «وَ قُلْ رَبِ زِدْنِی عِلْماً» (طه/۱۱۴) ما در قنوت نمازمان بگوییم: «رَبِ زِدْنِی عِلْماً» خدایا بر دانش من بیافزا. بر آگاهی من بیافزا. با قطار مشهد میرفتیم همسفرانی داشتیم. از یکی پرسیدیم: تحصیلات شما چیست؟ گفت: من لیسانس هستم. گفتم: کتاب میخوانید؟ گفت: یازده سال است لای کتابی را باز نکردم. از وقتی لیسانس گرفتم دیگر با کتاب کار ندارم. امام رضا غصه میخورد از اینکه چنین شیعههایی دارد. پیغمبر ما که روی قله هست از طرف خدا مأمور میشود این را بگوید. به داشتهها قناعت نکن. من فوق لیسانس هستم. دکترا گرفتم. من چقدر پروژه و مقاله دارم. نه!
اسلام برای طلب علم مرز قائل نیست. میگوید: تا چین برو، از مدینه تا چین چقدر راه بوده است. شش هزار کیلومتر، هشت هزار کیلومتر، این مسافت را نه هواپیما و قطاری هست، نه ماشینی هست. با آن ابزارهای قدیمی، مسافت طولانی را طی میکردند. «اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّینِ» یا مرز زمانی هم ندارد. «اطلبوا العلم من المهد الى اللحد» خدا رحمت کند آن عالم بزرگی را، عالم فقیهی به عیادتش آمد و یک مسأله پرسید. گفت: در دینی بزرگ شدم که این مسأله را بدانم و بروم بهتر است. دانشجویان و اساتید و دانش آموزان ما این دعا را هی تکرار کنند. به دنبال دعا تلاش هم نیاز است. «رَبِ زِدْنِی عِلْماً» یعنی باید کتاب بخوانم و مطالعه کنم. ساعتی از شب را بیدار بمانم و فقط به سرگرمی نه. ای پیامبر بگو، از امام صادق روایت شده که ما شبهای جمعه خیلی خوشحال هستیم و سرور خاصی داریم. خداوند شبهای جمعه در آسمانها، پیامبر و اهلبیتش را به مهمانی دعوت میکند و من یکی از آنها هستم که به آسمان میروم و وقتی برمیگردم با دانش جدیدی برمیگردم. این سرور من بخاطر آن آگاهی تازه است. امام زمان و پیغمبر ما، دانشجویان فرهیخته و فرزانه که مجهولات جدید را کشف کنند.
ما در تعقیبات نماز عصر در مفاتیح هست از پیغمبر به ما یاد داده شده که بخوانید «اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عِلْمٍ لا یَنْفَعُ» خدایا هر علمی نمیخواهم. در اینترنت میلیاردها اطلاعات وجود دارد. یا مضر است یا خنثی هست. یا برای شخص مفید باشد. یا برای خانواده مفید باشد. برای شغل من مفید باشد. برای اقتصاد مفید باشد. برای طبابت و پزشکی مفید باشد. گاهی کمیت دانش هست و اطلاعاتی هست ولی به کار نمیآید. باید وقتی دعا میکنیم همانجا در ذهن ما باشد خدایا به علم من بیافزا. «رَبِ زِدْنِی عِلْماً» در خانه نشسته خانم خانهدار هست، فرزند تربیت میکند، در قنوت نمازش همین را بگوید که خدایا بر دانش من بیافزا و بر آگاهی و بصیرت من بیافزا. تو را بشناسم، رهبرانم را بشناسم و دشمن را بشناسم. چقدر اطلاعات لازم است داشته باشیم تا به سعادت برسیم. «رَبِ زِدْنِی عِلْماً»
دعای دیگر از دعاهایی است که خداوند به پیامبر اسلام آموزش داد، «وَ قُلْ رَبِ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ أَنْتَ خَیْرُ الرَّاحِمِینَ» (مؤمنون/۱۱۸) آخرین آیه سوره مؤمنون است. حدیث داریم آیات آخر سوره مؤمنون گنجی است از عرش خدا، پیغمبر و ائمه بعضی از آیات را سفارش ویژه کردند. خدایا گناهان و آلودگیها، اشتباهات و بدیهای مرا بپوشان. به من مهربانی کن و لطف کن که تو خوبترین مهربانان هستی. مهربانان در دنیا با هم فرق دارند و درجه دارند. تو خوبترین مهرورزان هستی. مهرورزی تو با حساب و کتاب هست، حکیمانه و بی منت و بی دریغ است. مهر خدا تمام نمیشود.
این دعا از دعاهایی است که خدا به پیامبر تعلیم فرموده است. آیه ۸۰ سوره اسراء، برای همه خوب است مخصوصاً برای کسانی که میخواهند یک کاری را از صفر شروع کنند. یا کسانی که به دقیقه نود رسیدند. برای آغازها و پایانها، برای آغاز کارها شروعش که با نیت خوب باشد، دست به کاری برای تخریب و فساد نزنیم. پایانش هم در طی این مسیر درست حرکت کرده باشیم. «رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ» یعنی یک کاری میخواهم بکنم به قصد فریب مردم نباشد. به قصد کلاهبرداری نباشد. در جامعه ما هست به کاری دست میزنند، میخواهد یک کسی را خراب کند یا سر عدهای کلاه بگذارد. پیغمبر ما در فتح مکه وارد مکه شد این آیه را خواند. فتح مکه جای این هست پیغمبر سیلی بزند و الآن به قدرت رسیده است. یعنی خدایا من همه خدماتی که کردم برای تو بود. این جنگها برای تو بود. الآن وقت این هست که قدرت پیدا کردم.
امیرالمؤمنین(ع) فرمود: عفو همه جا خوب است، ولی از کسی که به قدرت رسیده عفو خیلی پسندیده است. «رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ» اولین بار که خانه خریده وارد خانه شود. میخواهد سفر کند وارد هر شهری میشویم این دعا را بخوانیم. موقع ازدواج، هنگام عقد ازدواج، خدایا این آغاز زندگی و خانه خریدن، روز اول کار من است، هر هر کاری این دعا را بخوانیم. «رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ» خدایا به من کمک کن، نکند وسوسههای شیطانی مرا فریب دهد. «وَ أَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ» این برای پایان کارهاست. یک پروژه تمام شده و میخواهیم سراغ کار دیگر برویم. خدایا نکند در ضمن این کار من کینه و حسادت کنم، با صدق همراه باشد و به پایان برسد. «وَ اجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصِیراً» خدایا منطقی به من یاد بده که بتوانم از کارم دفاع کنم. جلسه آینده آیات پایانی سوره آل عمران که هر شب پیغمبر در دل شب میخواند و آیات پایانی سوره بقره را خواهیم گفت.
شریعتی: حسن ختام فرمایشات شما را خواهیم شنید.
حاج آقای بهشتی: چند نکته در مورد روز هشتم شوال بگویم. نیمی از قرآن تاریخ است و ما نسبت به تایخ گذشته وظیفه داریم. حدود صد سال پیش این حادثه تلخ یعنی قبور ائمه شیعه در بقیع، اسناد نشان میدهد که گنبد و بارگاهی بود و عدهای کج فکر که امروز هم در دنیا شناخته شدند، آمدند تخریب کردند. اولین نکته این هست که فکر کج ما را به اقدام غلط میبرد. مواظب فکرها باشیم. نکته دوم به اسناد که نگاه میکنیم میبینیم جای پای انگلیسیها آنجا هست و خواهش میکنم محبان اهلبیت این مسأله را پیگیری کنند. ما در پیدایش بهائیت هم میبینیم چنین چیزی در ایران وجود دارد. در روزگار خودمان مقام معظم رهبری به شیعه انگلیسی تعبیر میکنند، یعنی استعمار انگلیس و به دنبال آمریکا، سراغ شیعه و سنی میرود و دنبال اهداف خودش است. نکته سوم شخصیتهایی که در این صد سال این قصه را پیگیری کردند و یکی مرحوم مدرس است. حتی بعضی گفتند: شهادت مدرس، این قصه پیگیری این پرونده در شهادت او تأثیر داشت، من در زندگانی حضرت امام خمینی که در آستانه رحلتش هستیم دیدم که در جوانی حضرت امام یکی از چیزهایی که با دوستانش پیگیری میکردند این موضوع بوده است.
پیامی که از حضرت آیت الله صافی گلپایگانی هست، پیام مبنای فکری است که خداوند مسجدی ساخت که در قرآن چند جا توصیفش آمده است و ستایش این مسجد با نمادهایی از انسانهاست. «فِیهِ آیاتٌ بَیِّنات» (آلعمران/۹۷) «آیاتٌ بَیِّنات» چیست؟ در مسجدی که همه مسلمانها باید احترام بگذارند، مقام ابراهیم، یعنی از یک موحد یک نمادی خدا قرار داده به همه خداپرستان فرموده اینجا را مصلی قرار بدهید. یک قسمت دیگر هست حجر اسماعیل، قبر یک مادر و پسر، هاجر و اسماعیل. در قصه اصحاب کهف جوانمردانی که ظلم را برنتابیدند و وقتی دیدند نمیتواند هیچ کاری بکند لااقل جامعه فاسد را ترک کردند، به غاری پناه بردند و قبورشان همان غار شد. قرآن کریم در سوره کهف میفرماید: اینجا باید مسجد بسازید. در غار کسی نماز نمیخواند. یعنی نمادی باید باشد که یاد خداپرستان فراموش نشود و خدا در آن مکان عبادت شود. میرویم خدا را عبادت کنیم از اصحاب کهف یاد میکنیم. مسأله گنبد و بارگاه که در مکتب اهل بیت هست ریشه قرآنی دارد و یک عدهای کج فکر به این ماجرا افتادند که ما باید این ماجرا را تعقیب کنیم.
شریعتی: «والحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین»
کارشناس برنامه: حجت الاسلام و المسلمین سید جواد بهشتی
برنامه سمت خدا | تاریخ پخش : ۱۳۹۹/۰۳/۱۱
.






