بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

شریعتی: سلام می‌کنم به همه دوستان عزیزم، بیننده‌های خوب و نازنین‌مان، انشاءالله هرجا که هستید خدای متعال پشت و پناه شما باشد. به سمت خدای امروز خیلی خوش آمدید. ایام را به شما تبریک می‌گویم، روز مادر و میلاد با سعادت حضرت زهرا به همه مادران سرزمینمان مبارک باشد. حاج آقای بهشتی سلام علیکم و رحمه الله.

حاج آقای بهشتی: سلام علیکم و رحمه الله، بنده هم خدمت شما و بینندگان و شنوندگان عزیز سلام می‌کنم. من هم این روز را به همه ارادتمندان حضرت و فرزند عزیزش امام زمان(ع) تبریک می‌گویم،ولادت حضرت امام خمینی(ره) بنیان‌گذار جمهوری اسلامی و روز زن را به بانوان عزیز ملتمان و روز مادر را به همه مادران عزیز تبریک می‌گویم. از خدا می‌خواهم به همه آنها عزت و سلامت و صحت و برکت و حسن عاقبت بدهد و ما را نسبت به وظایفمان آگاه و عامل قرار بدهد.

شریعتی: بحث ما تربیت عبادی بود، به به نماز رسیدیم، سوره حمد را آیه به آیه پیش رفتیم و به ضالین رسیدیم، قرار شد این هفته از شیطان برای ما بگویید.

حاج آقای بهشتی: اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم، الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی.

از خداوند می‌خواهم بحث امروز بحثی مفید و به دور از خطا و اشتباه باشد. بسیاری از حرف‌هایی که امروز خواهیم زد شاید نزدیک به صد در صدش از قرآن است. در قرآن ۹۹ بار نام شیطان آمده است. ۸۸ بار با کلمه شیطان و شیاطین، یعنی موجود شرور و یازده بار با کلمه ابلیس، موجود مأیوس و مأیوس کننده، چهارده بار هم خدا در قرآن فرموده او دشمن است، یعنی توهم نیست، خرافه نیست، جدی جدی است. چهارده بار فرمود: ای انسان تو محبوب‌ترین مخلوق من هستی. دشمنی در کمین تو هست و تو توانایی مبارزه و مقابله با او را داری. من یک ساز و کاری برای تو قرار دادم که کم نمی‌آوری منتهی باید بیدار باشی.

بحث ما از اینجا شروع می‌شود که دشمنی که خدا به ما فرموده: دشمن است، الآن پیش روی ما هست. ما وقتی وارد بحث دشمنی می‌شویم، به یک سؤالاتی باید پاسخ بدهیم. این دشمن زورش چقدر است و چه امکاناتی دارد؟ چون یکوقتی کسی برای کسی کُری می‌خواند و بعد می‌بیند جمعیتی پشت او آمدند، آرام آرام عقب نشینی می‌کند. این دشمنی که خدا گفته چقدر امکانات دارد؟ هدف‌هایش چیست؟ می‌خواهد با ما چه بکند؟ سوم اینکه از چه ابزاری استفاده می‌کند؟ با چه شیوه‌هایی کار می‌کند و راه‌های مقابله با او چیست؟ قرآن کریم می‌فرماید: او هواداران فرهنگی دارد و فقط خودش تنها نیست. «هُوَ وَ قَبِیلُهُ» (اعراف/۲۷) یک جمعیتی در دنیا هستند اینها کار فرهنگی برای شیطان انجام می‌دهند، غیر از نظامی‌ها، سوره فاطر آیه ۶ و سوره مجادله آیه ۱۹ می‌گوید: هواداران سیاسی دارد و حزب دارد.

«إِنَّ الشَّیْطانَ‏ لَکُمْ‏ عَدُوٌّ» شیطان دشمن شماست، «فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا» مراقب باشید به دشمن به او نگاه کنید، «إِنَّما یَدْعُوا حِزْبَهُ» او حزبش را فراخوان می‌دهد. او هواداران و جمعیت فرهنگی دارد. فیلم می‌سازند، کتاب می‌نویسند، کاریکاتور می‌کشند، امام عزیز می‌فرمود: آمریکا شیطان بزرگ است. حوزه سیاسی دارد، حزب و تشکیلات دارد، هوادار سیاسی دارد. سوم اینکه او تشکیلات نظامی دارد «وَ جُنُودُ إِبْلِیسَ» (شعرا/۹۵) جنود جمع جند است، یعنی لشگریان، ارتش‌های متعدد، تسلیحات و تجهیزات دارند. در تصور ما تا حالا یک نفر بود به نام شیطان، اما از این به بعد می‌بینیم یک دشمن قوی، هوادار فرهنگی و سیاسی و نظامی دارد. جنود ابلیس، هواپیما دارند، بمب و تفنگ دارند.

قرآن می‌فرماید: شیطان ذریه و فرزند دارد. «أَ فَتَتَّخِذُونَهُ وَ ذُرِّیَّتَهُ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِی» (کهف/۵۰) خداوند رو می‌کند به جمعیتی که آیا شیطان و ذریه او را به جای من سرپرست خودتان انتخاب کردید، «وَ هُمْ لَکُمْ عَدُوٌّ» اینها جمعیتی هستند دشمن شما هستند، «بِئْسَ لِلظَّالِمِینَ بَدَلًا» اینکه بیاید به جای خدا شیطان و فرزندانش را سرپرست خود قرار بدهید، این خیلی بد جا به جایی است. یکی از امکانات شیطان این است که مرموز است. او شما را می‌بیند و شما او را نمی‌بینید، میکروب‌ها گاهی با چشم طبیعی قابل رؤیت هستند و گاهی با میکروسکوپ‌های آزمایشگاهی قابل دیدن هستند ولی بعضی از آنها خیلی ریز هستند. قرآن در سوره اعراف می‌فرماید: او دشمنی است که شما را گول می‌زند و جاخالی می‌دهد، در آن جلسه حضور دارد. دشمن غیر محسوس در کمین شماست. این هم کار را برای ما سخت می‌کند.

«إِنَّهُ یَراکُمْ‏ هُوَ وَ قَبِیلُهُ مِنْ حَیْثُ لا تَرَوْنَهُمْ» (اعراف/۲۷) او شما را می‌بیند و شما او را نمی‌بینید. او مرجع عوامل نفوذی بین شماست، یک کسانی را می‌فرستد به شکل و شمائل شما نماز می‌خوانند، روزه می‌گیرند و در اصطلاح به آنها منافقین می‌گوییم ولی اینها مرجعشان شیاطین هستند. قرآن کریم در سوره بقره می‌فرماید: «وَ إِذا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا» (بقره/۱۴) منافقین نزد مؤمنین می‌آیند و می‌گویند: ما ایمان داریم.

وَ إِذا خَلَوْا إِلى‏ شَیاطِینِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَکُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُن‏» ما با شما هستیم. شیطان یک نفراتی دارد درون شماست و در جامعه شما زندگی می‌کند. در مسجد رفت و آمد می‌کنند. نماز می‌خوانند و روزه می‌گیرند. عامل نفوذی بین شما دارد. ما جنگ را تجربه کردیم، هشت سال از مرزهای غربی ما حکومت عراق به ما حمله کرد. چقدر شهید دادیم. تصور کنید اگر همزمان با مرزهای غربی، مرزهای شرقی هم جنگ داشتیم، چقدر سخت می‌شد. قرآن می‌فرماید: شیطان دشمنی است که از چهار طرف حمله می‌کند. فقط بخواهی مواظب سمت چپ باشی از راست ضربه می‌خوری، جلو را ببینی از عقب ضربه می‌خوری. یک چنین دشمنی را تصور کنید، هوادار فرهنگی و سیاسی دارد، هوادار جمعیت نظامی دارد، ذریه دارد، مرموز است و از چهار طرف حمله می‌کند. از جلو، از عقب، از راست و چپ. لحظه‌ای خوابت ببرد، از بین رفتی!

بعدها راه‌های مقابله با او را خواهیم گفت که خدا به ما یاد داده است. یکی همین نماز است. این یک پشتوانه بزرگ برای فرد و جامعه است برای مقابله با شیطان، نماز یعنی اتصال به قدرت بی انتهای پروردگار، خدایی که دشمن را می‌شناسد و ما را می‌شناسد، ما را دوست دارد، نماز را دست کم نگیریم. چه رازی در این نماز هست که اینقدر اسلام توصیه کرده است. بیش از هزار مورد در قرآن به این موضوع اشاره می‌کند. امکانات این دشمن چقدر است که گفتیم.

دوم اینکه اهداف شیطان چیست؟ از خدا می‌پرسیم: پروردگارا تو به ما یاد دادی او دشمن است، چه هدفی را تعقیب می‌کند. اگر ما بدانیم دشمن پالایشگاه تهران را می‌خواهد بزند، ضد هوایی‌ها را پالایشگاه تهران می‌بریم. اگر بدانیم فرودگاه مهرآباد را می‌زند می‌بریم آنجا ولی اگر خطا کنیم در این دیدمان ضد هوایی‌ها یکجا هستند، هواپیمای دشمن جای دیگر را بمباران می‌کند. شناخت اهداف خیلی مهم است. نقشه ایران را جلویشان گذاشتند و این نقطه‌ها را می‌زنند. ما اگر هوشیار باشیم باید دست دشمن را بخوانیم. کجاها را شیطان می‌خواهد دست بگذارد. هدف اول تفرقه است.

از کجا ما فهمیدیم این هدف است؟ «وَ یُرِیدُ الشَّیْطانُ» یعنی می‌خواهد‏ «أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَهَ وَ الْبَغْضاءَ» (مائده/۹۱) او می‌خواهد بین شما انسان‌های آزاده و مسلمان‌ها، عداوت و دشمنی و کینه ایجاد کند. ما اگر این را بدانیم، الآن دوره انتخابات است. نزاع‌هایی که حاضر است برای رأی آوردن تهمت بزند و تخریب کند. حدیث داریم برای دنیای دیگران آخرت خودتان را نفروشید. ما از کاندید خودمان تعریف کنیم، ایرادی، نقدی به کاندید دیگر داریم بیان کنیم اما حرف ناروا،     نادرست، تهمت، اینها را همه باید جواب بدهید، پولی در جیب ما نمی‌رود. ما وظیفه دینی و ملی‌مان هست در انتخابات شرکت کنیم، مشورت کنیم و پرس و جو کنیم، بهترین‌ها را انتخاب کنیم. اما تهمت زدن یعنی انتخابات تمام شد یکی از آسیب‌هایش همین نامهربانی‌ها و تفرقه‌ها و جدایی‌هاست. چقدر رفیق‌ها از هم جدا می‌شوند و فاصله می‌گیرند.

این را باید مواظب باشیم، شیطان هدف اولش تفرقه است. این تفرقه را از درون خانه بین زن و شوهرها شروع می‌کند. زن‌ها را در چشم شوهرها بد جلوه می‌دهد، شوهرها را در چشم زن‌ها بد جلوه می‌دهد.

این را باید بدانیم و زن و شوهرها باید بدانند. بین بچه‌ها و پدر و مادرها، بین خواهر و برادرها با هم، چقدر در دادگاه‌ها پرونده داریم. پرونده‌های خانواده، بین زن و شوهرها و بین والدین و فرزندان، بین خواهرها و برادرها، اگر از ابتدا بدانیم مبانی قرآن کریم است. یکی از هدف‌های شیطان تفرقه است. ما در نقطه مقابل باید به اتحاد، انسجام، آشتی دادن، به صلح کردن، فکر کنیم. یعنی دشمن من می‌خواهد ما از هم جدا باشیم. با هم نباشیم، در مهمانی‌ها با هم نباشیم. همسایه‌ها از هم می‌پرسیم چند سال است شما در این محل هستید، ۲۲ سال است. همسایه راستی شما کیست؟ ارتباط و انسجام و همدلی نیست. اگر نباشد یعنی شیطان موفق است.

«یُرِیدُ الشَّیْطانُ‏ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَهَ وَ الْبَغْضاءَ» (مائده/۹۱) صمیمیت‌ها را می‌خواهد بر هم بزند، مهربانی‌ها و محبت‌ها و پیوندها را بر هم بزند. در سوره بقره آیه ۲۰۸ می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِی‏ السِّلْمِ کَافَّهً» همه شما با صلح و صفا زندگی کنید، «وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ» شیطان می‌خواهد صلح نباشد، آشتی نباشد. رفاقت نباشد، بین دوستان و زن و شوهرها رنجیدگی خاطر باشد، کدورت باشد و از هم بدشان بیاید. غیر از این آمار طلاقی که در کشور ما اعلام می‌کنند، شاید چند برابر این به صورت غیر رسمی، یعنی زن و شوهر در یک خانه هستند اما مهربان نیستند. طلاق عاطفی می‌گویند.

اگر مبنایی به این نگاه کنیم، من می‌خواهم در صراط مستقیم حرکت کنم و جزء ضالین نباشم. هر نمازگزاری در نمازش به این فکر کند که با همسرم چه رابطه‌ای دارم. با پدر و مادرم، با فرزندم، با خواهر و برادرم، با همسایه‌ها، با دوستان، با هموطنان.

در قصه یوسف صدیق پایان قصه چیست؟ حضرت یوسف فرمود: شیطان بین من و برادرهایم این مشکل را ایجاد کرد. گرچه آنها با اختیار این کار را کردند، ولی ما از آن قصه این درس را می‌گیریم اگر اختلافی بین خواهر و برادرها پیش آمد بدانیم شیطانی در کمین بوده و رفع و رجوع کنیم. مدارا و گذشت کنیم. حضرت یوسف ذکر کرده است که یک شیطان بین من و برادرهایم این ماجرا را پیش آورد.

هدف دوم قطع رابطه انسان با خداست. در همان آیه هست که می‌فرماید: «وَ یَصُدَّکُمْ‏ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ» (مائده/۹۱) شیطان می‌خواهد راه یاد خدا را ببندد، «وَ عَنِ الصَّلاهِ» راه نماز و برپایی نماز و شوق به نماز را مسدود کند. «فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ» آیا بیدار می‌شوید؟ یک چنین دشمنی با ابزارهایی که نگفتیم و امکاناتی که گفتیم، یعی با فیلم این کار را می‌کند، با لشگر نظامی این کار را می‌کند. با فرزندانش این کار را می‌کند، با جمعیت‌هایی که دارد سعی می‌کند به هر شکلی شده، با یک قصه و طنز و فکاهی و شعر، نماز را در جامعه ما کمرنگ کند. دعا، امیرالمؤمنین به ما دعایی را تعلیم داده که شب‌های جمعه بخوانید، این را کمرنگ کند. روز جمعه، عصر جمعه و صبح شنبه، یکی ناامید کند و یکی رابطه ما را با خدا قطع کند. اگر این کار را کرد به اهداف بعدی‌اش خواهد رسید.

شریعتی: گاهی که یک خرده ته دل ما خالی می‌شود، می‌شود فهمید که این کار شیطان است؟

حاج آقای بهشتی: می‌شود فهمید، مخصوصاً اگر از واجبات کم بگذارید. چون مستحبات گاهی دل انسان حال ندارد، امام فرموده که ایرادی ندارد به همان واجبات اکتفا کن. اما یکوقتی می‌بینی در واجبات کوتاهی می‌کنیم. معلوم می‌شود شیطان موفق شده است. یا مثلاً نماز را می‌خوانیم شیرینی‌اش را حس نمی‌کنیم. این معلوم است دارد موفق می‌شود، در مسیری ما را می‌برد که حس ما نسبت به خدا کمرنگ شود. هدف دوم شیطان قطع رابطه ما با خداست. یکی از راه ذکر و دعا، یکی از راه نماز است. اینکه ما اینقدر روز نماز پافشاری می‌کنیم که نسل آینده ما نمازگزار باشند. حدیث داریم یک نمازگزار در جمعی که نماز نمی‌خوانند مثل تک درختی است در کویر، رابطه با خدا نشانه سرسبزی و خرمی انسان است. نشانه پویایی انسان است، اگر انسان از خدا منها شود، برگ‌هایش زرد و چوب‌هایش خشک می‌شود. منتظر تبری است که بیایند قطعش کنند.

از جهنمی‌ها می‌پرسند: چه شد شما جهنم آمدید؟ می‌گویند: نماز نمی‌خواندیم. ما مثل لامپ‌هایی هستیم که نور را می‌گیریم و منعکس می‌کنیم. این لامپ وقتی می‌سوزد دور می‌اندازند، انسان منهای خدا ظاهرش هم گاهی قشنگ است ولی به درد نمی‌خورد. انسان بی نماز مثل لامپ سوخته است. شیطان آرزو دارد و با تمام اجزاء نماز مخالف است. با وضو مخالف است، کسی که برای وضو بلند می‌شود شیطان عصبانی می‌شود. با نیت و اذان و فرازهای اذان مخالف است، با قبله، با کعبه مخالف است. با توجه داشتن نمازگزار در نماز و حضور قلب، وقتی هدف شیطان را فهمیدیم، باید در مورد نماز مطالعه کنیم، در مورد نماز در مهمانی‌ها گفتگو کنیم.

هدف سوم گمراهی است، سوره نساء آیه ۶۰ «وَ یُرِیدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُضِلَّهُمْ ضَلالًا بَعِیداً» شیطان می‌خواهد، ممکن است کسی بگوید: به چه دلیل می‌گویید این هدف شیطان است؟ «یریدُ» یعنی قطع داریم این هدف شیطان است. آمده انسان را گمراه کند. گاهی با جاده اصلی ده درجه زاویه داریم، گاهی نود درجه و گاهی ۱۸۰ درجه، امام(ع) فرمود: بعضی با سرعت دارند حرکت می‌کنند درست نقطه مقابل صراط مستقیم هستند. هرچه سرعت بیشتر فاصله با مقصد دورتر است. «ضلال بعید» یعنی شیطان می‌خواهد انسان را به دوردست‌ها ببرد که دیگر احتمال بازگشت به مقصد کم شود.

هدف دیگر دعوت به کفر است، سوره حشر آیه ۱۶ می‌فرماید: «کَمَثَلِ‏ الشَّیْطان‏» آیه قبلش در مورد منافقین است. حکایت منافقین حکایت شیطان است. «إِذْ قالَ لِلْإِنْسانِ اکْفُرْ» شیطان به انسان می‌گوید: کافر شو. «فَلَمَّا کَفَرَ» وقتی کافر شد، «قالَ إِنِّی بَرِی‏ءٌ مِنْکَ» من از تو بدم می‌آید، برو گمشو. مثل قاچاقچی‌های مواد مخدر که چند جوان را معتاد می‌کند، حالا که نیازمند به مواد شد می‌گوید: برو گمشو! پول نداری برو دزدی کن. خودفروشی کن!

قرآن می‌فرماید: روز قیامت در جهنم، جهنمی‌ها به مدیر عامل جهنم می‌گویند: این شیطان بود ما را بدبخت کرد. شیطان هم به حرف می‌آید و می‌گوید: من تنها کاری که کردم از شما دعوت کردم. خدا هم دعوت کرد، پیامبران دعوت کردند، صالحان و شهیدان دعوت کردند. این همه سخن و شعر و کتاب و قصه، چرا فقط به حرف من گوش کردید؟ من فقط شما را دعوت کردم، «فَاسْتَجَبْتُمْ‏ لِی‏» شما هم پاسخ دادید. خدا هم دعوت کرد. ۱۲۴ هزار پیغمبر، اوصیاء، صالحان و کتاب را رها کردی، شیطان آنها را سرزنش می‌کند. انسان اختیار دارد و باید مراقب باشد از اختیارش سوء استفاده نکند.

اینها حجت‌های خدا هستند، اگر کسی بگوید: پروردگارا این شیطان مرا بدبخت کرد، خدا هم یک لشگری را می‌آورد، آنها هم در همین زمانه و جامعه جهانی زندگی می‌کردند، در این شرایطی که ماهواره بود، اینترنت بود، عوامل اغواگر بود، زمینه‌های انحراف بود. ولی آنها به خدا متصل شدند و متکی بودند. به اهل‌بیت مرتبط شدند و عاقبت بخیر شدند.

ابزار شیطان را بگوییم، یکوقتی می‌پرسیم این دشمنی که می‌خواهد بیاید، چه دارد؟ یکوقت می‌گوید: با کلت، یکوقت می‌گوید: با بمب، با لیزر، با یک مجله مبتذل، مهم است ما ابزار دشمن را بشناسیم. در دوران جنگ یکوقتی که هواپیماهای دشمن برای بمباران می‌آمد، کسانی که آموزش دیده بودند، می‌گفتند: برادرها بروید تو سنگرها. تا کی؟ تا زمانی که بمب شیمیایی آمد. باید داد می‌زدند از سنگرها بیرون بیایید. حالا اگر یک هواپیما آمده بمب را رها کرده و من نمی‌توانم تشخیص بدهم، این تخریب می‌خواهد بکند، باید درون سنگر بروم یا می‌خواهد شیمیایی بزند، این اهمیت این بحث‌هاست.

ابزار شیطان چیست؟ بحث شیطان شناسی که در روایت امیرالمؤمنین فرمود: زیرک‌ترین شما دشمن‌ شناس‌ترین شماست. یک بحث مهمی است که دشمن را بشناسیم، از چه ابزاری می‌خواهد استفاده کند. خدا چه ابزاری را به ما یاد داده است که دشمن شما از این ابزار استفاده می‌کند. ابزار اول شراب و قمار، سوره مائده آیه ۹۰، «یا أَیُّهَا الَّذِینَ‏ آمَنُوا» ای مسلمان‌ها و مؤمنین، «إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ» شراب، قمار، بت‌ها نجس هستند، «رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ» اینها شیطانی است. «فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» اگر سعادت و رستگاری می‌خواهید از اینها فاصله بگیرید.

شراب در دنیا، من بیست و چند سال پیش کتابی را خواندم که رساله‌ی دکترای یک مسلمان هندی است در انگلستان. آستان قدس رضوی این کتاب را چاپ کرده است. اسمش گیاهان در قرآن است، نام پنجاه گیاهی که در قرآن آمده است، تاریخچه و خواص آن گیاه را تحقیق کرده است. مثلاً انگور سیاه، بی دانه، عسگری، چقدر در دنیا تولید می‌شود. ایشان گفته تولید انگور در جهان بیست میلیون تن در سال است که پانزده میلون تن آن تبدیل به شراب می‌شود. دقیقاً همان چیزی که خدا گفته نکن. خداوند به آدم و حوا فرمود: این باغ از آن شما، هرچه می‌خواهید از این خوردنی میل کنید ولی به این درخت نزدیک نشوید. شیطان دست روی همان گذاشت و وسوسه کرد. این همه درخت و میوه و خوردنی در آن باغ بوده است. چطور شیطان توانست آدم و حوا را گول بزند؟ شیطان در کار خود استاد است.

انگور لذت بخش را خدا آفریده است، همان را شیطان تبدیل می‌کند به چیزی که خدا گفته کار شیطان است. این شراب که دنیا از آن استفاده می‌کند، مسلمان‌ها حرام می‌دانند. در ایران ما، اخبار تلخی می‌شنویم که وارد می‌شود یا به صورت مخفی تولید می‌شود یا در عروسی‌ها هست. رئیس تالار با اطلاع این کار را می‌کند. ما که مسلمان هستیم این را به عنوان امر به معروف و نهی از منکر برای هم بگوییم. یکی از ابزارهای شیطان است. قرآن در آیات دیگر می‌فرماید: در شراب و قمار منافعی هم هست ولی ضررهایش، از منافعش به مراتب بیشتر است.

«وَ إِثْمُهُما أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما » (بقره/۲۱۹) خدایی که ما را آفریده و مصلحت ما را می‌داند، ضرر شراب خیلی بیشتر از نفعش است. کسی که درخت را می‌کارد، برداشت می‌کند، وانتی که حمل می‌کند، فروشنده و خریدار، ممکن است محاسبه کنند چقدر برای کشور سودآوری دارد و اشتغال زایی دارد ولی خدا به ما فرمود: این کار شیطان است و از آن فاصله بگیر. امام رضا فرمود: چیزهایی که خدا حرام کرده است حتماً آسیب به انسان می‌رساند. قمار هم دنیا درگیرش است. حدیث‌های زیادی در مورد قمار و تأثیرات بد قمار داریم، یکی از آسیب‌هایی که می‌زند تفرقه است. الفت و انس و آشتی را به هم می‌زنند. قمار با عقل انسان چه می‌کند. شیطان با اینها ورود پیدا می‌کند. گاهی چقدر در قمارخانه‌ها پیدا شده که به قتل همدیگر انجامیده است.

ابزار دوم پول است. یکی از ابزارهای شیطان همین پول است. قرآن می‌فرماید: «شارِکْهُمْ‏ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ» (اسراء/۶۴) شیطان در پول‌های شما و بچه‌های شما شریک می‌شود. تفاسیر را نگاه کنید که امامان معصوم در توضیح همین آیه، شرکت شیطان در دارایی ما، کسی که از روز اول می‌خواهد کسب و کاری را شروع کند باید فقه بخواند و احکام بداند. طلبه‌ها کتابی دارند به نام مکاسب محرمه، کسب‌هایی که حرام است. امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «الفقه‏ ثم‏ المَتجَر» کسی که بدون اطلاعات شرعی وارد تجارت می‌شود، در مال حرام غرق می‌شود. یکی از ابزار دشمن این پول و درآمد حرام است.

درآمدهایی که بدست می‌آوریم، یکی کارمند است، یکی محقق است، یکی کارگر کارخانه است، هرکسی یک درآمدی دارد، دقت کنیم که نکند شیطان هم شریک ما هست؟ شیطان در دارایی شریک نشود. در ماه گذشته شما چقدر اضافه کار داشتید؟ ما می‌توانیم بگوییم ۳۰ ساعت، هشتاد ساعت، ۱۲۰ ساعت. اگر من دروغ نوشتم این پول همان شراکت شیطان است. پولی را می‌خواهم سرمایه‌گذاری کنم.

یکوقت پسرم گفت: یکی از دوستانم از من پرسیده از پدرت بپرس یک مؤسسه‌ای هست پول می‌گیرد و ۱۴۰ درصد سود می‌دهد. این حلال است یا حرام است؟ گفتم: خدا به ما عقل داده است. سود یک رقم معقولی دارد. این عدد بزرگ نشان می‌دهد یک جای کار اشکال دارد. همین عقلی که خدا به ما داده، می‌توانیم محاسباتی را انجام بدهیم. این درجه از سود انسان یقین پیدا می‌کند حرام است، یا این پولی که طرف هدیه می‌دهد به چه مناسبتی هدیه می‌دهد؟ من چون قاضی هستم، یکی از کارگزاران امیرالمؤمنین که برای جمع مالیات و زکات رفته بود برگشت، یک مبالغی را داد که زکات است، یک مبالغی را این طرف گذاشت که اینها برای خودم است. حضرت پرسید: اینها چیست؟ گفت: این هدایایی است که مردم به من دادند. حضرت پرسید: اگر تو مسئول مالیات نبودی هم می‌دادند؟ گفت: نه، هرکسی در هر شغلی اگر بخواهد شیطان در زندگی‌اش نیاید، یکی از ابزارهای شیطان مال است.

مال به صورت جداگانه ربا را قرآن فرمود، به جز ربا درآمدهای حرام دیگر، در سوره بقره آیه ۱۶۸ می‌فرماید: «یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالًا طَیِّباً» از آنچه روی زمین می‌روید، حلال طیب را میل کنید «وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ» دنبال مال حرام نروید. «إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِین‏» در سوره بقره آیه ۲۷۵ می‌فرماید: «الَّذِینَ یَأْکُلُونَ‏ الرِّبا» آنان که ربا می‌خورند، «لا یَقُومُونَ إِلَّا کَما یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِّ» اینها مثل کسانی هستند که شیطان به آنها سیلی زده و مست هستند. «ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قالُوا إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبا» شیطان هم یادش داده، چون یکی از شیوه‌های شیطان توجیه است. اینها می‌گویند: چه فرقی می‌کند؟ بیع هم مثل ربا است.

شریعتی: این بحث بسیار مفصل و پر دامنه است، با نکاتی که فرمودید احساس می‌کنم دنیای ما میدان مین شده است و خیلی باید مراقب باشیم. ان‌شاءالله خدای متعال بندهای شیطان را از دست و پای ما باز کند و همه ما به سمت خودش حرکت کنیم.

یک نقطه بی فرق رحیم و رجیم نیست *** از نقطه‌ای بترس که شیطانی‌ات کنند

ان‌شاءالله همه ما با پرهیز و تقوا دور شویم از سیاست‌ها و ابزار شیطان. اشاره قرآنی را بفرمایید.

حاج آقای بهشتی: آیه‌ای که خوانده شد «کَذلِکَ‏ نَقُصُ‏ عَلَیْکَ مِنْ أَنْباءِ ما قَدْ سَبَقَ» خیلی آیه مهمی است. خدا می‌فرماید: قصه‌های پیشینیان را برای شما بیان کردیم. «وَ قَدْ آتَیْناکَ مِنْ لَدُنَّا ذِکْراً» ما از طرف خودمان برای یاد، این در فطرت شما هست ولی باید یادآوری شود تا به سلامت به مقصد برسید. «مَنْ أَعْرَضَ عَنْهُ فَإِنَّهُ یَحْمِلُ یَوْمَ الْقِیامَهِ وِزْراً» هرکس از این قرآن رو بگرداند، روز قیامت بار سنگینی را باید حمل کند. این کتاب دوست و دشمن و راه و بیراهه را به ما نشان می‌دهد.

شریعتی: این هفته قرار است از یک بانوی برجسته، صحابی جلیل القدر رسول خدا و مدافع حریم ولایت و حضرت زهرا، جناب ام ایمن صحبت کنیم.

حاج آقای بهشتی: این خیلی کار خوبی است، معرفی بانوان صدر اسلام بسیار خوب است. ام ایمن به همراه پیامبر و مادرش از مدینه راهی مکه بودند که بین راه مادر پیامبر در یک روستایی به نام ابواء از دنیا رفت و این خانم مراقب پیامبر ما بود. پیامبر ما به چهار نفر مادر می‌گفت، یکی مادر خودش، یکی حلیمه سعدیه که از او شیر خورد، یکی فاطمه بنت اسد که شانزده سال در خانه او بود و یکی ام ایمن بود. بعدها ازدواج کرد خدا پسری به او داد به نام ام ایمن، آن پسر به شهادت رسید و این خانم مادر شهید هم هست. شوهرش به رحمت خدا رفت. آن وقت‌ها ازدواج برای بار دوم و سوم آسان بود و قبح نداشت.

پیامبر به اصحاب فرمود: هرکس می‌خواهد با بانوی بهشتی ازدواج کند ام ایمن، همسری داشت از دنیا رفت و فرزندش به شهادت رسید. زید بن حارثه داوطلب شد و با ام ایمن ازدواج کرد و فرزندی به نام اسامه که آن هم کسی است که پیامبر در لحظات آخر عمرش با عنوان فرماندهی سپاه روم برگزیده شد. ام ایمن از کسانی است که در قصه فدک نامش ثبت شده در تاریخ است که فدک از فاطمه زهراست.

شریعتی: «والحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین»

کارشناس برنامه : حجت الاسلام و المسلمین سید جواد بهشتی
تاریخ پخش: ۲۷-۱۱-۱۳۹۸

.