افزایش سن ازدواج در جوانان و تاثیر آن در فرزندآوری

« استاد صالح قاسمی »
یکی از مقولات مهم در بحث خانواده از نظر اسلام و فلسفه‌‌‌ی تشکیل خانواده، فرزندآوری است. همانطور که هدف یک باغبان آبادی باغ و ثمره‌‌‌ی آن است، یکی از اهداف اسلام نیز در جهت تشکیل خانواده فرزندآوری است.
در حال‌ حاضر بر اساس آمارهای موجود میانگین سن ازدواج برای خانمها حدود ۲۴ سال و برای آقایان حدود ۲۸ سال است. گرچه این عدد در کلانشهرها بالاتر‌ می‌باشد. این آمار نشان‌ می‌دهد که میانگین سن ازدواج در سه دهه گذشته افزایش یا فته و همچنان نیز افزایشی است.
یکی از پیامدهای افزایش میانگین سن ازدواج، کاهش یافتن میزان فرزندآوری است. هر اندازه که جوان‌ها دیرتر ازدواج کنند فرصتشان برای فرزندآوری کمتر خواهد بود. علاوه بر اینکه در کنار افزایش میانگین سن ازدواج یک سری اطلاعات غلط و مشاوره‌های غیر علمی به جوان‌ها باعث می‌شود که درصد فرزندآوری کاهش پیدا کند. یکی از آن مشاوره‌های اشتباه این است که در ۵ سال اول زندگی، فرزند نیاورید که راحت‌‌تر و خوش‌‌تر باشید و همدیگر را بهتر بشناسید در صورتی که این موضوع هیچ مبنای علمی ندارد و اتفاقا باعث رشد نرخ طلاق در ۵ سال اول زندگی شده است.
یکی دیگر از آن اطلاعات غلط این است که سنین باروری ایمن برای خانم‌ها ۲۵ تا ۳۵ سالگی است در حالی که این موضوع نیز هیچ پشتوانه علمی ندارد و از طرف نهادهای بین المللی هم پذیرفته نشده است بلکه سنین باروری ایمن از نظر نهادهای بین المللی بین ۱۸ تا ۴۲ سال مطرح گردیده است.
طبق این اطلاعات نادرست جوان در سن ۲۷ یا ۲۸ سالگی ازدواج‌ می‌کند و ۵ سال اول هم اقدامی برای فرزندآوری انجام‌ نمی‌دهد. و بعد از این ۵ سال که در سنین ۳۲ یا ۳۳ سالگی قرار‌ می‌گیرد چنین تصور‌ می‌کند که بعد از ۳۵ سالگی فرزندآوری توصیه نمی‌شود، درنتیجه فقط ۳ سال برای فرزندآوری فرصت خواهند داشت و نهایتا یک فرزند‌ می‌توانند به دنیا بیاورند.
بنابراین محصول این اتفاق همان الگوی تک‌ فرزندی است.

عوامل افزایش سن ازدواج در جوانان

« استاد صالح قاسمی »
اصلی‌ترین عامل افزایش سن ازدواج سبک زندگی مردم است. متأسفانه امروزه رسم و رسوم بی پایه‌‌ای در ازدواج به وجود آمده که مانع جوانان از ازدواج شده است. مهریه‌های سنگین، دادن تعهدهای طاقت فرسا، تهیه جهیزیه بسیار گران و چشم و هم چشمی از قبیل همین رسوم بی اساس هستند.
متاسفانه در حال حاضر دوگانه‌‌ای تحت عنوان ازدواج یا تحصیل ترویج می‌شود. در حالیکه قرار نیست جوانان بین ازواج و تحصیل یکی را انتخاب کنند و جمع بین آنها کاملا ممکن است اما در صورتی که انتظارات از زوجهای جوان به اعتدال برسد. قرار نیست جوانهای امروز زندگی خود را از جایی که ما بعد از سی یا چهل سال به آن رسیده‌ایم آغاز کنند. البته رسانه هم در این بی تقصیر نیست که میانگین سن ازواج افزایش یافته است.
تحصیلات دانشگاهی باید مهندسی مجدد شود تا بفهمیم هدف نهایی تشکیل خانواده و تقویت جامعه است یا اینکه فقط دنبال مدرک گرایی و تولید تعدادی انسان با مدرک هستیم گرچه خانواده‌‌ای نداشته و در دایره تجرد قرار گیرند.

بررسی راهکارهای تسهیل ازدواج

« استاد صالح قاسمی »
راهکار اصلی بحث فرهنگی است. و در این راستا نهادهای حاکمیتی دولت و نهادهای فرهنگ‌ساز و رسانه‌ها وظیفه دارند، همچنین والدین و خانواده‌ها نیز از نقش فوق‌العاده‌ای برخوردار هستند. در راهکارهای قانونی وظیفه اصلی با دولت و حاکمیت است. ما قانونی تحت عنوان تسهیل ازدواج داریم که از سال ۱۳۸۴ تصویب شد اما تا حد زیادی اجرایی نشد، در حالی که حتی مشکلات اقتصادی کشور با راه افتادن چرخه ازدواج قابل حل هستند. لذا در این رابطه همه نهادهای حاکمیتی و دولت وظیفه خواهند داشت.