جود ؛ اهمیت و انواع آن
۱۴۰۰-۱۱-۰۸ ۱۴۰۲-۰۷-۲۷ ۹:۳۰جود ؛ اهمیت و انواع آن
جود ؛ اهمیت و انواع آن
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم
۱- جود امام جواد علیه السلام
این مجلس به مناسبت میلاد سراسر نور حضرت امام محمدتقی علیه السلام برپا شده است. آن‌حضرت به «جوادالائمه» معروف هستند و ما در این مجلس به ایشان متوسل می‌شویم و از ایشان طلب یاری و کمک می‌کنیم. وقتی به شخص صاحب جود و کرم متوسل می شویم، باید همّتِ بلند داشته باشیم و مطالب مهم و ارزشمند درخواست کنیم. هر حاجتی که داریم، می توانیم از وجود مقدس امام جواد علیه السلام درخواست کنیم؛ امام جواد علیه السلام نخواسته نیز حاجت می‌دهند؛ نیاز به گفتن هم نیست.
محمدبن‌سهل قمی می‌‌گوید: «در راه سفرِ مکه، به مدینه رفتم و به حضور امام جواد علیه السلام مشرّف شدم. قصد داشتم از ایشان درخواست کنم که لباسی برای پوشیدن به من بدهند؛ اما فرصت مناسبی برای این کار پیش نیامد. با آن حضرت خداحافظی کردم و از خانه ی ایشان بیرون آمدم. تصمیم گرفتم نامه‌ای برای آن حضرت بنویسم و در آن نامه، لباسی درخواست کنم. نامه را نوشتم و به مسجد رفتم. دو رکعت نماز خواندم و از خداوند درخواست کردم که آنچه خیر من است، برایم پیش بیاید، به دلم الهام شد که نامه را نفرستم. نامه را پاره کردم و از مدینه بیرون آمدم. ناگاه شخصی پیش آمد و دستمالی داشت که لباسی در آن بود. او از افراد کاروان می‌پرسید: محمد بن سهل قمی کیست؟ تا اینکه نزد من آمد. وقتی مرا شناخت، گفت: مولای تو، امام جواد این لباس را برایت فرستاده است. وقتی نگاه کردم، دیدم دو لباس مرغوب و نرم است.»
محمدبن‌سهل آن لباس‌ها را گرفت و تا آخر عمر نزد خود نگه داشت. وقتی که از دنیا رفت، پسرش احمد، با همان دو لباس، او را کفن کرد.
این جلسه، در خانه چنین امامی به توسل نشسته‌ایم، امامی که نخوانده جواب می‌دهند، نخواسته می بخشند.
این چنین امامی را باید شناخت و به او معرفت پیدا کرد. یکی از راه‌های شناخت یک شخصیت، شناخت صفات اوست. همان‌گونه که عرض کردیم جود و بخشش از ویژگی‌های خاص امام جواد علیه السلام است که در این جلسه می خواهیم درباره آن چند کلمه‌ای سخن بگوییم. إن‌شاءالله ما هم به این صفت و ویژگی آراسته بشویم و خودمان را کمی به مولایمان امام جواد علیه السلام شبیه کنیم و ما هم جود و بخشش داشته باشیم.
۲- اهمیت
۲.۱- جواد در دنیا مورد ستایش و در آخرت سعادتمند
اما کدام جود؟! همان جودی که به فرموده ی امام علی علیه السلام : « الجوادُ فی الدُّنیا مَحمودٌ و فِی الآخِرَه مَسعُودٌ.»[۲] انسان بخشنده در دنیا مورد ستایش دیگران واقع میشود و در آخرت سعادتمند است. مردم انسان بخشنده را دوست دارند و در آخرت هم خدا به او مقام می‌دهد.
در تاریخ نقل شده است که وقتی امام جواد علیه السلام شش ساله بودند، امام رضا علیه السلام در توس تبعید بودند؛ در نامه ای به پسرشان نوشتند:
۲.۲- جود نگهبان آبرو
بخشنده بودن، آنقدر مهم و کاربردی است که گاهی آبروی انسان به واسطه ی آن حفظ میشود و خدای ناکرده با یک تنگ‌نظری و خودداری از بخشش، گاهی آبروی انسان به خطر می‌افتد.
امام علی علیه السلام می‌فرماید: «الْجُودُ حَارِسُ الْأَعْرَاض»؛ جود نگهبان آبرو است.[۴]
امام حسن مجتبی علیه السلام به یک شاعر مبلغ زیادی مال بخشید، یکی از حاضران به ایشان گفت: «پناه بر خدا! آیا به شاعری که خدا را معصیت می‌کند و یاوه می‌‌گوید، چیزی می‌دهی؟ امام علیه السلام فرمود: ای عبداللّه! بهترین بخشش آن است که بدان وسیله خود را در امان نگه داری و یکی از کارهای نیک، دورگرداندن شر است.»
دوستی می گفت: « با یکی از همکارانم که مورد احترام من بود، عازم مشهد مقدس شدیم. در راه همکار من دچار ضعف شد و لازم بود که با خوردن چند عدد خرما، ضعف خود را برطرف کند؛ اما وقتی متوجه شد که فروشنده خرما را گران‌تر می فروشد، از خریدن خرما صرف نظر کرد و تا کیلومترها با همان حالت ضعف ادامه داد. این کار او باعث شد که از چشم من بیفتد و مانند گذشته احترام نداشته باشد.»
گاهی باید خرج کرد که آبرو حفظ شود و این اسراف نیست.
۲.۳- جود و بخشش موجب دوستی دشمنان و بخل موجب دشمنی فرزندان
جود و بخشش، در جایگاه اجتماعی او، نقش به سزایی دارد. تا جایی که امام علی علیه السلام می‌فرماید : «جُودُ الرَّجُلِ یُحَبِّبُهُ اِلی أَضْدَادِهِ» این فرمایش بسیار عجیب است! جود و بخشش کاری می‌کند که دشمنان انسان هم از او تعریف کنند. موارد متعدد در تاریخ داریم که دشمنان اهل‌بیتعلیهم السلام نیز از جود و بخشش ایشان تعریف کرده‌اند. جود و بخشش چیزی نیست که کسی بتواند آن را بپوشاند. این روایت ادامه دارد و این قسمت از روایت، تن انسان را می‌لرزاند: «وَ بُخْلُهُ یُبَغِّضُهُ إِلَی أَوْلَادِهِ»[۵] بخل حتی انسان را در نظر نزدیک‌ترین افراد زندگی‌اش یعنی فرزندانش، خوار و بی‌ارزش می‌کند و آنها را دشمن انسان می‌کند.
خودش می‌گفت: «وقتی که پدرم به رحمت خدا رفت (البته من می گویم به رحمت خدا؛ او چیز دیگری می‌گفت!) و پیراهن مشکی را پوشیدیم، تازه یک نفس راحت کشیدیم، راحت شدیم از دستش!
چون من برای خرید ماشین، کمی پول احتیاج داشتم؛ ولی پدرم از من دریغ می‌کرد. وقتی که از دنیا رفت، متوجه شدیم که چند صد میلیون تومان در حساب خود داشته است؛ اما نه خودش از آن استفاده می‌کرد و نه به ما کمک می‌کرد!»
این گونه است که بخل باعث میشود حتی فرزندان شخص هم با او دشمن بشوند و آرزوی مرگ او را داشته باشند.
۲.۴- جود، باعث آبادی اجتماع و بخل، سبب تباهی فقرا
جود یک معامله دوسرسود است؛ زیرا هم، مال بخشده زیاد میشود و برکت پیدا می‌کند و هم فقرای جامعه از فقر و فلاکت بیرون می‌آیند.
متأسفانه بعضی از مردم مثل پرگار دور خودشان خط کشیده‌اند و می‌گویند برای من فقط خودم و خانواده‌ام مهم هستند و کاری به کار هیچ فرد دیگری ندارم. اگر مردم فقیرند به من ربطی ندارد! این افراد بویی از جود و بخشندگی نبرده‌اند و همین یکی از علت‌های گسترش فقر در جامعه است.
اما کارگران کارخانه با روحیه فوق العاده و پسندیده‌ای که داشتند به مسئولان کارخانه گفتند هیچ کس را اخراج نکنید. همه ی ما به کار خود ادامه می‌دهیم؛ در عوض حقوق همه را نصف کنید. همه با تمام ظرفیت کار می‌کنیم. با تلاش و همکاری کارگران پس از مدت کوتاهی مشکل کارخانه حل شد و همه توانستند به کار خود ادامه داده، از حقوق خود بهره‌مند شوند و شرمنده زن و بچه نشوند.
این یعنی جود! که از نصف حقوقت بگذری؛ اما رفیقت بی‌کار نشود و در گرداب فقر دست و پا نزند.
۲.۵- تأثیر جود در فیزیولوژی انسان
انسان جواد و بخشنده با انسان بخیل از لحاظ فیزیولوژیکی نیز متفاوت است:
روانشناسان دانشگاه بوفالو در ایالت نیویورک و همکارانشان در دانشگاه ارواین کالیفرنیا به طور مشترک به این نتیجه رسیده‌اند که مهربانی و سخاوت فقط با تربیت پدر و مادر در افراد ایجاد نمی‌‌شود. پیش از این محققان نشان داده بودند که دو هورمون اوکسیتوسین و واسوپرسین هم در روابط نزدیک افراد و هم در شرایط آزمایشگاهی باعث ایجاد رفتار مثبت اجتماعی مهربانی میشود. این هورمون‌ها با کنش و واکنشی که با گیرنده‌های سلولی دارند، پیام‌هایی را به سلول‌ها می‌فرستند که رفتار این سلول‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
این روانشناسان ابتدا نتیجه نظرسنجی سراسری را بررسی کرده‌اند که در آن افراد نظر خود را درباره انجام وظیفه نسبت به جامعه ، و نگاهشان نسبت به خوبی یا بدی اطرافیان و دنیایی که در آن زندگی می‌کنند، مطرح کرده‌اند.
۷۱۱ نفر از این افراد نمونه آب دهان خود را هم برای آزمایش‌های دی ان ای ارائه کرده بودند تا محققان بتوانند میزان هورمون اکسیتوسین و واسپرسین در ژن‌های آنها را اندازه گیری کنند. نتیجه این بوده که وجود این ژن‌ها در کنار نگاهی مثبت به دنیای اطراف باعث دست و دلبازی افراد میشود.
زبان بدن این افراد معمولا در زمان‌هایی که احساس خطر می‌کنند گاردی بسته است و دست به سینه می‌ایستند، گاه با طپش قلب استرس و اضطراب شدید همراه میشود که رنگ پریدگی در چهره ی فرد خسیس مشهود می باشد.
خودمان هم دیده‌ایم که وقتی کسی از افراد بخیل درخواست کمک می کند، آنچنان دست‌ها را به هم گره می‌کنند و رنگ چهره‌شان تغییر می‌کند و اگر هم اندک کمکی به فرد نیازمند بکنند، انگار از تک‌تک سلول‌های بدنشان بیرون می‌کشند.
از بخیلی پرسیدند که شجاع‌ترین مردم کیست؟ گفت: آنکس که صدای دهان جمعی را که در خانه اش چیزی می‌خورند، بشنود و زهره‌اش آب نشود.
۳- سطوح بخشش
البته در جمعی که در این جلسه هستیم و محضر امام جوادعلیه السلام عرض ادب می‌کنیم، اهل علم و دانش هستند، فرق می‌کند این جمع با جلسات عمومی محرم و ماه رمضان! جایی که همه می‌آیند نمی‌‌شود به این دقت سخن گفت ولی این جمع فرهیخته عنایت دارند که بین جود و سخاوت فرق هست. درست است که در فارسی این‌ها را با هم می آوریم اما بین این‌ها تفاوت است.
دو واژه «جود» و «سخاوت» در فارسی مقابل «بُخل» قرار دارند و غالباً در یک معنى استعمال مى شوند؛ ولى در زبان عربی که زبان روایات و آیات قرآن است، این دو با هم فرق دارند. در واقع بخشش چند سطح مختلف دارد. «جود» مرحله ی بالاتر از «سخاوت» است؛ زیرا «جود» بخششِ بدون درخواست است؛ یعنی همین که فهمیدید شخص به کمک شما نیاز دارد، به او کمک کنید؛ نه اینکه منتظر شوید تا از شما درخواست کند؛ اما سخاوت آن بخششی است که بعد از درخواستِ کمک، انجام میشود.
کسی که حواسش به اطراف هست تا نیازمند را تشخیص دهد و قبل از این که او طرح نیاز کند، به او ببخشد؛ «جواد» است؛ اما اگر نیازمند عرض حاجت کرد و فرد به او بخشید، دیگر به او «جواد» نمی‌گویند؛ بلکه به او «سخی» می‌گویند.
بنابراین «جود» بسیار باارزش‌تر از «سخاوت» است.
وقتی برای ما مشکل اقتصادی‌یی پیش می‌آید، برایمان بسیار سخت است که آبرویمان را کف دست بگیریم و از دیگران درخواست کمک بکنیم، مخصوصا به این علت که گاهی باید از چندین نفر درخواست کمک بکنیم تا یکی از آنها، درخواست ما را بپذیرد و به ما کمک کند! حال در نظر بگیرید شخص صاحب جودی را که از احوال ما باخبر شده و پیش از این که از او درخواست کنیم، خودش مبلغ مورد نیاز ما را به حسابمان واریز کند!
این ارزش دیگری دارد. امام جوادعلیه السلام این گونه به دیگران می‌بخشیدند.
۴- انواع جود (در راه طاعت، در راه معصیت)
اما باید توجه کرد که این جود و بخشش باید از درآمد صحیح و در راه صحیح باشد.
به طور کلی دو نوع جود داریم: جود در طاعت و جود در معصیت؛
۴.۱- جود حرام
برخی روحیه بخشش دارند؛ اما از مال مردم! آقایی می‌کنند با مال مردم! با مال حرام! سر سفره ی بیت‌المال نشسته دست و دلباز شده! به قول شاعر:
خرج که از کیسه سلطان بُوَد حاتم طایی شدن آسان بُوَد
این نه تنها ارزش نیست؛ بلکه ضد ارزش است. این گناهی است که فردای قیامت باید جواب ملیون‌ها نفر که در این بیت‌المال شریک‌اند را بدهد.
امام صادقعلیه السلام : بخشنده کسى است که حقّ ِخدا را بگزارد. بخشنده، کسى نیست که مالى را به ناروا بگیرد و به ناحقّ ببخشد.
تاریخ پر است از این نوع بخشش‌های حرام!؛ هارون‌الرشید در مراسم عروسی خود با دختر عمویش زبیده، بیش از یک میلیون درهم خرج کرد که در تاریخ نمونه ی آن نیست؛ همه هم از بیت‌المال مسلمین! او جام‌هایى پر از جواهرات و سکه‌هاى زر و سیم به مهمانان مىبخشید. زبیده، هنگام حرکت به سوى خانه ی بخت، آراسته و مزین به جواهرات فراوان و سنگین بود، به طورى که توان راه رفتن نداشت. هارون‌الرشید براى جلب نظر عروس، انواع هدایا ،جواهرات ،عطرهاى خوشبو وسائل آرایش و لباس‌هاى فاخر به وى هدیه می‌داد. هنگامى که زبیده به خانهى هارون وارد شد، امیرزادهى جوان دانههاى مروارید را که در آستین داشت، بر سر و روى عروس پاشید و با اجازه ی زبیده، حُضّار، به جمعآورى مرواریدها براى خویشتن پرداختند. طبق روایتى مبالغهآمیز هارون براى مراسم عروسى خویش ولیمهاى داد که مصارف آن ۵۵ میلیون درهم خرج برداشت. نقل است هارون بعد ازمراسم ازدواجش مردم را مورد محبت خویش قرارداد و به آنان هدایایى گرانبها از جمله، پارچههاى زربفت و… بخشید.
این یک گوشه‌ای از بریز و بپاش‌های از بیت المال مسلمین در طول تاریخ است که متاسفانه در کشورخودمان هم در برخی از دوره‌ها از این دست جودهای حرام داشته ایم. این‌ها در جای صحیح جود و بخشش می‌کنند اما از مال مردم!
برخی‌ها هم هستند که از از دسترنج خودشان بذل و بخشش می‌کنند؛ ولی متاسفانه در جای ناصحیح و حرام خرج می‌کنند.
پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله و سلم در این باره می‌فرماید: «بخشنده کسی است که از اموال خود و برای رضای خدا ببخشد. کسی که در راه معصیت خدا دست و دل باز باشد، بارکشِ خشم و ناخشنودی خداست. چنین کسی، بخیل‌ترین مردمان درباره ی خود است؛ چه رسد به دیگران.»
مثلا فردی قصد دارد به عروس و داماد هدیه بدهد؛ اما پولش را برای رقص خرج می‌کند! پولی که می‌توانست به شکل حلال به دست عروس و داماد برسد، حرامش کرد!
یا فردی که بستگان خود را به مهمانی دعوت می‌کند امابرای قمار یا شراب و رقص و آواز خرج می‌کند! این فرد گر چه از مال خودش می‌بخشد؛ ولی در راه معصیت خدا دارد بذل و بخشش می‌کند. او جاده‌صاف‌کن شیطان شده و در راه شیطان خرج می‌کند. به فرموده پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله و سلم او بخیل‌ترین مردم است؛ زیرا راه هدایت خودش را بسته و برای گمراهی خرج می‌کند.
۴.۲- جود حلال
اما آن جود و بخششی که از دسترنج خود انسان باشد و در راه حلال و طاعت خدا باشد، خدا آن را دوست دارد و باعث سربلندی دنیا و آخرت انسان میشود. انسان در راه صله ی رحم خرج کند؛ در راه خانه دار شدن بی خانه‌ها خرج کند؛ جهیزیه ی یک زوج بی بضاعت را جور کند؛ بدون این که کسی عرض حاجت کند مشکل یک خانواده را حل کند؛ این میشود جواد!
این چیزی است که امشب باید از امام جوادعلیه السلام بخواهیم که مزه ی عطای بی‌درخواست و بی‌منت را به ما بچشاند.
۵- حد جود: عدالت است
البته باید توجه داشت که در هر کاری باید حد تعادل را رعایت کرد. قرآن کریم معیار و میزانی به ما معرفی می‌کند که نه آنقدر در بخشش دست و دل بسته باش که بخیل حساب شوی، نه هر آنچه داری را ببخش که خودت محتاج دیگران شوی!
در سوره فرقان پس از بیان نشانه‌‌های بندگان صالح و شایسته ی خدا، در مورد حد و مرز احسان و بخشش آنان می‌فرماید: «وَالَّذینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَلَمْ یَقْتُرُوا وَکانَ بَیْنَ ذلِکَ قَواما»[۶] و کسانى که هرگاه انفاق کنند، نه اسراف می‌نمایند ونه سختگیرى؛ بلکه در میان این دو، حدّ اعتدالى دارند.
درتاریخ آمده است: مردی از انصار دختری خردسال داشت و تنها دارایی‌اش از مال دنیا فقط شش برده بود. او هنگام مرگ همه ی برده‌ها را آزاد نمود و چیزی برای تنها دختر خود باقی نگذاشت. بازماندگانش محضرپیامبراکرمصلی الله علیه و آله رفتند وگزارش ماجرا را به آن‌حضرت دادند، پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله فرمودند: «با آن مُرده چه کردید؟» گفتند: «او را دفن کردیم!» آن‌حضرت فرمودند: «اگر می‌دانستم، او را در قبرستان مسلمانان دفن نمی‌کردم؛ زیرا او فرزندى ازخود به جا گذارده و (با این وصیت افراط‌آمیز) او را محتاج و نیازمند به مردم نموده است.[۷]
امیرمؤمنان حضرت علیعلیه السلام در حکمت ۴۳۷ نهج‌البلاغه راه را به ما نشان می‌دهند. از آن حضرت پرسیدند: کدام یک از این دو برترند: عدالت یا بخشندگى؟ فرمود: «عدالت، هر چیز را به جاى خود مى‌نهد و بخشندگى آن را از جاى خود بیرون مى‌نهد. عدل، نگاه دارنده ی همگان است و بخشندگى تنها کسى را در برمى‌گیرد که بخشش نصیب او شده. پس عدالت از بخشندگى شریف‌تر و برتر است. »[۸]
به نظر می‌رسد که امام علیعلیه السلام در این حدیث شریف می‌خواهند ما را به این مطلب توجه دهند که اگر جود حساب شده نباشد آسیب خواهد داشت؛ زیرا اولا بخششی که عادلانه نباشد، به افراط منجر میشود و ثانیا گاهی بخشش‌های بی‌حساب و کتاب سبب میشود عده اى به تنبلى روى آورند و تلاش و کوشش را کم کنند و به انتظار جود و بخشش سخاوتمندان بنشینند.
بنابراین جود، بخششی است که بجا و بدون درخواست شخص نیازمند باشد؛ هدف فرد بخشنده، تعریف و تمجید نباشد و به اندازه و حساب شده نیز باشد.
۶- مهمانی به خانواده، راه جود است
جود و بخششی که ما بر سر سفره ی معرفت امام جوادعلیه السلام درباره ی آن گفت‌وگو کردیم، باید به عنوان یک الگوی رفتاری در زندگی ما وارد شود و ما باید از امام جوادعلیه السلام درخواست کنیم که مزه ی این جود و بخشش را به ما بچشاند که اگر کسی آن را چشید دیگر آن را رها نخواهد کرد.
انسان‌ها به صورت معمول این گونه‌اند: برای اینکه وارد عرصه‌ای شوند یک دفعه نمی توانند وارد شوند نیاز به یک مرحله و یک سطح از کار دارند که ما را به هدف اصلی برساند.
داخل استخر هم که می‌خواهد برود ابتدا لب استخر کمی آب به دست و پایش می‌ریزد از کم عمق شروع می‌کند می‌‌رود وارد قسمت عمیق میشود. این طبیعی است.
اگر می‌خواهیم جواد شویم، جود و بخشش عالی داشته باشیم، بهتر این است که از بخشش به خانواده شروع کنیم.
امام رضا علیه السلام در ادامه ی آن نامه‌ای که به امام جوادعلیه السلام فرستادند که از درِ بزرگ و اصلی خانه رفت‌وآمد کن و به دیگران درهم و دینار ببخش، به امام جواد سفارش می‌کنند که به بستگانشان توجه ویژه داشته باشد، می‌فرمایند: «جواد عزیزم! اگر عموهایت از تو چیزی خواستند، به هر یک کمتر از پنجاه اشرفی نده و اگر عمّه‌هایت از تو درخواست کردند، به هرکدام کمتر از بیست و پنج اشرفی نبخش؛ ولی نسبت به زیادتر از آن خود دانی. بدان که خداوند به سبب این بخشش، مرتبه ی تو را بلند می‌گرداند. همواره در انفاق و بخشش مداومت کن و از فقر و تهیدستی هراس نداشته باش.»[۹]
جود به خانواده و نزدیکان، نه تنها حلقه ی وصل خوبی برای جواد شدن است؛ بلکه خودش هم اهمیت ویژه‌ای دارد.
بخشش به خانواده دارای بالاترین درجه اهمیت است: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می‌فرمایند: «اگر انسان پنج دانه خرما یا پنج قرص نان یا دینار یا درهم داشته باشد و بخواهد آنها را به مصرف برسانَد، بهترینِ آن، انفاق به پدر و مادر، دوم: خود وخانوادهاش، سوم: خویشاوندان فقیر، چهارم: همسایگان مسکین، وپنجم: در راه خدا است؛ و پاداش این [پنجمین] از همه کمتر است.» [۱۰]
در حدیثی دیگر می‌فرمایند: «هیچ بندهاى نیست که درآمدى به دست آورد وآن را خرج خانوادهاش کند، مگرآنکه خداوند براى هر درهمى که خرج خانوادهاش مى کند، هفتصد برابر به او عطا فرماید.»[۱۱]
یک بار بدون این که همسرت چیزی از شما بخواهد هدیه ای بخر و به او بده، یا یک روز مقداری پول، بین فرزندانت تقسیم کن، اگر این کار در مناسبت شادی ائمهعلیهم السلام باشد بسیار شایسته است؛ یک کار و چند ثواب!
بزرگی از مبلغین مشهور می‌گفت که شغل ما اقتضا می‌کند که در سفر و مراسمات مختلف با مردم زیاد نشست و برخاست کنیم؛ ولی من از همان ابتدا گفته‌ام که خانواده ی من از هر جمعی به همنشینی و خرج کردن مستحق‌تراند و غالبا هر وقت و خرجی که می‌خواهم در جمع دوستان و گاه هیئتی‌ها داشته باشم ابتدا برای خانواده ام و ارحام دارم و اگر وقت و پولی باقی ماند برای دوستان خرج می‌کنم.
بسیار بجا هست که در همین جلسه ی امام جواد علیه السلام تصمیم بگیریم که به مناسبت مجالس شادی اهل‌بیت علیهم السلام بستگانمان را به مهمانی دعوت کنیم و از آنان به صورت شایسته پذیرایی کنیم و همین راهی باشد برای این که در زمره ی اهل جود و بخشش وارد شویم.
امیدواریم که خدا به همه ی ما توفیق مزین شدن به صفات عالی انسانی مخصوصا جود و بخشش را عنایت فرماید و ما را در زمره ی محبین و دوستداران امام جواد مقرر فرماید و ما را مشمول توجهات خاص کریمانه ی امام جواد علیه السلام قرار دهد!
هدیه محضر مقدس امام جواد علیه السلام صلواتی عنایت فرمایید!
والسلام علیکم و رحمۀ الله و برکاته
\d k,aj ih:
[۱]. (اشتهاردی، ۱۳۷۷: ۱۷۰)
[۲] غرر الحکم و درر الکلم , جلد۱ , صفحه۱۲۴
[۳]. بَلَغَنِی أَنَّ الْمَوَالِیَ إِذَا رَکِبْتَ أَخْرَجُوکَ مِنَ الْبَابِ الصَّغِیرِ فَإِنَّمَا ذَلِکَ مِنْ بُخْلٍ مِنْهُمْ لِئَلَّا یَنَالَ مِنْکَ أَحَدٌ خَیْراً وَ أَسْأَلُکَ بِحَقِّی عَلَیْکَ لَا یَکُنْ مَدْخَلُکَ وَ مَخْرَجُکَ إِلَّا مِنَ الْبَابِ الْکَبِیرِ فَإِذَا رَکِبْتَ فَلْیَکُنْ مَعَکَ ذَهَبٌ وَ فِضَّهٌ ثُمَّ لَا یَسْأَلُکَ أَحَدٌ شَیْئاً إِلَّا أَعْطَیْتَهُ وَ مَنْ سَأَلَکَ مِنْ عُمُومَتِکَ أَنْ تَبَرَّهُ فَلَا تُعْطِهِ أَقَلَّ مِنْ خَمْسِینَ دِینَاراً وَ الْکَثِیرُ إِلَیْکَ وَ مَنْ سَأَلَکَ مِنْ عَمَّاتِکَ فَلَا تُعْطِهَا أَقَلَّ مِنْ خَمْسَهٍ وَ عِشْرِینَ دِینَاراً وَ الْکَثِیرُ إِلَیْکَ إِنِّی إِنَّمَا أُرِیدُ بِذَلِکَ أَنْ یَرْفَعَکَ اللَّهُ فَأَنْفِقْ وَ لَا تَخْشَ مِنْ ذِی الْعَرْشِ إِقْتَاراً؛(مشکاهالأنوارفیغررالأخبار،ج ۱،ص ۴۹۱)
[۴]. حکمت: ۲۱۱.
[۵]. غرر الحکم و درر الکلم , جلد۱ , صفحه۳۳۶
[۶]. فرقان: ۶۷.
[۷]. طبرسی،فضلبت حسن،مجمع البیان تفسیرالقرآن،ج۷،ص۳۱۱.
[۸]. وَ سُئِلَ علیه السلام :أَیُّهُمَا أَفْضَلُ، الْعَدْلُ أَوِ الْجُودُ؟ فَقَالَ علیه السلام: الْعَدْلُ یَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا، وَ الْجُودُ یُخْرِجُهَا مِنْ جِهَتِهَا؛ وَ الْعَدْلُ سَائِسٌ عَامٌّ، وَ الْجُودُ عَارِضٌ خَاصٌّ؛ فَالْعَدْلُ أَشْرَفُهُمَا وَ أَفْضَلُهُمَا. (حکمت ۴۳۷ نهج البلاغه)
[۹].عیون اخبارالرضاعلیه السلام جلد ۲ صفحه ۸.
[۱۰]. : قَالَ رَسُول ُاللَّهِ صلی الله علیه و آله: خَمْسُ تَمَرَاتٍ اَوْخَمْسُ قُرَصٍا َوْدَنَانِیرُاَوْ دَرَاهِم ُیَمْلِکُهَا الْاِنْسَانُ وَهُو َیُرِیدُ اَن ْیُمْضِیَهَا ،فَاَفْضَلُهَا مَا اَنْفَقَهُ الْاِنْسَانُ عَلَی وَالِدَیْهِ ثُمَّ الثَّانِیَهُ عَلَی نَفْسِهِ وَعِیَالِهِ ثُمَّ الثَّالِثَهُ عَلَی قَرَابَتِهِ الْفُقَرَاءِ ثُمَّ الرَّابِعَهُ عَلَی جِیرَانِهِ الْفُقَرَاءِ ثُمَّ الْخَامِسَهُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَهُوَاَخَسُّهَا اَجْراً.(کافی،ج۵، ص۶۶)
[۱۱]. مکارم الاخلاق، ص۲۱۶.
.
