صفات حضرت زهرا ؛ غیرت
۱۴۰۰-۱۰-۰۷ ۱۴۰۲-۰۵-۲۸ ۲۰:۰۸صفات حضرت زهرا ؛ غیرت

صفات حضرت زهرا ؛ غیرت
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم

۱- غیرت حضرت زهرا سلام الله علیها
یکی از سؤالهایی که در ایام فاطمیه مطرح میشود و دشمنان اسلام آن را مستمسکی برای زیر سؤال بردن اصل این حماسه قرار میدهند این است:
فاطمیه و جریان شهادت زهرا علیها السلام آنطور که شما تعریف میکنید، لوازم سنگینی دارد. ادعا میکنید خلیفه دوم برای بیعت گرفتن از امیر مؤمنان علی علیهالسلام پشت درب خانه زهرا آمد و در را کوبید. علی علیه السلام را فراخواند اما فاطمه پشت در آمد و خلیفه دوم هم در را آتش زد. بعد هم با لگد به در زد و فاطمه سلام الله علیها را مصدوم و مجروح نمود و همین جراحات باعث شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها شد. چطور چنین چیزی با غیرت علی علیهالسلام سازگار است؟ چطور غیرت امام علی علیهالسلام اجازه داد همسرش بین نامحرمها برود و خودش چیزی نگفت؟!
در جواب باید گفت: اولاً، در کتب اهل سنت نقل شده که خلیفه اول در بستر احتضار احضار پشیمانی میکند از هتک حرمت خانه ی فاطمه ی زهرا سلام الله علیها
این از جواب اول اما جواب دوم که پاسخ اصلی بنده به این سؤال است، از این قرار است:
بله. غیرت مولا علی علیهالسلام اجازه نمیدهد که همسرشان با غریبه و نامحرم رو در رو شوند. به همین دلیل حضرت زهرا در را باز نکردند و حملهکنندگان مجبور شدند در را بشکنند. همین شکستن در خانه خود دلیلی بر غیرت مولا علیهالسلام است چراکه فاطمه زهرا علیها السلام در را باز نکردند تا با نامحرمان روبرو نشوند.
ای کاش کسانی که به غیرت علی علیهالسلام ایراد میگیرند، غیرت فاطمه زهرا علیها السلام را هم در همین واقعه بررسی کنند. غیرت فاطمه زهرا علیها السلام اجازه نمیداد که ایشان در خانه باشند و اجازه بدهند به ولی الله الاعظم علیهالسلام حمله بشود. غیرت دینی فاطمه زهرا او را تا پشت در میآورد تا از مولایش دفاع کند. حضرت زهرا علیها السلام پشت در رفتند تا حجت را بر آن نانجیبها تمام کنند که به خاطر دختر پیامبر حیا کنند و برگردند که متأسفانه ذرهای حیا در وجود آنها نبود و شد آنچه نباید میشد.
علاوه بر این،حضرت زهرا سلام الله علیها در همه حال با رعایت حجاب و عفاف در جامعه حاضر شدند؛ پس ایرادی به غیرت مولا علی علیهالسلام وارد نیست. حضرت زینب علیها السلام نیز همانند مادر بزرگوارشان با عفاف و حجاب در کاخ ابن زیاد خطبهای بلیغ خواند و از دین دفاع کرد.
غیرت فاطمه زهرا علیها السلام بهانهای است تا در این جلسه به اهمیت غیرت، انواع و حدود آن بپردازیم.
۲- اهمیت غیرت
۱-۲ خدا هم غیور است
غیرت صفتی است که نه تنها برای مؤمنین پسندیده است بلکه یکی از اوصاف خداوند است. رسول الله صلی الله علیه و آله میفرمایند:
«اِنَّ اللّهَ تَعالی یَغارُ لِلْمُسلمِ فَلْیَغَرْ»؛ همانا خداوند نسبت به مسلمان غیرت دارد. پس مسلمان نیز باید غیرت داشته باشد.[۱]
برخی صفات برای بنده و مؤمن خوب است اما برای خدا نه؛ مثلاً تواضع برای مؤمن پسندیده است اما خدا نه تنها تواضع ندارد بلکه اتفاقاً تکبر دارد. غیرت صفتی است که هم خدا به آن متصف شده و هم مؤمن به آن توصیه شده است.
۲-۲ انبیا هم غیور هستند
علاوه بر خدا، انبیا و در رأس همه آنها رسول الله صلی الله علیه و آله غیرت داشتند و غیور بودند. رسول الله صلی الله علیه و آله با افتخار میفرماید:
«کَانَ إِبْرَاهِیمُ علیه السلام غَیُوراً وَ أَنَا أَغْیَرُ مِنْهُ»[۲]؛ ابراهیم علیهالسلام غیور بود و من از او غیورتر هستم.
غیرت رسول الله و اهمیت غیرت نزد ایشان را میتوان از خلال جنگ رسول خدا با یهودیان به خوبی مشاهده کرد. داستان عهدشکنی یهود را که منجر به غزوه بنی قَینُقاع شد به این صورت روایت کردهاند: زنی از عرب کالایی برای فروش به مدینه آورد و آن را در بازار بنی قَینُقاع فروخت و نزد مغازه زرگری نشست. یهودیان خواستند به هر حیلهای شده روی او را باز کنند، زن امتناع کرد. زرگر کنار جامه زن را به پشت او گره زد، چون برخاست، قسمتی از بدن او آشکار شد و یهودیان خندیدند. زن فریاد کشید. مردی از مسلمانان به زرگر که یهودی بود حمله برد و او را کشت، یهودیان بیدرنگ بر مرد مسلمان تاختند و او را کشتند، بستگان آن مسلمان، مسلمانان را به فریادرسی خواستند و فتنه بالا گرفت. رسول خدا صلی الله علیه وآله بعد از پاسخ درشتی که از سران بنیقینُقاع شنید، ابو لبابه را در مدینه جانشین خود قرار داد و آنان را از نیمه شوال یا اول ذی القعده سال دوم محاصره کرد تا به تنگ آمدند و تسلیم شدند.[۳]
بله عزیزان حضرت رسول الله صلوات الله علیه و آله دست به جنگ زدند برای اینکه غیرتشان اجازه نمیداد هر ناکسی بیاید در مدینه و به زن مسلمان اذیت و آزار برساند
۳-۲ غیرت امر قرآن است
رسول الله طبق آیه قرآن عمل میکند چراکه طبق برخی تفاسیر، از جمله تفسیر نور، غیرت توصیه آیات قرآن و امر و سفارش خدا است. میفرماید:
«وَ ما لَکُمْ لا تُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ.»[۴]
چه شده است شما را؟ غیرتتان کجا رفته است؟ چرا در راه خدا نمیجنگید؟
لازمه عمل به فرمان قرآن و پیروی از سنت نبوی غیور بودن است.
۴-۲ غیرت صفتی فطری و اکتسابی
غیرت امری فطری است و همه انسانها در وجودشان غیرت دارند[۵] اما طبق روایت اگر به هر دلیلی غیرت فطری در وجود کسی کمرنگ شده بود، باید در پی کسب غیرت برآید. در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده:
«إنَّ المَرءَ یحتاجُ فی مَنزِلِهِ وَ عِیالِهِ إِلی ثَلاثِ خِلالٍ یتَکَلَّفُها وَ إن لَم یکُن فی طَبعِهِ… غَیرَهٌ بِتَحَصُّن.»
مرد در خانه و نسبت به خانوادهاش نیازمند رعایت سه صفت است هر چند در طبیعت او نباشد… یکی از این سه صفت، غیرت همراه با خویشتنداری است.
این نشان از اهمیت صفت غیرت است که همانطور که مرد باید در پی تهیه غذا و پوشاک و مسکن خانوادهاش باشد، باید در پی غیرت هم باشد اگرچه خلاف طبعش باشد.
۵-۲ بیغیرت ذلیل دنیا است
امام باقر علیهالسلام تکلیف بیغیرت و کسی را که در مقابل او به امام توهین شود اما ساکت بنشیند، بتواند حرفی بزند اما نزند معلوم کردهاند و او را مستحق عذاب در آخرت و ذلت در دنیا میدانند.[۶]
انس بن مالک مصداق بارز این روایت است. امیرالمؤمنین علیهالسلام از او پرسیدند: تو در واقعه غدیر بودی و شنیدی که رسول الله مرا به عنوان جانشین انتخاب فرمودند. چه میگویی در این باب؟ انس نسبت به ولایت امیرالمؤمنین غیرتی نشان نداد و هیچ نگفت و بهانه پیری آورد و گفت: یادم نیست فراموش کردهام! مولا هم او را نفرین فرمودند: خدا تو را به فلان مریضی مبتلا کند و اتفاقاً هم به همان مریضی مبتلا شد و همه میگفتند او نفرینشده امیرالمؤمنین است.[۷]
وای به حال افرادی که در واقعه اخیر مولوی گرگیج میتوانستند حرفی بزنند و صدایشان به جایی میرسید ولی سکوت کردند. امام باقر علیهالسلام فرمود غیرت داشته باش و در مقابل توهین دیگران به آل الله ساکت نشو وگرنه عذاب قیامت در انتظار تو است. البته همانطور که در روایت هم به صراحت بیان شده، پاسخ نباید خارج از انصاف باشد و دفاع غیرمنطقی نیز صحیح نیست. ائمه به ما اجازه ندادهاند که در چنین مواردی احساسی برخورد کنیم و از محدوده دفاع عاقلانه و منطقی و مستدل خارج شویم. در جنگ صفین عدهای از یاران امام علی علیهالسلام به یاران معاویه دشنام میدادند. حضرت به ایشان فرمود: دوست ندارم که شما دشنامدهنده باشید. اگر به جای دشنام با کلام متین و درست، معایب رفتار آنها را وصف کنید بهتر است.[۸] مواظب باشیم غیرت ما سبب نشود رفتاری و گفتاری از ما سر بزند که دستاویز کسانی بشود که به دنبال تفرقهافکنی در بین مسلمانان هستند.
۳- تعریف غیرت
غیرتی که این همه مهم است و این همه به آن توصیه شده دقیقاً به چه معناست؟ در تعریف غیرت گفتهاند: طبیعت انسان چنین است که از مشارکت غیر در امر مورد علاقهاش نفرت داشته باشد. این واکنش طبیعی، نسبت به دخالتهای نابجا و ناروای دیگران، گاهی به «حمیت» نیز تعبیر میشود که در اصل از مادّه «حمی» به معنای حرارتی است که از آتش یا خورشید یا بدن انسان پدید میآید و گاهی تحت عنوان «تعصّب» و «تغیر» میآید.
بسیار دیدهاید افرادی که غیرتی میشوند رگ گردنشان بیرون میزند و رنگشان سرخ میشود و برافروخته میگردند. همه اینها نشانه غیرت است و وجهتسمیه حمیت یا همان غیرت نیز همین است.
خانمها این چنین مردی را که رگ گردنش برای همسرش بالا بزند و وقتی کسی به همسرش چپ نگاه کند سرخ بشود و به قول معروف آتشی بشود، میپسندند و دوست دارند که مردشان برایشان غیرت خرج کند. به قول کوچهبازاریها غیرت یعنی «غیر اَت»؛ یعنی غیر تو را نمیخواهم و اجازه نمیدهم کسی غیر من به تو نگاه کند. همین مطلب را مرحوم نراقی در معنای «غیرت» آورده است:
غیرت یعنی تلاش در نگهداری آنچه حفظش ضروری است.
۴- انواع غیرت
۱-۴ غیرت ناموسی
آیتالله ناصری میفرمود: ناموسپرستی مقدم بر خداپرستی است. حرف درباره این نوع غیرت بسیار است، در این مجال فقط به طور خلاصه درباره این نوع غیرت مطالبی بیان خواهد شد. امیرمؤمنان علی علیهالسلام کسی را که بیغیرت باشد مورد لعن قرار دادند و فرمودند:
شنیده ام در بازار، مردان نامحرم به زنان شما تنه مىزنند. آیا حیا نمىکنید؟ خداوند لعنت کند کسى را که از خود غیرت نشان نمىدهد.
وای به حال افرادی که میگویند: من ابایی ندارم که همسرم با مردان نامحرم از دوست و آشنا دست بدهد؛ وای به حال مردانی که خانمهایشان در جلسات مشاوره به ما میگویند: آبروی مرا جلوی دوستانم بردهای، بیشتر و قشنگتر آرایش کن! و در جلوی دوستان من حاضر شو امیرالمومنین درباره ی این افراد چجور لعن میکنند خدا آگاه است
که البته اجازه بدهبد بیشتر ادامه ندهم و مفصلا در جلسه ای دیگر در این زمینه صحبت کنم و فعلا به همین مقدار بسنده نمایم
۲-۴ غیرت ملی
مراد از «غیرت ملّی» احساس مسئولیت در برابر تمامیت ارضی کشور اسلامی و دلسوزی و حمایت از مسلمانان و عزت و شرف آنان است. همه ما رئیسعلی دلواری و ستارخان و باقرخان و امثال ایشان را که غیرت ملی داشتند و جلو دشمن ایستادند غیور میدانیم و میستاییم.
ناگفته مشخص است که «ملّی گرایی» به معنای امروزی از نظر اسلام محکوم و نامعقول است؛ ولی وطندوستی و مشارکت در دفاع از میهن و هممیهنان مسئلهای است که با سرشت انسانی عجین و از سوی اسلام نیز به رسمیت شناخته شده است و روایت زیر گواه آن است:
«حُبُّ الْوَطَنِ مِنَ الْایمانِ»؛[۹] وطندوستی از ایمان است.
پس از جنگ صفین و فتنه حکمیت، نیروهای معاویه یک سلسله عملیات ایذایی در نوار مرزی و شهرهای تحت فرمان امیر مؤمنان علیهالسلام انجام دادند، آن حضرت از چنین جسارتی بسیار دلگیر شد و با جدیت از نیروهای خویش خواست که به این حملات پاسخ دهند و پس از آن که شنید ضحّاک بن قیس به زائران خانه خدا حمله کرده و اموالشان را به غارت برده است، به مردم فرمود:
«… لایُدرَکُ الْحَقُّ الّا بِالْجِدّ اَیَّ دارٍ بَعْدَ دارِکُمْ تَمْنَعُونَ وَ مَع اَیّ اِمام بَعْدی تُقاتِلُونَ»؛[۱۰] حق، جز در سایه تلاش و کوشش به دست نمیآید، پس از (تصرف و غارت) این میهن از چه دیاری دفاع خواهید کرد و بعد از من، همراه کدام پیشوا خواهید جنگید؟
امام کنایه میزند که حتی اگر مسلمان نیستید برای میهن خودتان هم که شده دفاع کنید و مجاهدت نمایید.
امام خمینی قدس سرّه در این باره چنین فتوا داده است:
«اگر دشمنی به کشور اسلامی یا مرزهای آن حمله کند و اسلام و جامعه اسلامی مورد خطر قرار گیرد، بر مسلمانان واجب است که به هر وسیله ممکن و با بذل جان و مال از آن دفاع کنند.»[۱۱]
البته نباید فراموش کرد که غیرت ملی با میهنپرستی یکی نیست. میهنپرستی به هیچ وجه پسندیده نیست.
غیرت ملی حدی دارد و حد آن غیرت نوع سوم است؛ یعنی غیرت دینی. بدان معنا که اگر در شرایطی بین این دو تعارض پیش آمد انسان باید غیرت دینی را مقدم گرداند. همین چند شب پیش شب یلدا بود. شب یلدا فرصتی برای صلهرحم و سنت پسندیدهای است؛ البته اگر چشم و همچشمی و اسراف در آن پیدا نشود. متأسفانه برخی مبالغ گزاف میلیونی برای دیزاین سفره یلدا خرج میکنند و بعد هم با انتشار در فضای مجازی دل افراد کمبرخوردار را میسوزانند و عین خیالشان هم نیست. همین افراد وقتی نوبت به عزاداری و اطعام محرم و فاطمیه میرسد صدایشان بلند است که چرا این پولها را خرج فقرا نمیکنید!
غیرت ملی خوب است و پسندیده اما تا زمانی که در مقابل غیرت دینی نباشد؛ چه معنا دارد وقتی یک مناسبت عزای دینی با مناسبتی ملی مثل یلدا یا نوروز تقارن دارد با ساز و دهل، عیدی و شب چلهای ببریم؟
این چه غیرت ملیای است؟ غیرت ملی یعنی کاری که مدافعان وطن در هشت سال دفاع مقدس انجام دادند، غیرت ملی یعنی کاری که امثال شهید احمدی روشن انجام میدادند: شبانهروز کار میکردند تا به کشور خدمت کنند. غیرت ملی واقعی یعنی دانشجوی نخبه بیشتر و بیشتر درس بخواند تا سطح علمی کشورش را بالا ببرد چون به فکر ساختن مملکت است نه به دنبال بورسیه گرفتن و پناه بردن به کشورهای دیگر.
البته و صد البته که شهید احمدی روشن نه فقط از سر غیرت ملی بلکه بالاتر از آن از سر غیرت نوع سوم هم هست
۳-۴ غیرت دینی
هم در روایات به غیرت دینی اشاره شده است و هم در تعاریف اصطلاحی.[۱۲] موضوع این سخنرانی نیز غیرت دینی است.
غیرت دینی فاطمه زهرا علیها السلام را پشت در خانه امیرالمؤمنین علیه السلام میکشاند؛ همین غیرت دینی ایشان را تا کوچه هم میآورد و به دفاع جانانه از تمام دین و اعتقاداتش وامیدارد.
بیغیرتی مردم فقط دامن حضرت زهرا علیها السلام را نگرفته و امیر المؤمنین علیهالسلام حتی بعد از رسیدن به حکومت از بیغیرتی مردمش بسیار نالیده است. ایشان در یک خطبه خطاب به مردم میگوید: «یا اَشباهَ الرّجال و لا الرّجال»؛
ای نامردهای مرد نما خطاب به همین افرادی است که غیرت دینی ندارند و از دینشان دفاع نمیکنند
۵- غیرت دینی حد ندارد
عزیزان و بزرگواران نکته ای میخواهم عرض کنم که اگر همین یک نکته را هم در سخنرانی گفته بودم و چهل دقیقه می نشستیم و درباره ی همین یک نکته فکر میکردیم جا داشت.
غیرت دینی حد ندارد. نمیشود بگویی از من ساقط شد؛ من غیرت دینیام را چند سال پیش نشان دادم و حالا دیگر به من ربطی ندارد. من مریض هستم به من ربطی ندارد. من از فلان مسئله و فلان شخص ناراحت هستم به من ربطی ندارد. فاطمه زهرا سلام الله علیها نگفت من الآن داغدار هستم و به تازگی پدر از دست دادهام پس پشت در نروم و از مولایم دفاع نکنم؛ نگفت من الآن باردار هستم، صبر کنید وضع حمل کنم سپس به دفاع از مولا میپردازم، نه. غیرت دینی حد ندارد. بعد از دفاع جانانه پشت درب خانه و بعد از آن لطمات وارده و له شدن زیر درب آتش گرفته از هوش رفت و وقتی به هوش آمد دید امیرالمؤمنین علیهالسلام در وسط کوچه هستند. حتی در اینجا هم ایشان دست از غیرت ورزی برنداشت، دوباره به میان کوچهها رفت و دوباره بازوبند شجاعت گرفت و نشانه غیرت دینی را بر بازو گذاشت تا همه بدانند غیرت دینی حد ندارد.
حتی بعد از تمام این مصیبتها و بلاها، وقتی امیر مؤمنان علی علیهالسلام به همراه امام مجتبی و اباعبدالله الحسین شبانه به در خانه مهاجر و انصار میرفتند، غیرت فاطمه زهرا سلام الله علیها اجازه نمیداد مولا را تنها بگذارد. سوار بر مرکب همراه امیرالمؤمنین میرفت. بریده باد زبانی و شکسته باد قلمی که شأن زهرای مرضیه را از خطبهخوانی به نوحهسرایی تبدیل میکند.
غیرت دینی از همه چیز بالاتر است؛ به همین دلیل فاطمه زهرا جان خود و فرزندش را فدا کرد. امام خمینی (ره) که فرزند مکتب حضرت زهرا است نیز وقتی میبیند سلمان نرشدی مزخرفاتی را در قالب کتاب چاپ کرده و دارد جامعه را مسموم میکند غیرت دینیاش به جوش میآید و به حکم فقه، مرتد بودن و مهدور الدم بودن او را اعلام میکند. آقای قرائتی در کتاب خاطرات خود مینویسد:
پس از صدور فرمان قتل سلمان رشدى، مسئولان سیاست خارجى کشور خدمت حضرت امام رسیدند و عرض کردند: آقا این فتواى شما با قوانین دیپلماسى و موازین بینالمللى سازگار نیست. امام فرمود:
به درَک، آبروى رسولالله رفت، هر چه مىخواهد به هم بخورد. اى کاش خودم جوان بودم، مىرفتم او را مىکشتم![۱۳]
۶- غیرت گزینشی بدتر از بیغیرتی
غیرت دینی با همه محسناتش، با همه واجب بودنش و با همه بی حد و مرز بودنش، اگر گزینشی شد از بیغیرتی بدتر است. اگر حجاب زنان برای ما مهم است و غیرت ما را به خروش میآورد اما نسبت به دزدی مسئولان بیتفاوت هستیم یک جای کار ما ایراد دارد. اگر فساد مالی مسئولان ما را تکان داد ولی خودمان راحت از کنار فقرا و کارتنخوابها و اقوام نیازمندمان گذشتیم یک جای کار ایراد دارد.
دوستی میگفت:
نیمه شب جمعه برای قرائت دعای پرفیض کمیل به یکی از امامزادهها رفتم. جمعیت زیادی به آنجا میآمدند و یکی از مداحهای معروف کشوری دعا را میخواند. کنار امامزاده خانم بیخانمانی را دیدم که روی کارتنها خوابیده بود و چند پتو دور خودش پیچیده بود. هفته دوم و سوم هم همین صحنه را دیدم. بالاخره تاب نیاوردم و به مداح گفتم. او پشت میکروفون اعلام کرد و همانجا سی چهل میلیون تومان جمع شد تا یک خانه کوچک برای این بنده خدا رهن کنند.
در طی این چند هفته هیچ یک از آن جمعیت بزرگ که از خواب و راحتی خود میگذشت تا در دعای کمیل شرکت کند به این خانم توجه نکرده بود. قرآن میفرماید:
إِنَّ الَّذینَ یَکْفُرُونَ بِاللّهِ وَ رُسُلِهِ کسانی که کافر به خدا و رسول شدند وَ یُریدُونَ أَنْ یُفَرِّقُوا بَیْنَ اللّهِ وَ رُسُلِهِ و اراده کذپردند بین خوا و رسول را فاصله بیندازند وَ یَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْض وَ نَکْفُرُ بِبَعْض و به صورت گزینشی دین داری کردند وَ یُریدُونَ أَنْ یَتَّخِذُوا بَیْنَ ذلِکَ سَبیلاً[۱۴] و میخواستند یک مدل جدید از خود در بیاورند
أُولئِکَ هُمُ الْکافِرُونَ حَقّاً حقیقتا آنها کافر هستند وَ أَعْتَدْنا لِلْکافِرینَ عَذاباً مُهیناً[۱۵] و ما برای آنها عذاب خوار کننده ای فراهم نموده ایم
نمیشود به بخشی از اسلام توجه کنیم و بیحجابی و موسیقی و شراب و قمار برایمان بسیار قبیح باشد اما مسائل اقتصادی و رشوه و اختلاس و دزدی برایمان مهم نباشد یا بالعکس؛ اسلام کاریکاتوری نداریم؛ اسلام باید همه چیزش به اندازه و سر جای خودش باشد.
تصور نکنید این اختلاسها و دزدیها مشکل امروز و دیروز است، خیر، در طول تاریخ این مشکل بوده است. در کتب تاریخی نقل شده است که در زمان بنی امیه حقوقی که فرمانروایان میگرفتند سرسامآور بود، برای نمونه آوردهاند که:
خالد قسری سالیانه ۲۰ میلیون درهم میگرفت و در همان حال بیش از ۱۰۰ میلیون درهم اختلاس میکرد، در کتاب البدایه آمده که درآمد سالانه او ۱۳ میلیون دینار و درآمد سالانه پسرش یزید بن خالد، ۱۰ میلیون دینار بوده است.
هر دینار حدود ۳ گرم طلاست.۱۰ میلیون دینار یعنی ۳۰ میلیون گرم یعنی ۳۰ تن طلا که قیمتش چقدر میشود؟؟؟ صفرهایش در ماشین حساب من که جا نمیشود خودتان حساب کنید
وقتی وضعیت حقوق و فساد والیان اینگونه باشد، وضعیت خلفا قابل حدس است.
کمیت اسدی حکومت اموی را چنین ترسیم کرده:
نظر خلیفه درباره مردم چون گوسفندداری است که گوسفندان را در آغلی تاریک جا داده و بانگ میزند. گوسفندان پرپشم را پشم میکَند و پروارها را برای کشتن جدا میکند، در حالی که از زجر و شکنجه فریادشان بلند است.
خرابی اوضاع در زمان او به نهایت رسید و گرفتار شورشها و قیامهای فراوانی در گوشه و کنار شد، از جمله دعوت بنیعباس به رهبری ابومسلم خراسانی بود.
و ما باید حساسیت هایمان را ,غیرت دینی مان را همه جانبه و همه بعدی کنیم
۷- راحتطلبی علت بیغیرتی دینی
چرا بعضی افراد غیرت دینیشان کمرنگ میشود؟ چرا بعضی افراد غیرت دینی ندارند؟
جواب این سؤالات را فاطمه زهرا علیها السلام در خطبه فدکیه بیان فرمودهاند:
«أَلا وَ قَدْ أَری أَنْ قَدْ أَخْلَدْتُمْ إِلَی الْخَفْضِ»؛ همانا میبینم که شما در راحتطلبی و خوشگذرانی فرو رفتهاید [حالت روحی شما عوض شده و رفاهطلب شدهاید].
حضرت زهرا علیهاالسلام در اینجا به آن مسئله اصلی که باعث عقبنشینی این گروه شده اشاره میکند: شما جنگاوران مسیر را عوض کردید و حالتان تغییر یافته است، رو به راحتطلبی آوردهاید، جاذبههای دنیایی شما را به خود جذب کرده است و از فداکاری در راه حق دست برداشتهاید.
آیتالله آقا مجتبی تهرانی این فرمایش فاطمه زهرا سلام الله علیها را به معنی کم شدن غیرت دینی مردم مدینه دانسته است.
واضح است کسی که به خوشگذرانی و راحتی عادت کرد دیگر حال و حوصله غیرت دینی به خرج دادن و قیام کردن ندارد. دوست دارد با تنبلی در قصر خود لم بدهد و آبمیوهاش را بخورد. در حالی که حتی اگر پای غیرت دینی هم در میان نباشد، خدا و رسول او آدم تنبل را دوست ندارند.
چقدر خوب است جوانان ما به دنبال کار باشند، مخصوصاً کار یدی؛ حتی اگر استاد دانشگاه هستند یا مشغول تحقیق و پژوهش هستند، در هفته یک روز را برای کار یدی تعیین کنند. خدا رحمت کند آیتالله مدرس را که در اوج علمآموزی پنجشنبهها و جمعهها و ایام تعطیل تابستان را به کار در مزرعه و کارگری اختصاص میدادند و تنبلی را جایز نمیدانستند.
تلاش کنیم با تمرینهای ساده و کوچک خود را به کار کردن و دوری از تنبلی عادت بدهیم؛ مثلاً به خودمان قول بدهیم به هیچ عنوان سر سفره از کسی چیزی نخواهیم و اگر چیزی لازم داشتیم خودمان بلند شویم و بیاوریم. این تمرین خوبی برای رفع تنبلی است.
۸- ذکر مصیبت
حضرت فاطمه علیها السلام از تنبلی بدش میآمد و به کار کردن علاقه داشت تا جایی که روز آخر، گاه نشسته و گاه ایستاده به طرف محلی که در خانه رسول خدا صلی الله علیه وآله برای شستشو وجود داشت و در آن آب جمع شده بود، رفت و با همان دستهای لرزان شروع کرد به شستن لباس فرزندان؛ سپس کودکان را صدا زد و شروع کرد به شستشوی سر آنها با آب و گل سرشور.
علی علیهالسلام در این هنگام به منزل وارد شد و دید که همسر عزیزش از بستر بیماری بلند شده و مشغول انجام کارهای خانه است. وقتی به او نگاه کرد، در خودش رقت قلبی احساس کرد که چرا فاطمه علیهاالسلام با این حالت بیماری مشغول کارهای مشکلی است که در موقع سلامت آنها را انجام میداد؟ تعجبی ندارد که از او علت بلند شدن از بستر و پرداختن به آن کارها را سؤال کند.
حضرت صدیقه علیها السلام با صراحت پاسخ داد: چون امروز آخرین روز عمر من است، برخاستم تا سر و لباس کودکانم را بشویم؛ زیرا آنها به زودی یتیم و بدون مادر خواهند شد![۱۶]
گریزی به کربلا
فاطمه علیها السلام نگران یتیمی فرزندانش بود و آنها را از گرمای محبت مادرانه خودش بهرهمند کرد. ای کاش در کربلا هم کسی به کودکان یتیم حسین علیهالسلام تسلیت میگفت و درد آنها را تسکین میداد؛ اما افسوس که به جای آن که مهربانی کنند با تازیانه و سیلی آنها را نوازش کردند.
لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم
پی نوشت ها:
[۱] الأمالی( للصدوق)، ص۴۲۷.
[۲] الکافی، ج ۵، ص ۵۳۶.
[۳] تاریخ پیامبر اسلام، ص ۲۷۲، دکتر آیتی به نقل از سیره ابن هشام، ج ۳، ص ۵۱.
[۴] نساء،آیه ۷۵.
[۵] از آنجا که همه صفات الهی در فطرت انسانی سرشته شده است (بقره، آیه ۳۱) هر انسان دارای فطرت سالمی، غیرتمند است و غیرت در چنین انسانی یک واکنش طبیعی و انسانی است. از این رو در روایات از کسانی که غیرت ندارند به عنوان انسانهای مبتلا به بیماری قلبی روحی یاد شدهاست که فطرت طبیعی خود را از دست دادهاند. در روایت آمده که : «اِذا لَمْ یغُرِ الرَّجُلُ فَهُوَ مَنْکُوسُ الْقَلْبِ»؛ اگر انسانى غیرت نداشته باشد، قلبش وارونه است (فروع کافى، ج ۵، ص ۵۳۶، باب الغیره، حدیث ۲).
[۶] قَالَ الْبَاقِرُ علیه السلام مَنْ قَعَدَ فِی مَجْلِسٍ یُسَبُّ فِیهِ إِمَامٌ مِنَ الائِمَّهِ یَقْدِرُ عَلَی الانْتِصَابِ فَلَمْ یَفْعَلْ أَلْبَسَهُ اللَّهُ الذُّلَّ فِی الدُّنْیَا وَ عَذَّبَهُ فِی الاخِرَهِ وَسَلَبَهُ صَالِحَ مَا مَنَّ بِهِ عَلَیْهِ مِنْ مَعْرِفَتِنَاَ (الکافی، ج ۲، ص ۳۷۹).
[۷] اختیار معرفه الرجال، شیخ طوسی، ج۱، ص۲۴۶.
[۸] إِنِّی أَکْرَهُ لَکُمْ أَنْ تَکُونُوا سَبَّابِینَ وَ لَکِنَّکُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ وَ ذَکَرْتُمْ حَالَهُمْ کَانَ أَصْوَبَ فِی الْقَوْلِ وَ أَبْلَغَ فِی الْعُذْرِ وَ قُلْتُمْ مَکَانَ سَبِّکُمْ إِیَّاهُمْ اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَ دِمَاءَهُمْ وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَیْنِنَا وَ بَیْنِهِمْ وَ اهْدِهِمْ مِنْ ضَلَالَتِهِمْ حَتَّى یَعْرِفَ الْحَقَّ مَنْ جَهِلَهُ وَ یَرْعَوِیَ عَنِ الْغَیِّ وَ الْعُدْوَانِ مَنْ لَهِجَ بِهِ؛ پسند من نیست که شما دشنامدهنده باشید، ولى اگر در گفتارتان کردار آنان را وصف کنید و حالشان را بیان نمایید به گفتار صواب نزدیکتر و در مرتبه عذر رساتر است. بهتر است به جاى دشنام بگویید: خداوندا، ما و اینان را از ریخته شدن خونمان حفظ فرما، و بین ما و آنان اصلاح کن، این قوم را از گمراهى نجات بخش تا آن که جاهل به حق است آن را بشناسد، و آن که شیفته گمراهى است از آن باز ایستد.
[۹] سفینه البحار، قمی، ج ۲، ص ۶۶۸ (برای اطلاع بیشتر از حدود و مرز میهن اسلامی رجوع کنید به المیزان، ج ۴، ص ۲).
[۱۰] نهجالبلاغه، خطبه ۲۹، ص ۱۰۳.
[۱۱] تحریرالوسیله، ج ۱، ص ۴۸۵.
[۱۲] غیرتمند کسی است که نگهدار عصمت و آبرو و شرف و عزّت است
[۱۳] خاطرات حجه الاسلام قرائتى، ج۲، ص ۱۰۱.
[۱۴] سوره نساء آیه ۱۵۰
[۱۵] سوره نساء آیه ۱۵۱
[۱۶] فاطمه الزهرا (س) از ولادت تا شهادت، ص ۵۸۸.
.

