ابعاد مختلف تربیت عبادی ؛ دعاهای قرآنی در قنوت نماز ۳
۱۴۰۰-۰۹-۰۵ ۱۴۰۲-۱۰-۲۴ ۸:۱۴ابعاد مختلف تربیت عبادی ؛ دعاهای قرآنی در قنوت نماز ۳

ابعاد مختلف تربیت عبادی ؛ دعاهای قرآنی در قنوت نماز ۳
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: «اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ، وَ افْتَرَضْتَ عَلَى عِبَادِکَ فِیهِ الصِّیَامَ، وَ ارْزُقْنِی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرَامِ، فِی عَامِی هَذَا وَ فِی کُلِّ عَامٍ، وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ، فَإِنَّهُ لَا یَغْفِرُهَا غیرک، یا رحمانُ یا علّام» سلام میکنم به همه دوستان عزیزم، بینندههای خوب و شنوندههای نازنینمان، به سمت خدای امروز خیلی خوش آمدید. طاعات و عبادات شما قبول باشد. انشاءالله شب قدر پرباری را پشت سر گذاشته باشیم. انشاءالله بهترینها برای مردم ما رقم بخورد و هرکس هر حاجتی دارد، برآورده شود. حاج آقای بهشتی سلام علیکم و رحمه الله. خیلی خوش آمدید.
حاج آقای بهشتی: سلام علیکم و رحمه الله، بنده هم خدمت شما و بینندگان و شنوندگان عزیز سلام میکنم و از خدا میخواهم طاعات و احیاء و روزهداری مردم عزیز به درگاه خدا مورد قبول قرار بگیرد و همه آماده دریافت جوایز عید سعید فطر قرار بگیریم.
شریعتی: انشاءالله از باقیمانده ماه مبارک نهایت استفاده را ببریم. بحث ما در ذیل بحث قنوت، دعاهای قرآنی بوده که از زبان انبیاء در قرآن ذکر شده است، بحث امروز شما را خواهیم شنید.
حاج آقای بهشتی: بسم الله الرحمن الرحیم، «الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»
در جلسه قبل یک نمازی را از مرحوم طبرسی در کتاب شریف مکارم الاخلاق پیشنهاد کرده برای والدین که برای بچهها بخوانند. والدین زیاد میگویند: بچه ما کاهل نماز است. شما یک راهی بگویید، یک راه کمک گرفتن از نماز است که مرحوم طبرسی در کتاب مکارم الاخلاق آورده است. چهار رکعت به نام نماز برای فرزند که این فرزند اهل باشد و مایه افتخار باشد. رکعت اول بعد از حمد ده بار «رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ» (بقره/۱۲۲) رکعت دوم بعد از حمد ده بار آیات ۴۰ و ۴۱ سوره ابراهیم، «رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاهِ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی رَبَّنا وَ تَقَبَّلْ دُعاءِ، رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسابُ» این دو رکعت که با سلام تمام می شود. در رکعت سوم بعد از حمد، ده بار آیه ۷۴ سوره فرقان، «رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّهَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً» در رکعت چهارم بعد از حمد ده بار آیه ۱۴ از سوره احقاف، از دعاهای حضرت سلیمان(ع) است. «رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلى والِدَیَّ» انشاءالله مثل نماز دیگری که در این کتاب آمده است، این نماز هم پیشنهاد شده برای فرزندان.
آیه ۷۴ سوره مبارکه فرقان که در تفاسیر میخوانیم بیشترین دعای قرآنی که امیرالمؤمنین میخواند این آیه بود. یعنی حدود ۵۰ آیهای که دعاهای قرآن هست و در آن ۱۶۰ خواسته مطرح میشود، آیهای که امیرالمؤمنین(ع) زیاد میخواند، این آیه است و خوب است ما هم در قنوت نمازهایمان بخوانیم. در توصیف عباد الرحمن است، «رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّهَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً» پروردگارا همسر و فرزندان ما را مایه افتخار قرار بده. ما دو جور اشک چشم داریم. یکی در غم و اندوه و یکی در شوق و شادی، یکی گرم است و یکی خنک است. عزیزی داریم از سفر میآید از شوق اشک میریزیم، این اشک خنک است و عرب به این «قره اعیُن» میگوید. نور چشم به این معنا که مایه شادمانی و افتخار ما میشود. «وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً» پروردگارا ما و کل اعضای خانواده ما را پیشوای متقین قرار بده. بعضی میپرسند ما امام نمیتوانیم شویم. ائمه روشن هستند، دوازده نفر هستند. چطور این دعا را بخوانیم. مفسران بزرگ چون حضرت آیت الله جوادی آملی میفرماید: امامت و پیشوایی و الگو بودن یک طیفی هست، در قله دوازده نور پاک هستند، اما ما هم میتوانیم امام باشیم. به امام و شهیدان مثال میزنند، حضرت امام خمینی مصداق همین آیه هستند. اینها میتواند رده بندی باشد. یا شهید سلیمانی، پیشوای متقین بود. متقین جهان، این آیه را آیت الله جوادی آملی میفرماید: نشانه نظر بلندی دعا کننده هست. یعنی نه تنها از خدا نمیخواهد متقی شوم، بالاتر از آن الگوی پرهیزگاران باشم. نه خودم، همسر و فرزندانم. دیگران اگر دنبال مدل زندگی میگردند بیایند به این خانواده نگاه کنند، به پدر و مادر خانواده و فرزندان خانواده، «رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّهَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً» ذریّه یعنی وقتی دعا میکنیم فقط فرزند نه، فرزندان فرزندان، فرزندان فرزندانِ فرزندان، نسل ما مایه افتخار و شادمانی و خوشحالی ما باشند و الگوی پرهیزگاران باشند.
دعای بعدی از حضرت ایوب(ع) هست. از امام صادق کسی سؤال کرد: بلای ایوب چه بود؟ صبر ایوب، چه بلایی بوده که بر آن صبر کرد. این را امام صادق آنگونه که در کتابهای حدیثی نقل شده به ما فرمودند: حضرت ایوب یک زندگی بسیار خوبی داشت. تن سالم، روح شاد، همسر بسیار درجه یک، فرزندان زیاد و خوب، باغهای بزرگ و خانه بزرگ، گله گوسفند، زندگی در رفاه و سلامت و موفق، شیطان به درگاه پروردگار گفت: این ایوب که اینقدر شکر تو را میکند، وضعش خوب است. به من اجازه بده بر او سخت بگیرم، ببین باز هم سجده و شکر و عبادت میکند یا با تو قهر میکند؟ خداوند خواست به تاریخ و جامعه بشری نشان بدهد انسان چقدر استعداد دارد برای بندگی، این موقعیت را در اختیار شیطان قرار داد. شیطان اول دارایی او را گرفت. باغ و امکانات او را گرفت، دید باز شکر میکند. از خدا خواست اجازه بده فرزندانش را بگیرم و داغ بچه ببیند. یکی پس از دیگری فرزندان او را گرفت و دید همچنان شکرگزار پروردگار است. از خدا خواست گوسفندانش را بگیرد، از خدا خواست آبرویش را بریزد. هرچه انسان دارایی را از دست بدهد، ولی به اعتبار خودش، علما میآمدند نزد حضرت ایوب میگفتند: تو چه کار بدی کردی که خدا رهایت نمیکند. اینقدر عذابت میکند. مستحق این بلا شدی. همه این مراحل گذشت و حضرت ایوب همچنان شاکر خداست.
در پایان زیارت عاشورا در سجده میخوانیم، «اللهم لک الحمد حمد الشاکرین» صابرین نمیگوییم، «حمد الشاکرین علی مصابهم» مصداق بلندش زینب کبری(س) هست. نه تنها بر آن مصیبتی که بر آسمانها صبر کرد، شاکرین امیرالمؤمنین در جنگ احد وقتی شنید که شهید میشود، پیغمبر پرسید: علی جان صبر تو در شهادت چگونه است؟ امیرالمؤمنین عرضه داشت، شهادت که جای صبر نیست. شهادت یک ارمغان آسمانی است که به یک خانواده داده میشود و جای تشکر دارد. دعای حضرت ایوب مخصوصاً برای کسانی که در مریضی گرفتار هستند، در ورشکستگی گرفتار هستند، گره گشایی میکند، چون آیه بعد از این دعا گشایش پیش آمده و خداوند فرزندانش را برگردانده و دارایی و همسرش را برگردانده، «أَنِّی مَسَّنِیَ الضُّرُّ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ» (انبیاء/۸۳) پروردگارا به من ضرر رسیده است. خودت مهربانترین مهربانها هستی. از دعاهای فوق العاده زیبا و کوتاه برای قنوت است، مخصوصاً برای آنهایی که خیلی دوره مریضی و گرفتاری را گذراندند. ضُرّ معنا شده به بیماری، گرفتاری، داغ فرزند، خدایا اینها به من رسیده، «أنت ارحم الراحمین».
دعای سوم از حضرت یوسف صدیق هست، در بین پیامبران چند پیامبر داریم که به قدرت رسیدند، صاحب قدرت شدند، پول و بودجه دستشان بود. حضرت یوسف که ماجرایش را شنیدهاید، در پایان عمرش به حکومت رسید، «تَوَفَّنِی مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ» (یوسف/۱۰۱) خدایا دلواپس مردنم هستم. وقتی قدرت دست انسان میافتد، ممکن است عاقبت بخیریات در خطر بیافتد. مسئولین این دعا را زیاد بخوانند، کارگزاران، شهردارها و نمایندگان مجلس در معرض خطر هستند. یک حدیثی دیدم که اگر دوستی داشتی به ریاست رسید، بعد از رسیدن به ریاست، یک دهم دوستی قبل را ادامه داد، بسیار آدم خوبی است. معلوم میشود قدرت آدم را مست میکند. در اجتماعات نمیآید، مسجد نمیآید، پروردگارا مسلمان بمیرم، الآن که اقتصاد مصر دست من افتاده، چه در دوران قحطی و چه در دوران فراوانی درست عمل کنم. مرا به صالحان ملحق کن. صالحان چه کسانی هستند؟ ابراهیم از صالحان بود. از کسانی که وقتی حکومت دستشان افتاد، قدرت دستشان افتاد، اختیارات داشتند، درست عمل کردند. یک دعای فوق العاده درجه یک، در کتاب شریف اصول کافی است یک بابی هست تحت عنوان «ایمان المعارین» یعنی ایمانهای قرضی و عاریهای. کسانی هستند در عمرشان نماز میخواندند، در جان دادن کم میآورند. با بغض خدا این جهان را ترک میکنند. با انکار خدا این جهان را ترک میکنند. حضرت یوسف وقتی به حکومت رسید و اختیارات پیدا کرد و صاحب امضاء شد، فرمود: پروردگارا مسلمان بمیرم، مرا به صالحین ملحق کن. مرا به کسانی که عملکرد درست داشتند، ملحق کن. قدرت و حکومت لغزشگاه بزرگی است مگر اینکه خداوند تفضل کن. این آیه پیام میدهد که بندگان خدا در اوج قدرت و عزت باید یاد مرگ و قیامت باشند.
این آیه به ما میگوید: حسن عاقبت از شروع کار مهمتر است. خداوند به پیامبر اسلام یاد میدهد اینطور دعا کن «وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصِیرا» (اسراء/۸۰) این آیه برای پایان کار است. پایان کارها درست باشد.از این آیه میفهمیم مسئولین هم باید با خدا مناجات کنند. راز و نیاز کنند. رحمت خدا به روح بلند حضرت امام خمینی، ماه رمضان که میشد ملاقاتهایش را لغو میکرد. رهبر عزیز انقلاب همینطور، مسئولین نیاز دارند برای حسن عاقبتشان با خدا راز و نیاز کنند و اشک بریزند. تضرع کنند، از این آیه معلوم میشود که حضرت یوسف امتحان زیادی را گذرانده، در ته چاه افتاده بود، در کاخ پادشاه مصر با آن امتحان روبرو شد اما اینجا این دعا را میکند، عاقبت بخیری.
دعای چهارم، دعای رزمندگان لشگر طالوت است، قصه طالوت و جالوت را بیشتر افراد شنیدند. گروهی از بنی اسرائیل سالها پس از رحلت موسی بن عمران، نزد پیامبرشان آمدند و گفتند: پادشاه جباری بر ما حکومت دارد. شما یک فرماندهای را به ما معرفی کن تا در رکاب او با جالوت یعنی پادشاه جبار بجنگیم. پیغمبر از خدا خواست و کسی به نام طالوت که از نظر قوه بدنی به سامان بود معرفی شد و امتحاناتی رخ داد تا اینکه از بیابان سوزانی گذشتند و به نهر گوارایی رسیدند، امتحان شکم آنجا بود، فرمانده گفت: از آن آب ننوشید مگر یکی دو مشت، ولی بیشتریها بد امتحان دادند. عده قلیلی ماندند و حرکت کردند و به خط اول جبهه رسیدند. دیدند جالوت عجب ارتشی دارد. چه تجهیزاتی دارد. گفتند: «قالُوا لا طاقَهَ لَنَا الْیَوْمَ بِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ قالَ الَّذِینَ یَظُنُّونَ» (بقره/۲۴۹) ما نمیتوانیم با جالوت و ارتش او بجنگیم. یک عده بین آنها با قوت و قدرت گفتند: چرا نمیتوانیم؟ ما میتوانیم، چه بسا خداوند جمعیتهای کم را بر جمعیتهای زیاد پیروز میکند. آنها شعارشان این بود «رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً» (بقره/۲۵۰) أفرغ مثل ریزش باران است. یعنی بر ما بریز مثل بارانی که میریزد، ما را سیراب کن. «وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا» گامهای ما را در مبارزه با جالوت محکم قرار بده، «وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِین» این دعایی است که وقتی در نماز جمعه تهران بمب گذاری شد و یک عده شهید شدند و رهبر عزیز انقلاب آن روز امام جمعه بودند و آن انفجار که شد آقا نماز را ادامه دادند و در قنوت این دعا را خواندند، «رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِین» الآن جهان پر است از استکبار و جباران، ما با آمریکا و انگلیس و اسرائیل درگیر هستیم و باید این آیه را زیاد بخوانیم. «فَهَزَمُوهُمْ بِإِذْنِ اللَّهِ» (بقره/۲۵۱) در هم شکستند لشگر جالوت را به اذن پروردگار، «وَ قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ» یک پسر بچه نوجوانی به نام داود باعث شد جلوت کشته شود و او را از پای درآورد و خداوند داود را به مقام نبوت و سلطنت رساند. دعای چهارم ما این دعاست،«رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً» به ما شکیبایی و استقامت بده، «وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا» بایستیم و عقب نشینی نکنیم. «کتاب وعدههای الهی به صابران» که حاج آقای حسینی قمی نوشتند، انسان اگر صبر کند چه سوغاتی نصیبش میشود.
رزمندهها آمدند تا به خط اول جبهه رسیدند، باید حرکت کرد و به میدان آمد و با مشکل روبرو شد و سختی را حس کرد و دست به دعا برداشت. حدیث داریم دعای چند گروه مستجاب نمیشود، یکی دعای بیکار است. باید به تکاپو بیافتد و تلاش کند و دعا هم بکند. دعای پنجم سوره عنکبوت آیه ۳۰ است، حضرت لوط پیامبری است که همزمان با حضرت ابراهیم بوده و دین حضرت ابراهیم را در منطقهای که در آن منطقه فساد اخلاقی زیاد بود ترویج میکرد. در حدیث میخوانیم فسادهای اخلاقی که در آن جامعه بود و هرچه حضرت لوط موعظه میکرد مسخره میکردند و زیر بار نمیرفتند، گاهی مأیوسانه به مردم فرمود: «أَ لَیْسَ مِنْکُمْ رَجُلٌ رَشِیدٌ» (هود/۷۸) یک آدم رشد یافته بین شما نیست؟ پیامبران گاهی در تنهایی و غربت پیام خدا را میرساندند.
از عابران و مهمانها و کاروانهایی که رد میشدند سوء استفاده میکردند. در آن مردم فحشهای رکیک رایج بود، از کلمات زشت و زننده که در قرن ۲۱ در فضای مجازی شاهد آن هستیم، بسیار قمار میکردند و از موسیقیهای مبتذل خیلی استفاده میکردند و در حضور جمع برهنه میشدند، برهنگی که امروز دنیا مبتلا هست، در قوم لوط خیلی شایع بود. رهگذران را مسخره میکردند. پیغمبر دعا میکند، «رَبِّ انْصُرْنِی عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِینَ» (عنکبوت/۳۰) پروردگارا مرا بر جمعیت فاسد غلبه بده و پیروز کن. این دعا برای عزیزانی که در یک کشور فاسد هستند خوب است که هرچه تلاش میکنند محیط را پاک کنند و امکان پذیر نیست. خدایا کمک کن در مقابل مفسدین بتوانم دینم را حفظ کنم و اعتقادات و اخلاقیات خود را حفظ کنم. از این آیه معلوم میشود فساد اخلاقی انسان را به فساد عقیدتی میکشاند. امنیت و عفت عمومی باید محترم و محفوظ باشد وگرنه اولیای خدا لب به نفرین باز میکنند. اگر قهر خدا بیاید، همه را آتش میزند. «رَبِّ انْصُرْنِی عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِینَ» دعای ششم از دعاهای اصحاب کهف است، اصحاب کهف هم سه قصه در سوره کهف وجود دارد که پر رمز و رازترین قصهی موسی و خضر است و نکات پیچیدهای دارد. یکی قصه ذوالقرنین است، یکی قصه اصحاب کهف است.
اینها جوانمردانی بودند که هرکاری کردند محیط فاسد را تغییر بدهند، نشد. گفتند: ما محیط را ترک کنیم و فکر سلامت خود باشیم. به غار پناه بردند و دست به دعا برداشتند. «رَبَّنا آتِنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً وَ هَیِّئْ لَنا مِنْ أَمْرِنا رَشَداً» (کهف/۱۰) پروردگارا از جانب خود به صورت ویژه یک رحمتی به ما بده. مهیا کن برای ما در کارمان یک راه نجات، یک روزنه امیدی، ما بالآخره گرفتار شدیم، از جامعه فاسد بیرون آمدیم. دیگر چشم امید ما به دست توست. تو برای ما یک رحمت خاص و یک گره گشایی خاصی در کار ما قرار بده. از الآن برای آینده چطور برنامهریزی میکنیم. دعایی برای کسانی است که گره در کارشان افتاده است. در این خانه و محله نباید زندگی کنند، هرکاری کرد تغییر ایجاد کند نشد، رفته جای دیگر، جای دیگر شغل و درآمدش تهدید به خطر میشود. این را از خدا بخواهد.
چقدر خوب است این دعاها در سطح شهر، ایستگاههای مترو و اتوبوس نوشته شود و این سبک زندگی قرآنی است که حاج آقای قرائتی اصرار دارد قرآن در زندگی ما بیاید، فقط در حافظه نه، از حافظه در تار و پود رفتارهای اجتماعی بیاید، یادم هست هنرستان میرفتیم، یکی از درسها که سخت بود انشاء بود. سه چهار تا دوست بودیم، چهل فراز نهجالبلاغه، از ترجمه مرحوم جواد فاضل حفظ کردیم. به زبان فارسی، هر انشایی که استاد میگفت، ما براساس همان جملات انشاء را مینوشتیم. یادم نمیآمد در انشاء نمرهای غیر از بیست گرفته باشیم. حفظ کردن حدیث و آیه قرآن در تصمیمات و اقدامات ما تأثیر دارد. سوره اعراف آیه ۱۲۶ دعای ساحران است، کسانی که آمدند با موسی بن عمران مبارزه کنند، موسی بن عمران را با سحر خود شکست بدهند و آبروی پیغمبر را بریزند اما در روز مقابله و مبارزه که همه مردم آمده بودند و تماشا میکردند، همین که حضرت موسی کار خود را انجام داد اینها به سجده افتادند و گفتند: ما به پروردگار موسی و هارون ایمان آوردیم. فرعون آنها را تهدید کرد، «قالَ فِرْعَوْنُ آمَنْتُمْ بِهِ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَکُمْ» قبل از اینکه من اجازه بدهم شما ایمان آوردید؟ «فَلَأُقَطِّعَنَّ أَیْدِیَکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ مِنْ خِلافٍ» (اعراف/۱۲۴) دست و پای شما را برعکس قطع خواهم کرد. دست راست و پای چپ، دست چپ و پای راست، «وَ لَأُصَلِّبَنَّکُمْ أَجْمَعِینَ» همه شما را به دار خواهم آویخت. «قالُوا إِنَّا إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ» (اعراف/۱۲۵) یک انقلابی در ما به وجود آمده، «رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ تَوَفَّنا مُسْلِمِینَ» (اعراف/۱۲۶) پروردگارا به ما کمک کن در مقابل شکنجههای فرعون عقبنشینی نکنیم. با ایمان این جهان را ترک کنیم. ما را مسلمان بمیران.
بلال حبشی را وسط میدان آوردند و لخت کردند و شیره خرما بر بدنش مالیدند، یک پارچه توری رویش کشیدند و کندوهای زنبور را رها کردند، هزاران زنبور بر تنش نشسته بود. در تاریخ دارد بعد از لحظهای غش کرد. این بار آب جوش آوردند و ریگهای بیابان را در آب جوش ریختند و بدن تاول زده او را از صورت روی ریگ گذاشتند. او فقط میگفت: احد! میگفتند: بگو صنم! میگفت: صمد! این دعا برای کسانی است که گرفتار ظالم هستند. در زندانهای مستکبران هستند و شکنجه میشوند. قصه ساحران فرعون که با شهادت زندگیشان تمام شد. اینها کسانی بود که روز قبل از فرعون پرسیدند: اگر ما پیروز شویم، «إِنَّ لَنا لَأَجْراً» (اعراف/۱۱۳) پاداشی در کار هست؟ فرعون گفت: «قالَ نَعَمْ وَ إِنَّکُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ» (اعراف/۱۱۴) شما را از مشاوران نزدیک خود قرار خواهم داد. کسی که دیروز چشمش به سکه طلا بود امروز به خدا میگوید: خدایا کمکم کن بتوانم این کشته شدن را تحمل کنم و با سلامت این جهان را ترک کنم. در ما یک انقلابی به وجود آمده است.
در قرآن دویست و شصت و چند قصه هست. یکی قصه حضرت زکریا است که با حضرت عمران باجناق بودند. هردو ازدواج کردند و هردو بچهدار نمیشدند. اول حضرت عمران بچهدار شد. هم خودش توسل پیدا کرد، هم خودش تضرع کرد و خانمش آمد از کنار لانه پرندهای بگذرد، دلش شکست و از خدا بچه خواست و خداوند مریم را به آنها داد. مریم که مادرش فکر میکرد پسر خواهد بود و دختر شده است و نذر کرده بود در خدمت بیت المقدس باشد، خداوند از آسمان فرمان داد ما زکریا را سرپرست او قرار میدهیم. «کُلَّما دَخَلَ عَلَیْها زَکَرِیَّا الْمِحْرابَ وَجَدَ عِنْدَها رِزْقاً» (آلعمران/۳۷) هروقت حضرت زکریا میآمد از کنار محراب این دختر نوجوان پارسا بگذرد، میدید میوه غیر فصل، مثلاً زمستان بود میوه تابستان، کنار این دختر بود. میپرسید: میوه از کجا آمده است؟ دختر میگفت: از آسمان و از طرف خدا. اینجا بود که دل زکریا شکست. «هُنالِکَ دَعا زَکَرِیَّا رَبَّهُ» چند جا دعا به استجابت نزدیک است یکی آنجاست که دلت میشکند. دعایش چه بود؟ «قالَ رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاء» (آلعمران/۳۸) پروردگارا فرزندان و نسل پاکیزه به من بده. تو شنوای دعا هستی و به نیاز من آگاه هستی. دهها حدیث داریم کسانی که بچهدار نمیشوند این آیه را بخوانند.
حدیث داریم روز جمعه بعد از نماز جمعه دو رکعت نماز بخواند با رکوع و سجده خوب و بعد این آیات را تکرار کند. کسی خدمت امام صادق آمد و گفت: نسل من در حال انقراض است و من کسی را در این دنیا ندارم. ای فرزند رسول خدا راهی را به من نشان بده. حضرت فرمود: در سجده این آیه را تکرار کن. «رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاء» پروردگارا فرزندان پاکیزه به من بده، پاکیزه یعنی چه؟ زبانش پاک باشد؟ چشمش پاک باشد؟ لقمهاش پاک باشد؟ روحش پاک باشد؟ فکرش پاک باشد؟ فرمودند: همه اینها، خدا پاک است و پاکان را دوست دارد. یک ذریهای به من بده که اینها پاکیزه باشند.
حضرت زکریا یک دعای دیگر هم دارد «رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ» (انبیاء/۸۹) حضرت زکریا دید دارد از دنیا میرود و بچهای ندارد. گفت: خدایا مرا تنها نگذار. من یک مکتبی آوردم، یک آئینی آوردم. همسر حضرت زکریا از دودمان حضرت سلیمان بود و دارایی زیادی از سلیمان به او رسیده بود. پروردگارا این پولها چه میشود، نکند در راههای بی خود صرف شود؟ سه جای قرآن دعای حضرت زکریا برای فرزند است، یکی سوره آل عمران است. پروردگارا یک ولی به من بده از من ارث ببرد. «یَرِثُنِی وَ یَرِثُ مِنْ آلِ یَعْقُوبَ وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِیًّا» (مریم/۶) مکتب پیامبران قبلی مثل حضرت یعقوب و اسحاق و ابراهیم را ادامه بدهم. دعا برای فرزند خیلی مهم است. کسی پرده کعبه را گرفته بود و گریه میکرد و میگفت: خدایا پدر و مادرم، یک زائری هم که بچه دوست نداشت و اهل سفر بود، به فکر رفت و گفت: تو بمیری چه کسی برایت دعا میکند؟ به فکر برگشت افتاد. در جامعه ما متأسفانه چندین سال است علیرغم سفارشات رهبر انقلاب برای بچهدار شدن، تحقیقات نشان میدهد مردم ایران به بیست دلیل خواهان بچه زیاد نیستند. این دعایی که در قرآن تکرار شده از حضرت ابراهیم و حضرت زکریا، پروردگارا بچههای پاکیزه به من بده که آلوده نباشند. دستشان آلوده نباشند و چشمشان پاک باشد.
شریعتی: در کتاب شریف المراقبات مرحوم آ میرزا جواد آقای ملکی تبریزی تأکید دارند که روز قدر فضیلتش کمتر از شب قدر نیست و این امتداد دارد. با نکاتی که شما گفتید، خیلیها دوست دارند صاحب فرزند شوند. دعا بفرمایید و آمین بگوییم.
حاج آقای بهشتی: خدا را قسم میدهیم به مولود ماه رمضان، امام مجتبی(ع) به همه خانوادههایی که طالب فرزند هستند فرزندان صالح و سالم مرحمت بفرماید. در تفسیر همین آیه داریم که امیرالمؤمنین میفرمود: همیشه وقتی از خدا بچه میخواستم به شکل او توجه نداشتم، در مورد فکر و روح آن بچه همیشه از خدا میخواستم که خدا بچههای صالح به من بدهد.
شریعتی: نکات پایانی را بفرمایید.
حاج آقای بهشتی: عالمی در اصفهان هست کتابی به نام «مکیال المکارم» دارد. دعاهایی هست که ائمه برای امام زمان به ما یاد دادند. یکی دعایی است که همه مردم ایران حفظ هستند. «اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن» ایشان اسنادی آورده که بهترین وقت خواندن این دعا شب قدر است. این دعا را زیاد تکرار کنیم.
شریعتی: «والحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین»
کارشناس برنامه: حجت الاسلام و المسلمین سید جواد بهشتی
برنامه سمت خدا | تاریخ پخش : ۱۳۹۹/۰۹/۲۸
.






