تربیت فرزندان از نگاه قرآن کریم
۱۴۰۰-۰۹-۰۵ ۱۴۰۲-۱۰-۲۴ ۱۰:۴۵تربیت فرزندان از نگاه قرآن کریم

تربیت فرزندان از نگاه قرآن کریم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: سلام علیکم و رحمه الله. سلام میکنم به همه بینندههای خوب و شنوندههای گرانقدرمان، همینطور مخاطبین خارج از کشور، به سمت خدای امروز خیلی خوش آمدید. حاج آقای بهشتی سلام علیکم و رحمه الله. خیلی خوش آمدید.
حاج آقای بهشتی: سلام علیکم و رحمه الله. من هم خدمت بینندگان و شنوندگان این برنامه سلام میکنم و بهروزی و صحت و سلامت را برای همه میخواهم. از خدا میخواهیم این گفتگوها را با خیر و رشد و نور و به دور از هر اشتباه و آفتی تقدیر بفرماید.
شریعتی: ما خدمت شما هستیم و بحث امروز شما را خواهیم شنید.
حاج آقای بهشتی: موضوع بسیار مهمی را از قرآن انتخاب کردم، اینکه ما چه فرزندانی از خدا بخواهیم. خداوند ما را طوری آفریده که تمام نمیشویم و بچههای ما ادامه ما هستند. دوازده آیه قرآن را انتخاب کردیم که پیامبران به ما یاد دادند چنین فرزندانی را از خدا بخواهید. این بحث هم برای کسانی است که ازدواج نکردند یا ازدواج کردند و فرزند ندارد، یا فرزنددار نمیشوند، این آیات به ما کمک میکند فکر کنیم در مورد تربیت چطور فرزندانی؟ خود بچهها هم باید کمک کنند. یکوقتی یکی از وزرای آموزش و پرورش مرا به اتاق خودش دعوت کرد و از من پرسید: تو اگر وزیر آموزش و پرورش بودی چه کار میکردی؟ گفتم: در حد و اندازه ما نیست ولی اگر بودم این آیهها را در اتاق خودم نصب میکردم، هرکس میپرسید: دنبال تربیت چه نسلی هستی؟
اینها را جواب میدادم. این نقشهای است که خدا برای ما طراحی کرده و از زبان انبیاء طرح شده است. امام حسن مجتبی (ع) به ما توصیه کرده که در دعاهایتان سراغ دعاهای قرآن بروید. امروز میخواهیم دوازده دعای قرآنی را که مرتبط با فرزندان هست را بیان کنیم. گاهی پدر و مادرها تلاش میکنند ولی نتیجه نمیدهد. در پیشگاه خدا حجت دارند. پروردگارا ما تا آنجا که توان داشتیم تلاش کردیم ولی بچهها از خودشان اختیارات دارند و به هر سویی میخواهند میروند. ما تلاش کنیم اول در دستگاه فکری ببینیم از خدا چه فرزندانی بخواهیم، بعد مقدماتش را آماده کنیم. وقتی به خدا میگوییم: خدایا به ما سلامتی بده، خودمان هم باید بهداشت را رعایت کنیم، در تغذیه نکاتی را رعایت کنیم.
شریعتی: هروقت مشاهد مشرفه میرویم، عتبات، حرم امام رضا یا مناسبات و ایام خاص پیامهای بسیاری به دست ما میرسد از پدر و مادرهایی که مدتهاست در آرزوی فرزند هستند. همین ابتدای بحث دعایی کنید و آمین بگوییم و وارد بحث شویم.
حاج آقای بهشتی: این چیز مهمی است. بعضی از آنهایی که بچهدار نمیشوند میگویند: اگر خدا بخواهد میدهد. نه این تفکر درست نیست. چون خود خدا به ما فرموده: «أدعُونی» بخواهید. این خواستن به ما نورانیت میدهد. فقر ما را جدی میکند، ای خدا من نیازمند تو هستم. ابراهیم(ع) به نود سالگی میرسد میگوید: میخواهم. خدا به او این خواستن را یاد داده است. اگر با دکتر درست شد یا با کرامتی، معجزهای درست شد ولی بخواهیم حتی اگر درست نشد این خواستن پاداشی را برای ما فراهم میکند. یک نکته دیگر هم اینکه چه بسا فرزنددار شدن نیاز به مداوا داشته باشد، هزینههایی دارد، چه بسا خانواده توانش را ندارد، دیگران باید بیایند و کمک کنند. نوزادی، پسر یا دختری مسلمان، گوینده «لا اله الا الله» به این جهان پا بگذارد و ما در ثواب خدمات و عبادات او سهیم باشیم. یکی از هزینه کردنهای مناسب برای پولدارها اینطور جاها است. پس بحث امروز این است که از خداوند چطور فرزندانی بخواهیم؟ آیه اول سوره آل عمران آیه ۳۸ است. فرزندان پاک «رَبِ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً» پروردگارا به من فرزندانی پاک ببخش!
نکته دیگر که باید بگوییم این است که چشم اندازی که اسلام به ما برای آینده یاد میدهد، فقط بچههای ما نیستند. بچههای بچههای ما و بچههای بچههای بچههای ما، یعنی برای پانصد سال بعد خودمان هم دعا کنیم. برای نوهها، نتیجهها و ندیدهها دعا کنیم. حدیث داریم اگر صد نسل از شما گذشته باشد، هر نسلی را طبق قاعده علمی ۲۵ سال حساب میکنند. یعنی ۲۵۰۰ سال از مرگ ما گذشته است. یکی از دودمان ما خدمتی میکند یا عبادتی میکند، یک نسخه از ثوابش به حساب ما واریز میشود و دارایی ما در آن جهان زیاد میشود. لذا در این دعاهای دوازده گانه گاهی کلمه فرزند آمده و گاهی کلمه ذریّه، یعنی نسل. فرزندانِ فرزندان فرزندان ما تا روز قیامت از ما هرچه روی این زمین به دنیا میآید خدایا پاک باشد! سؤال: پاک باشد یعنی چه؟ فکرش پاک باشد، دلش پاک باشد، چشمش پاک باشد، دستش پاک باشد به دارایی مردم دست درازی نکند، دامنش پاک باشد، زبانش پاک باشد یا همه اینها؟ همه اینها. یک نسلی، یک دختران و پسرانی از ما وارد صحنه اجتماع شوند، پاکیزه باشند. چطور میشود چنین چیزی؟ یک آیه دیگر به ما کمک میکند. آیه در مورد زمین و کشاورزی است ولی امام صادق در مورد پدر و مادر و فرزندان به کار بردند.
«وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ» (اعراف/۵۸) خاک و سرزمین پاک و حاصلخیز، گیاهان و میوههای خوش میدهد. امام صادق فرمود: این یعنی پدر و مادری که خود پاکیزه هستند، بچههای پاکیزه تحویل میدهند. بچهی پاک میخواهیم خودمان باید پاک باشیم. نمیشود پدر اهل دست درازی باشد، اهل چشم چرانی باشد، زبان ناپاک و دامن ناپاک داشته باشد، توقع داشته باشد فرزندان پاکیزه داشته باشد. سرچشمه این پاکیزگی پدر و مادرها هستند. پس اولین دعا این شد، سوره آل عمران آیه ۳۸. در احادیث داریم آنهایی که بچهدار نمیشوند، این آیه را زیاد بخوانند. «رَبِ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاء» پروردگارا فرزندان پاکیزه و بدون آلودگی، نه دستشان، نه چشمشان، نه دامنشان.
آیه دوم، فرزندان صالح؛ «رَبِ هَبْ لِی مِنَ الصَّالِحِین» (صافات/۱۰۰) یعنی پروردگارا از صالحان نصیب من کن. از دعاهای حضرت ابراهیم(ع) است که به دنبال این آیه خداوند اسماعیل را به او داده است. «فَبَشَّرْناهُ بِغُلامٍ حَلِیمٍ» (صافات/۱۰۱) یک پسر بردبار را بشارت داده است. صالحین یک کلمه آشنایی است. ما در سلام دوم نمازمان میگوییم: «السلام علینا و علی عباد الله الصالحین» به عمل مربوط میشود. یعنی خدایا فرزندان درستکار به ما بده. کاری انجام میدهد، مهندس است، پزشک است، کارگر است، معلم است، کارمند است، مغازهدار است، درست کار کند. غل و غش نداشته باشد و مردم را فریب ندهد. اگر بخواهیم چنین نسلی داشته باشیم، در گام اول باید خودمان درستکار باشیم. این بچه نگاهش از اول به پدر و مادر است. این وسیلهای که نزد مکانیک آورده درست تعمیر کند. خیاط است میخواهد خیاطی کند، طبیب است و میخواهد طبابت کند، هرکس در حوزه خودش، مرد یا زن، صالح به عمل مربوط میشود. «رَبِ هَبْ لِی مِنَ الصَّالِحِین» خدایا دختران و پسرانی به من بده درستکار باشند. مقابل صالح، فاسد است. فساد نکنند، فساد مالی و اخلاقی و فکری و روحی! اینها یک عنوانهایی هستند که باید در خانهها و وزارت آموزش و پرورش بنشینیم و برای ما به ازا تعریف کنیم. چه کنیم فرزندان ما صالح شوند، یعنی از نظر رفتار و عمل درست یک کاری را انجام بدهد. مشقش را از ابتدا درست انجام بدهد. تکالیف را درست انجام بدهد. معلم سر کلاس وظیفهاش را درست انجام بدهد. قرآن وعده داده پایان عالم حکومت به دست صالحان خواهد افتاد. به حرام به هیچ وجه نزدیک نمیشود. این دعای دوم بود.
دعای سوم سوره ابراهیم آیه ۴۰ است. یک نسل نماز خوان، ما هرچه داریم برای خداست. نعمتهای ما، زیباییهای ما، امکانات ما، حافظه ما، هرچه هست برای خداست. حضرت ابراهیم(ع) از خدا میخواهد، خودش و نسلش، «رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاهِ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی رَبَّنا وَ تَقَبَّلْ دُعاءِ» (ابراهیم/۴۰) پروردگارا خودم و نسلم را، بچههایم را، بچههای بچههای مرا اهل نماز قرار بده. حاج آقای قرائتی میفرماید: نماز چهار نوع است که اولین پلهاش، نماز شکر است. پروردگارا ما قادر نیستیم نعمتها را بشماریم، حداقل با این نماز خواندن تو را شکر کنیم. نیاید روزی که بچههایی به جا بگذاریم از نظر مالی به آنها رسیدیم، خانه دارند، مغازه دارند، در بورس سهیم هستند، داخل و خارج کشور اما از پدر و مادر میپرسیم: بچه شما نماز میخواند؟ حتی تحصیلات دارد، میگوید: نه متأسفانه نماز نمیخواند.این را قرآن در سوره مبارکه مریم هشدار داده است. میفرماید: انبیاء آمدند انقلابهایی را به پا کردند، «فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ» (مریم/۵۹) اما نسلهای بعدی آمدند، نسل دوم و سوم و چهارم، «أَضاعُوا الصَّلاه» ضایع کردند نماز را و «وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ» دنبال هوس بازی رفتند. این یک خطر است. ما در مورد نماز هنوز پیش نیامده، بحث نماز بحث دامنه داری است. چگونه بچههایمان را به نماز دعوت کنیم، یک بحث مهمی است.
یک کسی از من در انجمن اولیاء و مربیان پرسید: از چه زمانی بچههایمان را به نماز دعوت کنیم؟ من گفتم از خواستگاری، حدیث داریم به خواستگاری میروید از نماز آن خانم یا آقا سؤال کنید. الآن در مورد هر چیزی سؤال میکنند. داماد شغل دارد، درآمد دارد. کسی در مورد نماز سؤال نمیکند. بچه نماز خوان باید پدر و مادر نماز خوان داشته باشد و این خیلی موضوع مهمی است. یک نماز مستحبی است برای کسانی که بچه بی نماز دارند. یعنی اینقدر مهم است که برای این موضوع یک نماز تعریف شده است. الآن یک خانواده میخواهد بچهدار شود، در دستگاه فکریاش باید این باشد که بچه نماز خوان میخواهم. «رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاهِ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی» خدایا من و بچههایم را از اقامه کنندگان نماز قرار بده و بعد تأکید میکند. «رَبَّنا وَ تَقَبَّلْ دُعاءِ» پروردگارا دعای مرا قبول بفرما.
دعای چهارم نسل به دور از انحراف است. خداوند انسان را آزاد آفریده است. درست است که ارث میبرد از اجداد و نیاکان و درست است محیط در او اثر دارد اما حرف آخر را اراده میزند. بچهها وقتی بزرگ میشوند و وارد جامعه میشوند، کسانی در کمین آنها هستند تا آنها را منحرف کنند. یک پیغمبر دعا میکند و به خدا میگوید: «وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ» (ابراهیم/۳۵) حضرت ابراهیم بت شکن بود اما باز هم میبیند این خطر هست. «رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ کَثِیراً مِنَ النَّاسِ» آدمهای منحرف افراد زیادی را منحرف کردند. من به تو التماس میکنم پروردگارا که بچهها و نوههای مرا، حتی بچههایی که من زیر خاک خوابیدم و آرام آرام به دنیا میآیند، سلامت فکری و اعتقادی آنها را از تو میخواهم. پدر و مادر خوب پدر و مادری است که دلسوز است. بهشتیها از هم میپرسند: چطور شد شما به بهشت آمدید؟ یکی از جوابهایی که میدهند این است «إِنَّا کُنَّا قَبْلُ فِی أَهْلِنا مُشْفِقِینَ» (طور/۲۶) ما نسبت به اعضای خانه شفقت داشتیم. شفقت مهربانی با دلسوزی است. گاهی بنشینیم برای پاکی و نماز بچههایمان گریه کنیم. چطور گاهی در مسائل مادی گاهی پدر یا مادر خانواده در یک خلوتی گریه میکند و برای رزق دعا میکند. گاهی پدر و مادر برای تهیه کردن لباس و کیف و کفش بچهها گریه میکنند که ندارم! برای هدایت آنها، برای اعتقادات بچههایمان گریه کنیم.
شریعتی: یک روز جوانی پیام فرستاده بود که من یک اشتباه فاحشی کردم و یک گناه آشکار مرتکب شدم و پدرم متوجه این گناه شد. من منتظر بودم که چه برخوردی قرار است با من بکند و من بسیار نگران بودم. یک روز وقت سحر دیدم صدای گریه پدرم بلند است. پشت در اتاقش ایستادم و دیدم زار زار برای من گریه میکند و مرا دعا میکند.
حاج آقای بهشتی: این یک پدر صالح است که برای خوشبختی فرزندش گریه میکند. خوشبختی شامل همه چیز میشود. تحصیل، ازواج، مسکن، اعتقاداتش، دغدغه دارد. بچهاش در یک شهر دیگر درس میخواند، یا خارج از کشور است ولی این پدر و مادر تا به حرم امام رضا میروند زود یاد این بچه میافتند. یا امام رضا بچهام را به تو سپردم، سلامتی اعتقاد او و خوشبختی او را میخواهم. عاقبت بخیری او را میخواهم.
دعای پنجم نسلی برخوردار است. حضرت ابراهیم از خدا خواستند این بچههای من که در این سرزمین آرام آرام جمع خواهند شد، «وَ ارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَراتِ» (ابراهیم/۳۷) اینها را از بهرهها و منافع برخوردار کن، نمیخواهم یک لشگری اینجا گرسنه و اسیر بمانند. جلوی شرق و غرب دستشان دراز باشد. در رفاه و آسایش باشند. نمیخواهم جمعی از من باشند که حقیر شوند جلوی دیگران دستشان دراز باشد. «لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ» اینها را برخوردار کن. اینها هم برنامهریزی لازم دارد.
کسی در مدینه بعد از اینکه مکه آمده بود، خدمت امام صادق(ع) رسید. جوانی بود، جمعیت زیادی بود، آخر جمعیت نشست تا خلوت شد. خدمت امام رسید و گفت: من پسر فلانی هستم. حضرت فرمود: پدرت چه کار میکند؟ گفت: پدرم به رحمت خدا رفته است. اولین سؤالی که امام پرسید: این بود که آیا چیزی برایت به جا گذاشته است؟ این سؤال معنا دار است. یعنی ما برای فرزندانمان و رفاه آیندهشان، برای معیشت آنها باید تلاش کنیم و اینها همه عبادت است. هم از خدا بخواهیم و هم خودمان و بچهها تلاش کنیم. خداوند به بچهاش اجازه ذلت پذیری نداده است. اجازه داده هرکاری خواست بکند ولی اجازه نداده حقیر شود و ذلیل شود. دو روز دیگر ماه محرم ماه عزت خواهی حسین بن علی(ع) شروع میشود.
دعای دیگر، نسل راهبر؛ خداوند در قرآن میفرماید: ما ابراهیم را به امتحانات متفاوتی مبتلا کردیم، او هم در امتحانات قبول از آب درآمد و بزرگترین مدالی که بر شانه او گذاشتیم، رهبری بود. خداوند فرمود: «إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماما» (بقره/۱۲۴) ما تو را برای مردم پیشوا قرار دادیم. یک پدر اولین درخواستش بعد از این حکم این است که خدایا میخواهم فرزندم امام شود. نسل و ذریهی من پیشوایان مردم باشند. خداوند جواب داد: «قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمِین» به بچههای صالح و عادل تو میدهم اما امامت به ظالم نمیرسد. ما در بحث امامت درباره غدیر خم هم این بحث را میکنیم که خداوند امامت را واگذار میکند. امیرالمؤمنین را خداوند نصب کرده و پیامبر اعلام فرمود. امام کسی است که نباید ظلم کند. نه در گذشته، نه در حال، نه در آینده! ولی این دعا خودش یک پیامی برای ما دارد. الآن من یک جمعی را رهبری میکنم، فقط به خودم اکتفا نکنم. بچههایم در این مسیر باشند. یک قوت و نخبگی داشته باشند. جمعیتهایی را هدایت کنند. راهبری کنند، چون بعضی از خانوادهها هستند منشأ خیر هستند ولی بچههایشان طور دیگری هستند.
دعای دیگر نسل محبوب است. سره ابراهیم آیه ۳۷ « فَاجْعَلْ أَفْئِدَهً مِنَ النَّاسِ تَهْوِی إِلَیْهِمْ» پروردگارا دلهای مردم را به سوی بچههای من سرازیر کن. من یک بچههایی میخواهم که مردم دوستشان داشته باشند. خاطرات حاج آقای قرائتی را من در کتابی نوشتم و چاپ شده است. یکی از آن خاطرات این است. ایشان فرمود: من جبهه رفتم و در جبهه در مورد چند نفر دعوا بود، یکی آقای آهنگران که ایشان در این گردان بخواند یا آن گردان، حاج آقای قرائتی هم وقتی تشریف میبردند جاهای مختلف صحبت کردند و به سمت اهواز آمدند. در راه با خودشان گفتند نمیدانم این تبلیغات برای خدا بود یا نه؟ دلم را مرور کردم. گفتم: یک جا بدون دعوت بروم. به راننده گفتم: همین جا برو که این رزمندگان هستند، بدون اطلاع رفتند. رفتیم و یک دژبان لب در ایستاده بود، گفتم: من قرائتی هستم. ایشان هم گفت: من شما را نمیشناسم، کارت شناسایی نشان بدهید! خدا یک حالی از ما گرفت! گفتم: برو به فرماندهات بگو بیاید. چند دقیقه صبر کردیم و فرمانده آمد. فرمانده آمد و گفت: من شما را نمیشناسم! گفتم: اصلاً من کسی نیستم یک طلبه هستم و میخواهم چند مسأله برای رزمندگان بگویم. گفتند: بفرمایید! رفتیم دیدیم جمعیت زیادی آنجا هستند. گفتم: برادرانی که مرا میشناسند بایستند. هیچکس بلند نشد! گفتم: شما اهل کجا هستید؟ برنامه درسهایی از قرآن را نمیبینید؟ گفتند: ما از روستاهای اطراف یاسوج هستیم و آنجا برق نیست. پرسیدم: چطور شده جبهه آمدید؟ گفتند: صدای امام را از طریق رادیو ترانزیستوری شنیدیم، امام دستور نداد به جبهه بیاییم. با یک آهنگی سخن گفت که ما فکر کردیم دوست دارد ما به جبهه بیاییم. این شد ما به جبهه آمدیم. این را محبوب میگویند، بدون اینکه فرمان بدهد. مهرش در دلها آمده است!
امام باقر(ع) فرمود: مهر ما اهلبیت در دلها هست و این نتیجه دعای ابراهیم است. در تفسیر همین آیه که فرمود: این دعایی که ابراهیم کرد که خدایا نسل مرا محبوب قرار بده. یعنی مردم دوستشان داشته باشند. «تَهْوِی إِلَیْهِمْ» به سمت آنها سرازیر کن. محبوبیت کلیدی دارد؟ بله، قرآن میفرماید: «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا» (مریم/۹۶) آنهایی که از نظر اعتقادی باور درست دارند، از نظر رفتاری هم کارشان درست است و محبوب میشوند. خداوند کاری میکند مهر اینها را در دل میاندازد. میگوییم: کار این مکانیک درست است، پیش او برویم. پیش این خیاط و بنا برویم. وقتی نور ایمان در دل بود ما را محبوب میکند. ما میخواهیم برای فرزندانی که محبوب باشند دعا کنیم، خودمان باید زمینهاش را بسازیم. دعاهای قرآن به شمارش ۱۶۰ دعا هست و بیشتر از چهار پیامبر است. حضرت نوح، حضرت ابراهیم، حضرت موسی و پیامبر اسلام حضرت محمد(ص). بیشتر دعاهایی که در مورد فرزندان است از حضرت ابراهیم است، شخصیتی که صاحب فرزند نمیشد. بچهدار نمیشود ولی دامن کبریایی خدا را رها نمیکند. چطور بچهای از خدا بخواهم؟
دعای دیگر، نسل خوشنام؛ بعد از ما بچههای ما میآیند، از خدا میخواهیم که ما رفتیم بچههای ما یادگارهای خوبی برای ما باشند. خوشنام باشند، «وَ اجْعَلْ لِی لِسانَ صِدْقٍ فِی الْآخِرِینَ» (شعرا/۸۴) در آیندهها بچههای من خوشنام باشند. تا کسی نگاهش به بچههای من میافتد بگوید: خدا پدرش را بیامرزد. این پسر فلانی است؟ عجب پدری داشت. عجب مادری داشت! حدیث داریم کاری کنید که پدر و مادرهای شما را دعا کنند تا مردم به رفتار و منش شما لعنت نکنند. اینها مقدمات نیاز دارد و ما باید برای خوشنامی بچهها تلاش کنیم. هم دعا کنیم و هم در تربیت یک روش و منشی را پیش بگیریم که بچههای ما مایهی آبروی ما باشند. پیغمبر فرمود: انسان که از دنیا میرود پرونده اعمالش بسته میشود مگر چند گروه. یکی آنهایی که وقف میکنند، بیمارستانی، مسجدی، جادهای، اثر یا بنایی از خودش گذاشته است. یا آنهایی که کتاب تألیف میکنند، خودش از دنیا رفته ولی دیگران از کتابش بهرهمند میشوند، یکی آنهایی که فرزند صالح بر جای میگذارند. یعنی نباید ما به خودمان قناعت کنیم و یک چشماندازی را برای خودمان به تصویر بکشیم، پانصد سال دیگر، هزار سال دیگر، بگویند: اینها از دودمان فلانی هستند. عجب شجره طیبهای! شجره طیبه به فامیل خوشنام هم تفسیر شده است. همه عالم، همه خَیّر، همه پاکیزه و صالح!
نسلی که ادامه دهنده راه و مرضی خدا باشد. سوره مریم آیات ۵ و ۶، از کسانی که بچهدار نمیشد و سرگذشت او در چند سوره قرآن آمده است حضرت زکریا(ع) است. زکریا بچهدار نمیشد. سنش به پیری رسید و خانمش به سنی رسید که دیگر امید بچهدار شدن نداشت. ولی همچنان مانند ابراهیم(ع) دعا میکند. میگوید: پروردگارا یک بچه دوست داشتنی به من ببخش که «یَرِثُنِی» از من ارث ببرد «وَ یَرِثُ مِنْ آلِ یَعْقُوبَ» (مریم/۶) اولین چیز از ارث که به ذهن ما میآید، مال و منال است. مغازهها و برجها و باغها، ولی هرکس آهنگ آیات را ببیند، میبیند یک پیغمبر که دنبال ارث مادی نیست. نه اینکه نداشتند، چرا آنها هم داشتند ولی الآن گریه میکند ارثی از خاندان یعقوب، آن ارث چیست؟ آن فرهنگ، آن مکتب، الآن کسانی هستند در تهران یا شهرهای دیگر هیأتهای عزاداری دارند. وقتی صحبت میکنی میگویند: این هیأت نود سال سابقه دارد. قبل از من پدرم و قبل از پدرم، پدر پدرم بوده است. اینها خیلی خوب است. «یَرثُنی» بچههای ما از ما ارث ببرند. این اعتقادات و دلبستگیها به سالار شهیدان و امام زمان(ع)، به امام رضا را ارث ببرند.
ما خَیّر زیاد داریم، خیرین مدرسه ساز، خانه ساز، بیمارستان ساز داریم. ولی فقط خودش خَیّر است. باید یک طرح و برنامهای باشد که به نسلهای بعد برسد. یکوقتی مرا به یکی از نهادهایی که کار خیریه میکنند، دعوت کردند. من پیشنهاد کردم و گفتم: سن شما از هفتاد سال به بالاست، چقدر خوب است که بچههایتان هم در این هیأت امنا بیاورید و هرکس بگوید: نایب من این پسر من است، این دختر من است. با رفتن ما خلأ پیش نیاید. به ما فرمودند: تا یک سوم داراییتان را میتوانید وصیت کنید در همان مسیری که دوست دارید. ولی مسئولیتش را به بچههایمان بدهیم. امیرالمؤمنین(ع) موقوفاتی داشت. فاطمه زهرا(س) موقوفاتی داشتند. مسئول و متولی موقوفات امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و فرزندانشان بودند. ما مادرهایی داریم که فوق العاده از نظر حجاب درجه یک هستند. نگاه میکنی دخترش حجاب قابل قبولی ندارد. دخترِ دخترش خیلی جای نقد دارد. یعنی با کمک خدا و با تلاش خودمان نسلی به جا بگذاریم که وقتی رفتیم از ما یاد کنند. در زبان فارسی وقتی کسی میمیرد، میگوییم: فوت شد. در اسلام فوت نداریم. وفات داریم! یعنی جای دیگر رفت. ما با چشممان نمیبینیم، وجود دارد، در عالم برزخ و بعد قیامت میرود که قرآن میفرماید: «إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَهَ لَهِیَ الْحَیَوانُ» (عنکبوت/۶۴) زندگی واقعی آنجاست. ما به آنجا منتقل میشویم. از عالم برزخ مردهها نگاه میکنند به این عالم و بچههایشان را تماشا میکنند. مخصوصاً شبهای جمعه، صبحهای جمعه، به آنها اجازه میدهند که بیایند به خانوادههایشان سر بزنند. نگاه میکند بچههایش یک گوسفند قربانی میکند، یکی برای امام حسین گریه میکند، یکی سینه میزند، یکی کمک به دیگری میکند. ما برای بچههایمان باید یک چنین تمهیداتی را فراهم کنیم.
شریعتی: انشاءالله به حق این آیات نورانی که خوانده شد و به حق صاحب این ماه که کم کم بوی محرم و خیمههای نورانی عزای سیدالشهداء میآید، همه آنهایی که در آرزوی فرزند هستند، خداوند به آنها فرزند صالح عنایت کند انشاءالله. … دو موردی که از دعاها باقی مانده بشنویم و بعد دعا بفرمایید و آمین بگوییم.
حاج آقای بهشتی: در حدیث داریم بیشترین دعای امیرالمؤمنین این دعا بوده است «رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّهَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً» (فرقان/۷۴) یعنی خدایا خانواده ما را مایه افتخار قرار بده. بچههایی نداشته باشیم که مایه سرشکستگی باشد و رویمان نشود به کسی بگویم. کسی آمده بود گریه میکرد، گفتم: چه شده است؟ گفت: دو تا بچه دارم معتاد هستند. اینقدر گریه کرد و گفت: اصلاً رویم نمیشود بگویم: این بچهها را دارم! این دعا را در حدیث داریم که حضرت زیاد میخواندند. خوشا به حال خانواده شهدا که یک چنین فرزندانی را تقدیم اسلام کردند.
آیه بعد، آیه ۱۲۸ سوره بقره است. حضرت ابراهیم(ع) از خدا میخواهد که خدایا خودم و فرزندانم تسلیم تو باشیم. حضرت ابراهیم و حضرت اسماعیل خانه کعبه را میساختند. بعد از اینکه ساختن تمام شد دست به دعا برداشتند. «رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّهً مُسْلِمَهً لَکَ» پروردگارا ما دو تا را و نسلی که از ما به وجود خواهد آمد مسلمان قرار بده. یعنی تسلیم تو باشند و چون و چرا نکنند. مثل سالار شهیدان حسین بن علی(ع) که بر شانه پیغمبر تسلیم بود، در گودال قتلگاه بخاطر خدا تسلیم بود.
یکی از آیاتی که در این صفحه از قرآن تلاوت شد «إِنَّما یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ» فقط عالمان هستند که از خدا خشیت دارند. شهید مدنی یک از شخصیتهایی است که فراوان اشک میریخت و خشیت خدا را داشت، مردم پهنهی صورتش را زیاد دیده بودند و از سال ۵۰ تا ۵۷ به شهرهای مختلفی تبعید شد، خاطرات زیادی از این شخصیت مردمی، در ترکمن صحرا، عشایر ممسنی، مردم خوب همدان و مردم غیور آذربایجان از ایشان دارند که شهر تبریز تنها شهری است که دو امام جمعه شهید دارد یکی شهید قاضی طباطبایی و شهید مدنی. سرگذشت شهید مدنی خیلی خواندنی است.
شریعتی: دارد حسین میوزد از سمت کریلا! «السلام علیک یا أبا عبدالله»
کارشناس برنامه: حجت الاسلام و المسلمین سید جواد بهشتی
برنامه سمت خدا | تاریخ پخش : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷
.






