بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم

بانو که تویی عاشق و دیوانه زیاد است *** تو کوثری و سمت تو پیمانه زیاد است
پیمانه‌ی مولاست فقط درخور دریا *** از غصه چه غم طاقت این شانه زیاد است
از پرتو آن چادر پشمی همه جا نور *** بی پرتو این معجزه ویرانه زیاد است
تسبیح به دستت، نگران نیستی اصلاً *** از اینکه چرا کار در این خانه زیاد است
افسانه گرفتند شما را و نگفتند *** بانوی جهان از سر افسانه زیاد است
بی نام و نشان رفتی از این شهر غریبه *** بی نام و نشان باش که بیگانه زیاد است

شریعتی: سلام می‌کنیم به حضرت صدیقه طاهره، زهرای مرضیه و سلام به شما که این روزها عزادار این بانوی نازنین هستید. به همه دوستان عزیز، بیننده‌ها و شنونده‌های نازنین‌مان سلام می‌کنم. حاج آقای حسینی سلام علیکم و رحمه الله. خیلی خوش آمدید. ایام را تسلیت می‌گویم.

حاج آقای حسینی قمی: عرض سلام و ارادت خالصانه دارم خدمت همه بینندگان عزیز و شنوندگان رادیو قرآن و عزیزانی که بعدها از شبکه‌های دیگر برنامه را می‌بینند. امیدواریم که خداوند به همه ما توفیق عزاداری کامل در این ایام فاطمیه را بدهد.

شریعتی: برنامه امروز ما رنگ و بوی حضرت زهرا(س) را دارد. بحث امروز شما را خواهیم شنید.

حاج آقای حسینی قمی: بسم الله الرحمن الرحیم، «السلام علیک ایتها الصدیقه الشهیده، السلام علیک یا فاطمه الزهرا، یا مُمْتَحَنَهُ امْتَحَنَکِ اللَّهُ الَّذِى خَلَقَکِ‏ قَبْلَ‏ انْ یَخْلُقَکِ فَوَجَدَکِ لِما امْتَحَنَکِ صابِرَهً وَ زَعَمْنا انَّا لَکِ اوْلِیآءُ وَ مُصَدِّقُونَ وَ صابِرُونَ لَکلِّ ما اتانا ابُوکِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ اتانا بِهِ وَصِیُّهُ فَانَّا نَسْئَلُکِ انْ کُنَّا صَدَّقْناکِ الَّا الْحَقْتِنا بِتَصْدِیقِنا لَهُما لِنُبَشِّرَ انْفُسَنا بِانَّا قَد طَهُرْنا بِوَلایَتِکِ»

می‌دانید نقشی که حضرت صدیقه طاهره(س) در دفاع از حریم امامت و ولایت در این مدت کوتاهی که بعد از پیامبر زنده بودند، داشتند یک نقش بی بدیلی بود. هیچکسی مثل صدیقه طاهره این روزها به میدان نیامد و نمی‌توانست به میدان بیاید. کلماتی که حضرت زهرا در آن خطبه نورانی دارند، هیچکسی مثل حضرت زهرا نمی‌توانست آنگونه سخن بگوید. دختر پیامبر بود و تنها یادگار پیامبر بود، همه شنیده بودند «فاطمه بضعه منی» پیامبر می‌فرمود: فاطمه پاره تن من است، این پاره تن تازه پدر بزرگوارشان از دنیا رفته، به مسجد آمدند و آن خطبه و فرازهای حساس و تند این خطبه را خواندند. فریادهایی که حضرت زد را هیچکس جز حضرت زهرا نمی‌توانست بگوید. حتی اگر خود امیرالمؤمنین در مسجد می‌آمد و آن خطبه را می‌خواند، قصد جان خود حضرت می‌کردند ولی به هرحال موقعیت خود بی بی موقعیت استثنایی بود. اولاً دختر پیامبر هست و یک زن است و در این تراز و شخصیت، مردم همه او را می‌شناسند. فقط باید زهرا باشد تا بتواند اینگونه سخن بگوید. از هر فرصتی حضرت استفاده کردند. زنان مهاجر و انصار عیادت بی بی آمدند، معمولاً در عیادت عده‌ای از زن‌ها وقتی عیادت بیمار می‌آیند، حال و احوالش را می‌پرسند. باید از دردها و آسیب‌های خودش بگوید ولی همه نقل کردند یک جمله بی بی از شکنجه‌ها و اذیت و آزار خودش مطلبی به میان نیاورده است. فقط آمده از امیرمؤمنان دفاع کرده است و یا فرصت‌های دیگری که فراوان هست. من از میان همه این مجموعه دفاع جانانه‌ی صدیقه طاهره از حریم امامت و ولایت، به یک مورد که اوج این دفاع است اشاره می‌کنم و آن خطبه نورانی حضرت فاطمه زهرا(س) است.

در این ایام محور سخنان ما خطبه نورانی حضرت زهرا(س) باشد. غصه می‌خورم که در مجالس متأسفانه کمتر این خطبه مطرح می‌شود. در طول تاریخ دو برخورد متفاوت با این خطبه نورانی بود، یک برخورد، برخورد اهل‌بیت(ع) است که اصرار داشتند این خطبه نسل به نسل در میان مردم گفته شود. این جملهاز زید بن علی بن الحسین است. می‌گوید: «رأیت مشایخ آل ابی طالب» من دیدم بزرگان آل ابی طالب این خطبه نورانی را «یُعَلمّونه» به فرزندانشان تعلیم می‌دادند. اصرار داشتند این خطبه از پدرانشان روایت شود و به بچه‌هایشان یاد می‌دادند. الآن فکر نکنم کسی از فرزندان ما این خطبه را خوانده باشد و ترجمه‌اش را مطالعه کرده باشد. این برخورد اهل‌بیت و برخورد مخالف برخورد دشمنان اهل‌بیت بود که اصرار داشتند انکار کنند این خطبه برای فاطمه زهراست، اراده و مشیت الهی بر این تعلق گرفت که حفظ شود آن هم در قدیمی‌ترین منابعی که ما داریم، در منابع عامه و اهل سنت. اگر مردم مطالبه کنند در این چند شب، سخنران‌ها، ما اگر ببینیم عطشی در مردم دیده می‌شود خودمان را موظف می‌دانیم و این خطبه را محور سخنانمان قرار بدهیم.

مطلب دوم اینکه اراده الهی این بود که این خطبه بماند. قدیمی‌ترین مصدر و مدرکی که این خطبه را نقل کرده برای یکی از علمای اهل سنت است. احمد بن ابی طاهر و وفاتش سال ۲۸۰ است. یعنی بیش از ۱۱۵۰ سال، ۱۲۰۰ سال از وفات این آقا گذشته است. اسم کتاب «بلاغات النساء» است. یعنی این آقا اصرار نداشت که پیام‌های خطبه حضرت زهرا را حفظ کند، خواسته خطبه‌های بلیغ را بیان کند. زنان سخنوری که در تاریخ اسلام بودند، این زنان سخنور را معرفی کند و از هرکدام یک خطبه‌ای بیان کند. از جمله اینکه خطبه فاطمه زهرا(س) را با عنوان دومین خطبه کتابش ذکر می‌کند، جالب است خطبه زینب کبری(س) را سومین خطبه کتابش نقل می‌کند با این نگاه که این زنان سخنور تاریخی وجود داشتند ولی خداوند اراده کرده این خطبه در این قدیمی‌ترین منبع بماند. تا امروز شرح‌های فراوانی بر خطبه نورانی صدیقه طاهره نوشته شده است. حدود صد شرح خیلی خوب برای این خطبه نورانی نوشته شده است. اگر بخواهیم این خطبه را تقسیم بندی کنیم می‌شود به ده بخش تقسیم کرد. این خطبه به خطبه فدکیه معروف شده است، درست است بحث فدک در آن مطرح شده ولی فقط فدک نیست. بالاترین محور این خطبه همان دفاع از حریم امامت و ولایت امیرالمؤمنین(ع) است. بخش اول، اهداف آفرینش. بخش دوم؛ اهداف رسالت پیامبر. بخش سوم؛ ویژگی‌های قرآن. بخش چهارم؛ فلسفه‌ی احکام، ما این هفته‌ها حکمت ۲۵۲ را می‌خوانیم که امیرمؤمنان به فلسفه احکام اشاره کردند. بخش پنجم؛ تلاش‌های پیامبر است. بخش ششم؛ وضعیت مردم قبل از ظهور اسلام، بخش هفتم؛ مبارزات امیرالمؤمنان در رکاب پیامبر، بخش هشتم؛ ویژگی‌های فرصت طلبان بعد از وفات پیامبر، بخش نهم؛ حوادث بعد از پیامبر است که صدیقه طاهره تحلیل کردند. بخش دهم؛ فدک.

نکته دیگر اینکه قبل از وارد شدن به خطبه، فضای نورانی خطبه خیلی مهم است. در چه فضایی صدیقه طاهره این خطبه را خوانده است. همه کسانی که آمدند گزارش این خطبه را بدهند، اینطور گزارش دادند. «محمد بن سلام، باسناده، عن فاطمه علیها السلام، أنه لما اعتزم أبو بکر على منعها فدک و العوالی. لاءت خمارها على رأسها [و اشتملت بجلبابها]، ثم أقبلت فی لمه من حفدتها و نساء قومها تطأ ذیولها ما تخرم من مشیه رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله مشیتها حتى انتهت إلى أبی بکر، و هو فی حشد من المهاجرین و الأنصار. فنیطت دونها و دون الناس ملاءه. [فجلست‏] ثم أنّت أنّه أجهش القوم لها بالبکاء [فارتجّ المجلس‏]» این فضا خیلی مهم است. اگر این فضا را خوب ترسیم نکنیم، عظمت خطبه حضرت زهرا(س) را درک نمی‌کنیم. به صدیقه طاهره خبر دادند که کارگزاران و مأموران شما را از باغ فدک بیرون کردند. این آیه «وَ آتِ ذَا الْقُرْبى‏ حَقَّه‏» (اسراء/۲۶) که نازل شد، پیامبر خدا فدک را به فاطمه زهرا(س) بخشیدند. دهها سند در منابع عامه و خاصه دارد. صدیقه طاهره راه افتادند برای دفاع از حق امیرالمؤمنین و خودشان به مسجد آمدند. «لاءت خمارها على رأسها [و اشتملت بجلبابها]» خمار مقنعه بزرگ است، «وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَ‏ عَلى‏ جُیُوبِهِنَّ» (نور/۳۱) خمار مقنعه بزرگی است که تمام سر و گردن و قسمتی از سینه را می‌پوشاند. جلباب یک پوشش سراسری است. بعد از مقنعه چادر بر سر کردند و راه افتادند.

خدا مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی را رحمت کند. همیشه می‌فرمود: خدا را شاکر هستیم احکام بیان شده است. اینکه مردم چقدر عمل می‌کنند یا نه بحث دیگری است. اینطور نیست کسی بگوید: من نمی‌دانستم. این سخنرانی را ایشان قبل از انقلاب می‌فرمودند. می‌فرمود: احکام دین روشن است، کسی بخواهد عمل کند یا نه بحث دیگری است. بدانیم حجاب فاطمه زهرا چیست. بدانیم حجابی که از زن مسلمان انتظار دارند چیست. می‌گویند: اگر حجاب در قرآن بود ما عمل می‌کردیم! این عجیب است. شما آیات سوره احزاب و سوره نور را ندیدید؟ سیره اهل‌بیت را ندیدید؟ یکوقت کسی می‌گوید: دعا کنید ما نزدیک شویم، ما گرفتار هستیم. وقتی آمدند «ثم أقبلت فی لمه من حفدتها و نساء قومها» زنان و خویشانشان و «حفده» زنان همفکر را می‌گویند. زنانی که همفکر فاطمه زهرا بودند با هم راه افتادند. «تطأ ذیولها» دیدید گاهی یک خانمی با اضطراب یک راهی را می‌رود و چادر زیر پایش قرار می‌گیرد، حضرت با اضطرابی بودند که گاهی چادر زیر پایشان قرار می‌گرفت.

«ما تخرم من مشیه رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله مشیتها» راه رفتن، راه رفتن پیامبر است. کتاب‌هایی به نام مسند داریم. مسند امیر مؤمنان، مسند امام حسن و امام حسین، یعنی تمام روایات و احوالات یک امام را در یک کتاب جمع کردند. مسند فاطمه زهرا هم داریم. قدیمی‌ترین مسند فاطمه زهرا چه مسندی است؟ برای ملا جلال الدین سیوطی است قریب چهارصد سال پیش که قرن نهم وفات کردند. در آن کتاب نوشته است که یکی از همسران پیامبر نقل کرده است، شبیه‌ترین زن به پیامبر فاطمه زهرا(س) بود. «حتى انتهت إلى أبی بکر و هو فی حشد من المهاجرین و الأنصار» مهاجرین و انصار و دیگران بودند، به محض ورود فاطمه زهرا به مسجد، «فنیطت دونها و دون الناس ملاءه» همه می‌دانند حریم یک زن مسلمان، آن هم دختر پیامبر این است که باید یک پرده‌ای برایش بزنند که پشت پرده قرار بگیرد. به محض ورود حضرت به مسجد یک پرده زدند و حضرت پشت پرده نشستند. «فجلست‏ ثم أنّت أنّه أجهش القوم لها بالبکاء» اجهاش آن حالتی است که گاهی بچه‌های خردسال گریه می‌کنند و خودشان را به زمین پرتاب می‌کنند، با یک ناله فاطمه زهرا(س) مردم شیوه زدند و خودشان را به زمین می‌زدند. چرا مردم گریه کردند؟ یاد خاطرات پیامبر افتادند. دختر پیامبر است و در مسجدالنبی آمده است. چرا فاطمه زهرا ناله زده است؟ وقتی آمده این منظره را دیده، محراب و مسجد را دیده است، پدرجان بالای همین منبر بود هر روز می‌گفتی «فاطمه بضعه منی، رضی الله فی رضاء فاطمه» رضای خدا در رضایت فاطمه است. همین مسیر بود شش ماه در خانه من آمدی وقتی آیه تطهیر نازل شد، «إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ‏ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً» (احزاب/۳۳) این تمام خاطرات پیامبر یکباره زنده شد.

بعد از تو ای پدر ز جنایات امتت *** از حق جز آرزوی شهادت نداشتم
پیداست حال من ز نماز نشسته‌ام *** چون ایستاده حال عبادت نداشتم
دشمن ز من دو بیّنه می‌خواست ولی *** کس جز علی برای شهادت نداشتم

لذا حضرت صبر کردند، روایت این است که آرام شدند جلسه آرام بگیرد و بعد سخنرانی را شروع کنند. تا خطبه را آغاز کرد،«ثم افتتحت الکلام بالحمد للّه و الثناء علیه بما هو أهله و الصلاه على نبیه محمد صلّى اللّه علیه و آله» ثناء پروردگار، تا نام پیامبر را بردند، اولین روزهای وفات پیامبر است، «فعلت أصوات الناس بالبکاء عند ذکر رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله» دوباره مردم گریه کردند و حضرت منتظر شدند تا جلسه آرام بگیرد. «أیها الناس اعلموا أنی فاطمه و أبی محمد» خودشان را معرفی کردند. بدانید من فاطمه هستم و پدرم رسول الله است. «أقول عودا و بدء» سخن اول و آخر من یکی است. «لا أقول ما أقول غلطا» غلطی در سخنان من نیست. فاطمه زهرا مصداق آیه تطهیر است و معصومه است. «لا أفعل ما أفعل شططا» هیچ خطایی در سخن من وجود ندارد. لازمه مقام عصمت همین است. «لَقَدْ جاءَکُمْ‏ رَسُولٌ‏ مِنْ‏ أَنْفُسِکُمْ» پیامبری از جنس خود شما آمد. «عَزِیزٌ عَلَیْهِ‏ ما عَنِتُّمْ‏» دلسوز شما بود. «حَرِیصٌ‏ عَلَیْکُمْ‏ بِالْمُؤْمِنِینَ‏ رَؤُفٌ‏ رَحِیمٌ» برای هدایت شما حرص می‌خورد،‏ «فإن تعرفوه تجدوه» اگر این پیامبر را خوب بشناسید، «تجدوه أبی دون آبائکم» تمام مدینه نه، تمام عالم را بگردید تنها کسی که می‌تواند بگوید: پیامبر پدر من است، من هستم. «و أخا ابن عمی دون رجالکم» برادر پسرعمویم علی(ع)، تنها کسی که عقد اخوت با پیامبر داشت، امیرمؤمنان بود. تنها کسی که امروز می‌تواند بگوید: من برادر پیامبر هستم، پسرعموی پیامبر هستم و عقد اخوت با پیامبر دارم امیرمؤمنان است. تنها کسی که می‌تواند بگوید: من دختر پیامبر هستم، فرزند پیامبر هستم، من هستم. من افتخار می‌کنم!

«وَ کُنْتُمْ عَلى‏ شَفا حُفْرَهٍ مِنَ النَّارِ مذقه الشارب و نهزه الطامع و قبسه العجلان و موطئ الأقدام تشربون الطَرق و تقتاتون الوِرق أذله خاشعین‏ تَخافُونَ أَنْ یَتَخَطَّفَکُمُ النَّاسُ‏ من حَولکُم فأنقذکم الله برسوله ص بعد اللتَیّا و التی و بعد ما منی بهم‏الرجال‏ و ذؤبان العرب و [مرده أهل الکتاب‏] کلما حشوا ناراً لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا و نجم قرن‏ للضلال و فغرت فاغره من المشرکین قَذف بأخیه فی لَهواتها فلا ینکفئ حتى یطأ صماخها بأخمصه و یخمد لهبها بحده، مکدودا فی ذات الله قریبا من رسول الله سیدا فی أولیاء الله و أنتم فی بلهنیه… مجدا کادحا لا تأخذه فی الحق لومه لائم‏» تمام این کلمات، زیبایی این کلات بیان فاطمه زهرا در عظمت امیرمؤمنان و معرفی شخصیت امیرمؤمنان است. فرمود: شما در پرتگاه آتش بودید، چه داشتید؟ نه موقعیت سیاسی داشتند و نه موقعیت اجتماعی و فرهنگی داشتید. نه غذا و آبی داشتید، هر لحظه نگران این بودید که دشمن به شما حمله کند. چون جنگ‌ها و دعواها زیاد بود. چه کسی شما را نجات داد؟ به وسیله پدرم، نجات پیدا کردید. گرفتار سه دسته دشمن شد. آدم‌های قوی و بی منطق مثل ابوجهل‌ها و ابوسفیان‌ها، گرگ‌های گرسنه، «مرده أهل الکتاب‏» یهودیان و نصرانیانی که با پیامبر قرارداد بسته بودند ولی عهدشکنی کردند. خدا آتش آنها را خاموش کرد ولی به چه وسیله‌ای؟ وقتی مشرکین دهان باز می‌کردند برای خوردن مسلمان‌ها و لشگر اسلام، برادرش علی را در دهان دشمن می‌انداخت. کسی که می‌توانست دشمن را گلوگیر کند و به زمین بزند علی بن ابی طالب بود. علی برنمی‌گشت «حتى یطأ صماخها بأخمصه و یخمد لهبها بحده» کدام امیرمؤمنان؟ «مکدودا فی ذات الله، مُجْتَهِداً فِی أَمْرِ اللَّهِ قَرِیباً مِنْ رَسُولِ اللَّهِ سَیِّداً فِی أَوْلِیَاءِ اللَّهِ مُشَمِّراً نَاصِحاً مُجِدّاً کَادِحاً» همیشه کمر همت را آماده بسته بود و تلاش فراوان داشت. «لَا تَأْخُذُهُ فِی اللَّهِ لَوْمَهُ لَائِمٍ» سرزنش سرزنش گنندگان در امیرالمؤمنین تأثیر نداشت. کجا بود که پیامبر باشد و امیرمؤمنان نباشد؟ در احد آسمانیان سکه به نامش زدند، «لا فتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار» در احزاب همه فرار کردند و ترسیدند.

عمر بن عبدود فریاد می‌زد: چه کسی است بیاید با من بجنگد؟ یکی از کسانی که بعدها در برابر امیرمؤمنان ایستاد، گفت: یا رسول الله، من این را می‌شناسم. یکوقت با کسی دعوایش شد دنبال سپر می‌گشت، سپر پیدا نکرد، یک بچه شتر دست گرفت به عنوان سپر. ولی امیرمؤمنان(ع) ایستاد. پیامبر فرمود: دشمن تو عمر بن عبدود است. گفت: یا رسول الله، من علی بن ابی طالب هستم. این خدمات امیرالمؤمنین است. شما آن روزها کجا بودید؟آن روزهایی که امیرمؤمنان از یک نبرد برمی‌گشت، گاهی نود جراحت بر بدن امیرمؤمنان بود. گاهی یک وسیله‌ای را از این طرف بدن وارد و از طرف دیگر بدن خارج می‌کردند.

شما کجا بودید؟ «وَ أَنْتُمْ فِی رَفَاهِیَهٍ مِنَ الْعَیْشِ وَادِعُونَ فَاکِهُونَ آمِنُونَ» شما زیر سایه‌ی امن زندگی می‌کردید. «تَتَرَبَّصُونَ بِنَا الدَّوَائِرَ» منتظر خبر مرگ ما بودید. منظر حادثه برای ما بودید. «وَ تَتَوَکَّفُونَ الْأَخْبَارَ وَ تَنْکِصُونَ عِنْدَ النِّزَالِ وَ تَفِرُّونَ مِنَ الْقِتَالِ» شما از جنگ‌ها فرار می‌کردید. درسوره آل عمران یه ۱۵۴ هست «إِنَّ الَّذِینَ تَوَلَّوْا مِنْکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّیْطانُ بِبَعْضِ ما کَسَبُوا وَ لَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِیم» قرآن می‌گوید: آنهایی که در احد فرار کردند، فریب شیطان را خوردند. به تفاسیر رجوع کنید، تفسیر فخررازی را بخوانید، ذیل آیه ۱۵۴ سوره آل عمران می‌فرماید: چه کسانی فرار کردند؟ در احد شیطان فریب فرار داد. چه کسانی پیامبر را تنها گذاشتند؟ فاطمه کسی نیست که بی مدرک سخن بگوید.‏ این فاطمه‌ای که از مقام عصمت است می‌گوید. گذشته‌ها گذشت و سخن از امروز است. «فَلَمَّا اخْتَارَ اللَّهُ لِنَبِیِّهِ دَارَ أَنْبِیَائِهِ وَ مَأْوَى أَصْفِیَائِهِ ظَهَرَ فِیکُمْ حَسَکَهُ النِّفَاقِ وَ سَمَلَ جِلْبَابُ الدِّینِ وَ نَطَقَ کَاظِمُ الْغَاوِینَ وَ نَبَغَ خَامِلُ الْأَقَلِّینَ وَ هَدَرَ فَنِیقُ الْمُبْطِلِینَ فَخَطَر فِی عَرَصَاتِکُمْ وَ أَطْلَعَ الشَّیْطَانُ رَأْسَهُ مِنْ مَغْرَزِهِ هَاتِفاً بِکُمْ فَأَلْفَاکُمْ لِدَعْوَتِهِ مُسْتَجِیبِینَ وَ لِلْعِزَّهِ فِیهِ مُلَاحِظِینَ ثُمَّ اسْتَنْهَضَکُمْ فَوَجَدَکُمْ خِفَافاً وَ أَحْمَشَکُمْ فَأَلْفَاکُمْ غِضَاباً فَوَسَمْتُمْ غَیْرَ إِبِلِکُمْ وَ وَرَدْتُمْ غَیْرَ مَشْرَبِکُمْ هَذَا وَ الْعَهْدُ قَرِیبٌ وَ الْکَلْمُ رَحِیبٌ وَ الْجُرْحُ لَمَّا یَنْدَمِلْ وَ الرَّسُولُ لَمَّا یُقْبَرْ ابْتِدَاراً زَعَمْتُمْ خَوْفَ الْفِتْنَهِ أَلا فِی الْفِتْنَهِ سَقَطُوا وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِیطَهٌ بِالْکافِرِینَ» فرمود: گذشته‌ها گذشت. امروز که پیامبر از دنیا رفت، چرا همه چیز عوض شد؟ خداوند پیامبرش را نزد انبیاء و اولیاء و اصفیاء برد. این گذشته است و این فرار از جنگ‌هاست. شما از جنگ‌ها فرار کردید. امیرمؤمنان همه جا بود و شما هیچ جا نبودید. «ظَهَرَ فِیکُمْ حَسَکَهُ النِّفَاقِ وَ سَمَلَ جِلْبَابُ الدِّینِ وَ نَطَقَ کَاظِمُ الْغَاوِینَ» آنهایی که ساکت شده بودند و در اثر قدرت اسلام یک گوشه خزیده بودند، سر بیرون کردند؟ چرا ابوسفیان‌هایی که بخاطر قدرت اسلام ساکت شده بودند، امروز میدان‌دار شدند؟

خدا رحمت کند علامه طباطبایی (ره)، سؤال مهمی را مطرح کرده است. می‌فرماید: قرآن کریم این همه سوره در مورد منافقون دارد. این همه آیات در مذمت منافقین دارد. علامه طباطبایی می‌فرماید: پیامبر از دنیا رفت، منافقین کجا رفتند؟ اینها مسجد ضرار در برابر پیامبر ساختند و این همه توطئه کردند و نقشه ریختند، چرا اثری از کارشکنی در برابر دستگاه نمی‌بینید. دیگر حضور منافقین را نمی‌بینید؟ امیرمؤمنان در خطبه ۲۱۰ پاسخ داده است. امیرالمؤمنین می‌فرماید: منافقین نمردند ولی کاری نداشتند، آنچه خواستند به آن رسیده بودند.حضرت زهرا فرمود: چرا با مردن پیامبر همه چیز تغییر کرد؟ وقتی پیامبر از دنیا رفت، شیطان سرش را از سوراخ بیرون کرد و شما را صدا زد. همه به شیطان جواب دادید و لبیک گفتید. «اسْتَنْهَضَکُمْ فَوَجَدَکُمْ خِفَافاً وَ أَحْمَشَکُمْ فَأَلْفَاکُمْ غِضَاباً فَوَسَمْتُمْ غَیْرَ إِبِلِکُمْ» آنجایی که نباید می‌رفتید، رفتید. حقی که برای شما نبود گرفتید. «وَ وَرَدْتُمْ غَیْرَ مَشْرَبِکُمْ» گلایه من این است «هَذَا وَ الْعَهْدُ قَرِیبٌ وَ الْکَلْمُ رَحِیبٌ وَ الْجُرْحُ لَمَّا یَنْدَمِلْ» جراحت ما از داغ پیامبر التیام پیدا نکرده بود. «وَ الرَّسُولُ لَمَّا یُقْبَرْ» پیامبر هنوز به خاک سپرده نشده بود. بهانه شما چه بود؟ «ابْتِدَاراً زَعَمْتُمْ خَوْفَ الْفِتْنَهِ» گفتید اگر خلیفه تعیین نکنیمک و سقیفه بنی ساعده تشکیل ندهیم فتنه به پا می‌شود. «أَلا فِی الْفِتْنَهِ سَقَطُوا وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِیطَهٌ بِالْکافِرِینَ» شما در فتنه خودتان نقش داشتید. از وفات پیامبر با غدیر چیزی حدود هفتاد روز گذشته است.

شریعتی: خطبه‌ی حضرت زهرا که حاج آقای حسینی در بخش اول مطرح کردند، شرح و اصل خطبه را می‌توانید در این کتابی که معرفی می‌کنم ببینید، با بیان و قلم آیت الله سید عزّ الدین حسینی زنجانی(ره) و بهره‌مند شوید.

حاج آقای حسینی قمی: آیت الله سید عزّ الدین زنجانی بسیار مرد بزرگواری بودند و فقیه و مجتهد بودند. صاحب رساله بودند، حکیم بودند، سالهای آخر عمرشان را در مشهد زندگی می‌کردند و در این کتاب برای بیان زیبا و شرح زیبای خطبه حضرت زهرا تلاش کردند. در این شرح‌هایی که دیدم بهترین شرحی است که نوشته شده است.

شریعتی:

نه مثل ساره‌ای و مریم نه مثل آسیه و حوا *** فقط شبیه خودت هستی، شبیه خودت زهرا

«والحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین»

کارشناس برنامه: حجت الاسلام و المسلمین سید حسین حسینی قمی
برنامه سمت خدا | تاریخ پخش : ۱۳۹۷/۱۱/۰۲

.