بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم
و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

نشسته‌ام گوشه‌ای از سفره‌ی همواره رنگینت *** چه شوری در دلم افتاد از اوصاف شیرینت
به عابرها تعارف می‌کنی دار و ندارت را *** تو آن باغی که می‌ریزد بهشت از پشت پرچینت

کرم یک ذره از سرشار سرشار صفت‌هایت *** حسن یک دانه از بسیار بسیار عناوینت
دهان وا می‌کند عالم به تشویق حسین اما *** دهان رحمه للعالمین وا شد به تحسینت

بگو تا تیغ برداریم اگر جنگ است آهنگت *** بگو تا تیغ بگذاریم اگر صلح است آئینت
درون خانه هم محرم نمی‌بینی تحمل کن *** که می‌خواهند ای تنهاترین، تنهاتر از اینت

تو غم‌های بزرگی در میان کوچه‌ها دیدی *** که دیگر این غم کوچک نخواهد کرد غمگینت
سر راهت می‌آمد آنکه نامش را نخواهم برد *** برای آنکه عمری تازه باشد زخم دیرینت

برای جاری اشکت سراغ چاره می‌گردی *** که زینب آمده با چادر مادر به تسکینت
به تابوت زخم خویش را این قوم خواهد زد *** چه می‌شد مثل مادر نیمه شب بود تدفینت

دعا کن زخم غم‌هایت بسوزاند مرا یک عمر *** نصیبم کن نمک از سفره‌ی همواره رنگینت

شریعتی: سلام می‌کنیم به کریم آل الله امام مجتبی(ع) و سلام بر نبی مکرم اسلام حضرت محمد مصطفی که امروز شهادت جانسوزشان است و انشاءالله همه ما زیر سایه‌‌ی پیامبر و اهل‌بیتشان باشیم. به سمت خدای امروز خوش آمدید. حاج آقای بهشتی سلام علیکم و رحمه الله.

حاج آقای بهشتی: سلام علیکم و رحمه الله، بنده هم خدمت شما و بینندگان و شنوندگان عزیز سلام می‌کنم. رحلت جانگداز پیامبر گرامی اسلام که امیرالمؤمنین تعبیرشان این است که بالاترین عزایی است که در عالم رخ داده و شهادت جانسوز سبط اکبر امام حسن مجتبی(ع) و شهادت غریبانه‌ی علی بن موسی الرضا را به همه انسان‌های آزاده و امت اسلامی و شیعیانی که حدود دو ماه است رخت عزا بر تن کردند. از خدا می‌خواهیم همه ما را از زائران و رهروان و دوست داران و شفاعت شوندگان پیامبر و اهل‌بیت قرار بفرمایند.

شریعتی: انشاءالله، یادمان باشد در رأس همه حاجت‌ها و خواسته‌ها تعجیل در فرج آقایمان را بخواهیم. بحث ما با حاج اقای بهشتی در ذیل بحث تربیت عبادی به بحث مکان نمازگزار و مسجد رسیدیم و نکات خوبی را شنیدیم. این هفته در مورد پیامبر و مسجد برای ما صحبت خواهند کرد.

حاج آقای بهشتی: بسم الله الرحمن الرحیم، الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی.

بالاترین بسته‌ی هدایتی و معنوی از جهان غیب به پیامبر اسلام رسید تا آخرالزمانی‌ها را به راه خدا هدایت کند. پیامبر عزیز ما ۲۳ سال این رسالت را انجام داد و در این روزها پر تکرار به پیشگاه پروردگار عرض می‌کرد آیا مأموریتم را انجام دادم؟ ابلاغ کردم و تبلیغ کردم؟ زمانی نگاه کردم دو ماه آخر عمر پیامبر را حضرت روی چه موضوعاتی تأکید می‌کند. چون تقریباً آیات قرآن تمامش نازل شده و از این به بعد توصیه‌هایی است بیشتر برای آینده‌ها، آهنگ سخن پیامبر در این روزگار آخر اینطور است که حاضران به غایبان و پدران به فرزندان این مطالب را منتقل کنند الی یوم القیامه، مطالبی است که به همه امت اسلامی خطاب می‌شود. تا جایی که یادم هست شش موضوع هست که پیامبر با تأکید و تکرار بیان کرده است.

موضوع اول قرآن است، امت اسلامی و مسلمان‌ها، قرآن ثقل اکبر است. گرانترین ارمغانی که از آسمان آمده است. قرآن را بخوانید و به دنبال فهمش باشید. تعلیم بدهید و عمل کنید. موضوع دوم اهل‌بیت است، به فراوانی در این دو ماه آخر تأکید می‌کردند که اهل‌بیت من جانشینان من هستند، اوصیاء من هستند و از طرف خدا منصوب شدند. به آنها مراجعه و تمسک کنید و به زیارت آنها بروید. موضوع سوم خانواده است. اساساً یک تحولی در مسأله خانواده به وجود آوردند، از نقطه آغاز انتخاب همسر، آئین همسرداری و تربیت فرزند، وظایف بچه‌ها نسبت به والدین، مسأله خانواده را که امروز جهان درگیرش هست، در ایران گرفتاری ما کم نیست. همسران با هم مهربان و صمیمی باشند. بچه‌ها با والدین.

مسأله‌ی بعد بیداری نسبت به دشمن، رومیان آرام آرام احساس کردند مسلمانی توسعه پیدا کرده، چندین بار قصد حمله داشتند که چند جنگ پایان عمر پیامبر با رومیان هست مثل جنگ تبوک، پیامبر در آتش تب می‌سوخت، لشگری را آماده کرده برای مبارزه، آنجا فرمود: «لَعَنَ اللَّهُ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْ جَیْشِ‏ أُسَامَهَ» (دعائم ‏الاسلام، ج ۱، ص ۴۰) لعنت خدا به کسی که در شهر بماند، همه به سمت دشمن بروید و ایستادگی کنید. موضوع پنجم مسأله حق الناس است. با تکرار پیغمبر در این روزها هی سفارش می‌کنند مسلمان‌ها حقوق دیگران، حق الناس، حتی خاطره‌ای نقل شده که پیغمبر به هوش آمد فرمود: هفت درهم از فقرا نزد من است. برسانید به دستشان و از هوش رفتند. یکی دو بار این ماجرا پیش آمد، این بار به هوش آمدند، فرمود: چه شد؟ هفت درهم چه شد؟ امیرالمؤمنین عرض کردند: یا رسول الله به اهلش سپردم، پیغمبر فرمود: الآن جان دادن بر من آسان است. این مسأله حق الناس و ششم مسأله مسجد و نماز است. پیامبر در روزهای آخر حالشان خیلی سخت بود، زیر کتف‌هایشان را می‌گرفتند و به مسجد می‌آوردند تا به ما بفهمانند حضور در مسجد چقدر مهم است. می‌شد امام جماعتی را اعلام کنند و ملت نماز را پشت سرشان بخوانند اما خودشان مسجد می‌آمدند. شخصی از امیرالمؤمنین پرسید: پیغمبر که جان می‌داد سرش بر سینه‌ی شما بود، آخرین جمله‌ای که فرمود و رفت چه بود؟ فرمود: در مورد نماز بود. این جمله را فرمود: «لَا تَنَالُ‏ شَفَاعَتِی‏ مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِهِ وَ لَا یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ لَا وَ اللَّهِ» (روضه الواعظین/ج۲/ص۳۱۹) منابع اهل سنت و شیعه، متعدد از پیامبر نقل کردند که پیامبر در روزهای آخر دغدغه‌ی نماز داشتند. با این مقدمه اگر توفیق باشد چهل فراز از سخن پیامبر در مورد مسجد خواهم گفت.

هنگام ورود به مدینه زمینی را خرید تا در آنجا مسجدی بسازد، خودش گل حمل می‌کرد و سنگ می‌شکست و سنگ به دوش می‌گرفت، در حالی که «و هو فرحٌ مستبشر» گاهی آدم از روی ناچاری یک کاری را می‌کند، اما گاهی خوشحال است. گل حمل می‌کرد و سنگ به دوش می‌گرفت، «و هو فرحٌ مستبشر» با شادمانی و انگیزه این کار را می‌کرد. پیغمبر فرمود: هرکس از مال حلال مسجدی بسازد، خداوند در بهشت برای او خانه‌ای می‌سازد. پیغمبر فرمود: «من بسط فیه حصیرا» هرکس فرشی در مسجد پهن کند، «صلی علیه سبعون الف ملک» هفتاد هزار فرشته بر او درود می‌فرستند. «حتی ینقطع ذلک الحصیر» (کنز العمال، ج ۷، ص۶۵۶) تا آن حصیر از بین برود. پیوسته این فرش آنجا هست و نمازگزارها نماز می‌خوانند و فرشته‌ها درود می‌فرستند. پیغمبر فرمود: خداوند به اهل شهرهای گنهکار خطاب می‌کند «یَا أَهْلَ مَعْصِیَتِی» ای گنهکارها، «لَوْ لا مَنْ فِیکُمْ مِنَ الْمُومِنِینَ الْمُتَحَابِّینَ‏» اگر این نبود که مؤمنین همدیگر را دوست دارند، «بِجَلالِی الْعَامِرِینَ بِصَلاتِهِمْ أَرْضِی» آنان که با نماز زمین را آباد می‌کنند «وَ مَسَاجِدِی» مسجدها را آباد می‌کنند، «وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالاسْحَارِ» اگر نبود استغفار کنندگان در سحرگاهان «خَوْفاً مِنِّی لانْزَلْتُ بِکُمْ عَذَابِی» (وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۹۲ و جلد ۵ ص ۲۰۵) یعنی جمعیت‌های شهرهای بزرگ که گناه هم زیاد است خداوند به احترام مسجدی‌ها و سحرخیزان عذاب را از آنها برمی‌دارد. آنها هستند این شهر را بیمه می‌کنند. پیغمبر فرمود: «مَنْ‏ أَسْرَجَ‏ فِی مَسْجِدٍ مِنْ مَسَاجِدِ اللَّهِ سِرَاجاً» هرکس در مسجدی چراغی روشن کند یا قندیلی آویزان کند «لَمْ تَزَلِ الْمَلائِکَهُ وَ حَمَلَهُ الْعَرْشِ یَسْتَغْفِرُونَ لَهُ» حمله العرش منزلت بالایی دارند، پیوسته برای کسی که برای مسجد چراغی تهیه کرده دعا می‌کنند، مادامی که آن چراغ خراب شود و چراغ دیگری برای مسجد بگذارند.

پیغمبر فرمود: «مَنْ‏ کَنَسَ‏ الْمَسْجِدَ یَوْمَ الْخَمِیسِ وَ لَیْلَهَ الْجُمُعَهِ» هرکس روز پنجشنبه و شب جمعه مسجد را جارو بزند، «فَأَخْرَجَ مِنْهُ مِنَ التُّرَابِ مَا یُذَرُّ فِی الْعَیْنِ» چیزهایی که ممکن است گرد و غباری و خار و خاشاکی بلند شود و در چشم افراد برود، آنها را از مسجد بیرون ببرد و تمیز شود، «غَفَرَ اللَّهُ تَعَالَی لَهُ» (من لایحضره الفقیه، ج ۱، ص ۲۳۳) خدا او را می‌آمرزد. پیامبر به مسافرت رفته بودند، به مسجد آمدند و فرمودند: پیرزنی بود که مسجد را جارو می‌زد. او را ندیدم! گفتند: ایشان به رحمت خدا رفت. فرمود: چرا خبر نکردید؟ جمعیت را خبر کردند و سر قبر او رفتند چون به مسجد خدمت می‌کند. روشن کردن مسجد، مفروش کردن مسجد، جارو کردن مسجد، ساختن مسجد، از سخت افزار در این موارد شروع کردیم تا به مسائل فرهنگی و عبادی برسیم. پیغمبر فرمود: «جَمِّرُوهَا فِی کُلِّ سَبْعَهِ أَیَّامٍ»‏ (مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۳۸۱) هر هفت روزی یکبار خوشبو کنید، وسایلی هست که با بخور خوشبو می‌کند فضای مسجد را، یا فرمود: «تحفه الملائکه تجمیر المساجد» (کنز العمال، ج۷، ص۶۶۵) هدیه به فرشتگان که فرشته‌ها جاهای خوشبو زیاد می‌آیند این است که مساجد معطر شود.

امام صادق(ع) فرمود: پیامبر ظرف عطری داشت که بعد از وضو استفاده می‌کرد و هرگاه از مسجد بیرون می‌آمدند، همه پیامبر را از این بو می‌شناختند که پیامبر است. از بوی عطر پیامبر، پیغمبر را می‌شناختند. صف‌های جماعت که برگزار می‌شد پیامبر می‌فرمود: صف‌ها را منظم کنید، شانه‌ها به هم چسبیده باشد. جهان براساس نظم است. خورشید و ماه و ستاره‌ها همه با نظمی آفریده شدند. یک ناظر بیرونی وقتی به آن نظم نگاه می‌کند علاقه‌مند به دین می‌شود، علاقه‌مند به نماز می‌شود. پیغمبر فرمود: «إِنَّ اللَّهَ إِذَا أَحَبَ‏ عَبْداً جعله قیّم مسجد» (کنزالعمال/ج۷/ص۶۵۳) خدای وقتی بنده‌ای را دوست دارد، یک مسئولیتی در مسجد به او می‌سپارد. بخشی از مسئولیت کار مسجد را قبول می‌کند. وقتی خدا به بنده‌ای خیر اراده می‌کند او را قیّم مسجد قرار می‌دهد.

پیغمبر فرمود: «من‏ تولی‏ أذان‏ مسجد» هرکس مسئولیت اذان گویی مسجدی را بر عهده بگیرد و اذان بگوید، «من مساجد الله فأذن فیه و هو یرید وجه الله» نیتش هم فقط خدا باشد، «أعطاه الله ثواب أربعین ألف ألف صدیق و أربعین ألف ألف شهید» احادیثی که ثواب زیاد نوشته شده خیلی‌ها را به تعجب وا می‌دارد. چهل میلیون شهید، گاهی آدم شک می‌کند به سند این حدیث، ولی اینها نشان می‌دهد چقدر این کار اهمیت دارد. امامان و پیامبر ما برای اینکه به ما تفهیم کنند بعضی کارها چقدر ارزش دارد او را با شهید مقایسه می‌کنند. کسی که متکفل امر اذان می‌شود، مسئولیت سختی است و باید زودتر بیاید، وقت‌شناس باشد، اخلاق اذان‌گو مهم است، می‌گویند: این اذان‌گوی مسجد است، منش و رفتار او اهمیت دارد. پیغمبر فرمود: «قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَلا إِنَّ بُیُوتِی‏ فِی‏ الارْضِ‏ الْمَسَاجِدُ» (وسایل الشیعه/ج۱/ص۳۸۱) حدیث قدسی است. خانه‌های من در زمین مسجدها هستند. «تُضِی‏ءُ لاهْلِ السَّمَاءِ کَمَا تُضِی‏ءُ النُّجُومُ لاهْلِ الارْضِ‏» آسمانی‌ها وقتی به کره‌ی زمین نگاه می‌کنند، مسجدها را نقطه‌های درخشان می‌بینند. آنهایی که اهل معنا هستند از این احادیث الهام می‌گیرند.

پیغمبر فرمود: «الْمَسَاجِدُ سُوقٌ‏ مِنْ‏ أَسْوَاقِ‏ الاخِرَهِ» (مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۳۶۱) امروز که روز فقدان پیامبر است و از حضرت فاطمه می‌پرسیدند: چرا اینقدر گریه می‌کنید؟ فاطمه زهرا یکی از بکائیان تاریخ است. آدم ابوالبشر، یعقوب نبی، فاطمه زهرا، امام زین العابدین. اینها از کسانی هستند که خیلی گریه می‌کردند. می‌پرسیدند: چرا گریه می‌کنید؟ دو دلیل برای گریه‌هایشان بیان می‌فرمودند: «فقد النبی و ظلم الوسیع» اینکه پیامبر از دست ما رفته، هرکس پیامبر را بیشتر می‌شناخت، بیشتر می‌سوخت. امروز پای تلویزیون نشستیم و از یک زاویه نگاه می‌کنیم. زاویه‌ی عبادت و مسجد، پیامبر ابعاد مختلف دارد. در این زاویه با پیغمبر عهد کنیم، یا رسول الله، ما این احادیث را در مورد شما می‌شنویم. همین امروز من با شما در پیشگاه خدا عهد می‌بندم که بچه‌هایم را مسجد ببرم، خانواده‌ام را مسجد ببرم. یک مسئولیتی در مسجد قبول کنم. یک کاری کنم که دیگران به مسجدی‌ها حسن ظن پیدا کنند و مرا به عنوان یک مسجدی خوش رفتار قبول کنند. یعنی این احادیثی که می‌شنویم غیر از اینکه فضائل پیامبر را می‌گوییم می‌خواهیم بگوییم: امروز تصمیمی بگیریم و یک مسئولیتی را بپذیریم. روز ۲۸ صفر متفاوت برای ما باشد. پیغمبر فرمود: «الْمَسَاجِدُ سُوقٌ‏ مِنْ‏ أَسْوَاقِ‏ الاخِرَهِ» (مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۳۶۱) هرکس می‌خواهد از بازار آخرت خرید کند، به مسجد برود. بازاری است از بازارهای آخرت، بعضی علما در حاشیه‌ی همین حدیث نوشته بودند از این معلوم می‌شود که مساجد باید فضای سبز داشته باشد. تعبیر شده به باغستان‌های بهشت، «الْمَسَاجِدُ مَجَالِسُ الْأَنْبِیَاءِ» (مستدرک‏الوسائل/ ج ۳/ ص ۳۶۲) محل نشستن پیامبران است. پیغمبر فرمود: کسی که مرتب به مسجد می‌رود، گواهی به ایمان او بدهید. امام رضا فرمود: چرا سفارش شده به مسجد برویم و نماز را به جماعت بخوانیم؟ برای اینکه همدیگر را بشناسیم. از من می‌پرسند: آقا شریعتی چطور انسانی است؟ چطور بشناسم؟ باید جاهایی باشد ما چند ماهی همدیگر را ببینیم، نقاط ضعف و نقاط قوت، شما فلانی را می‌شناسی؟ بله، ایشان در مسجد ما نماز می‌آید. پیغمبر فرمود: کسی که مرتب مسجد می‌رود به ایمان او شهادت بدهید.

عثمان بن مظعون به پیامبر عرض کرد: تصمیم به سیاحت گرفته‌ام، پیغمبر فرمود: «فَإِنَّ السِّیَاحَهَ فِی أُمَّتِی لُزُومُ الْمَسَاجِدِ» (مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۱۰۰) سیاحت امت من این است که پیوسته با مسجد در رفت و آمد باشید، «وَ انْتِظَارُ الصَّلاهِ بَعْدَ الصَّلاهِ» در مسجد بنشینی و منتظر اقامه نماز بعدی باشی. ابوذر غفاری که این هفته از ایشان یاد می‌کنیم، پنج شش مورد از چهل مورد در مورد ابوذر غفاری است. ابوذر خیلی مسجد می‌آمد و یکی از چهار، پنج نفری است که از خلوت‌های پیغمبر استفاده می‌کرد. می‌دید هیچکس نیست و پیغمبر تنهاست، از این فرصت استفاده می‌کرد، الآن مجموعه مواعظ پیامبر به ابوذر چاپ شده است. مواعظ پیامبر به ابن مسعود چاپ شده است. ابوذر یک چنین کسی است و زیاد با پیامبر می‌نشست. پیغمبر به ابوذر غفاری فرمود: مادامی که در مسجد نفس می‌کشی، به ازای هر نفس پاداشی در بهشت به تو می‌دهند. ما اینها را درک نمی‌کنیم و از کنارش می‌گذریم.

پیغمبر فرمود: نشستن در مسجد به انتظار نماز عبادت است. امام جماعت باید منظم باشد و سر وقت بیاید، نیامده است. فقهای ما می‌فرمایند: مقداری نماز را تأخیر بیاندازید، بهتر از فرادی خواندن است. پیغمبر فرمود: حق مسجدها را بدهید. پرسیدند: چه حقی دارد؟ فرمود: دو رکعت نماز تهیت بخوانید. تهیت یعنی احترام، مسجدها احترام دارند. وارد مسجد شدیم تا نماز برپا می‌شود به سمت قبله می‌نشینیم دو رکعت نماز تهیت می‌خوانیم، مثل نماز صبح. از چیزهایی که پیغمبر خیلی ناراحت می‌شد این بود که در حیاط مسجد آب دهان بیاندازند. دارد که عصبانی می‌شد کسی آب دهان می‌انداخت. پیغمبر به نظافت اهمیت می‌داد، یکبار دیدند آب دهانی در مسجد افتاده، با سرعت تمیز کردند و بعد برای نماز رفتند. تمیزی و نظافت و مرتب بودن مسجد فوق العاده در جذب اثر دارد. پیغمبر فرمود: «تَعَاهَدُوا نِعَالَکُمْ عِنْدَ أَبْوَابِ مَسَاجِدِکُمْ‏» (تهذیب الاحکام، ج ۳، ص ۲۵۵) کفش‌هایتان را قبل از ورود به مسجد دربیاورید، در حدیث دیگر فرمودند: نگاه کنید کفش‌هایتان کثیف و گلی نباشد و دستشویی‌های مسجد را خارج از مسجد بسازید. پیغمبر فرمود: کسی که سیر خورده به خاطر بوی دهانش مسجد نرود. گاهی از افراد می‌پرسیم: شما چرا به مسجد کم می‌آیید؟ یکی از دلایل همین است که تمیز نیست. فرش‌ها بو می‌دهد. بوی جوراب می‌آید. امام باقر(ع) وارد مسجد شدند، دیدند کسی بوی عرق بدنش می‌آید. فرمودند: تو به جای جاذبه، ایجاد دافعه می‌کنی.

ثواب مسجدها را در حدیثی پیغمبر فرمود: نماز در مسجدالحرام ثواب صد هزار نماز دارد و نماز در مسجد مدینه ثواب ده هزار نماز دارد. زیارت مکه و مدینه را آرزو کنیم. نماز در بیت المقدس ثواب هزار نماز دارد و نماز در مسجد اعظم شهرها صد نماز و نماز در مسجد محل ۲۵ نماز و نماز در مسجد بازار، دوازده نماز و نماز در خانه ثواب یک نماز دارد. چقدر تفاوت می‌کند. پیغمبر فرمود: «بشر المشائین‏ فی الظلم الی المساجد» مژده بدهید کسانی که در تاریکی به سمت مساجد می‌روند یا برای نماز مغرب و عشاء یا برای نماز صبح، «یطلب فیه الجماعه» به دنبال نماز جماعت هستند. «بنور عظیم من عند الله یوم القیامه» اینها روز قیامت که روز تاریکی هست و بعضی چهره روشن دارند، مسجدی‌ها را بشارت بده. از مسجد نور می‌گیرند، چون روز قیامت قرآن می‌فرماید: کسانی که نور ندارند به آنهایی که نور دارند می‌گویند: «انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِکُم‏» (حدید/۱۳) بایستید تا ما هم از نور شما اقتباس کنیم. «قِیلَ ارْجِعُوا وَراءَکُمْ فَالْتَمِسُوا نُورا» آنها می‌گویند باید از دنیا می‌آوردید. اینجا این نور قابل انتقال نیست. نور در مسجد هست و فرصت داریم. بنیان‌گذار پایگاه معنوی پیغمبر است. بگوییم: یا رسول الله، ما فهمیدیم و شما خیلی به مسجد باور داشتید. تصمیم می‌گیریم حضورمان در مسجد از نظر کمی و کیفی بیشتر کنیم.

در حدیث دیگری فرمود: «مَنْ مَشَی‏ إِلَی‏ مَسْجِدٍ یَطْلُبُ فِیهِ الْجَمَاعَهَ» کسی که پیاده به مسجد می‌رود بخاطر اینکه به جماعت برسد، «کَانَ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَهٍ» به ازای هر قدمی که برمی‌دارد، «سَبْعُونَ أَلْفَ حَسَنَهٍ» هفتاد هزار حسنه «وَ یُرْفَعُ لَهُ مِنَ الدَّرَجَاتِ مِثْلُ ذَلِکَ» (وسایل الشیعه/ج۸/ص۲۸۷) پیغمبر فرمود: «الابعد فالابعد من المسجد اعظم‏ اجرا» (کنزالعمال/ج۷/ص۵۵۹) هرکس خانه‌اش به مسجد دورتر است، ثوابش بیشتر است چون مسافت بیشتری را طی می‌کنند و به نماز می‌رسند. آن کسی که دو تا کوچه آن طرف‌تر است، خیر بیشتر و حسنات بیشتری می‌بیند. هرکس خانه‌اش دورتر است اجرش بیشتر است. پیغمبر فرمود: «إسباغ الوضوء فی المکاره» در سختی‌ها وقتی کسی وضوی شادابی می‌گیرد «و نقل الاقدام إلی المساجد» و قدم برداشتن به سمت مسجدها، «وَ انْتِظَارُ الصَّلاهِ بَعْدَ الصَّلاه» منتظر نماز بودن، این سه موضوع «تغسل الخطایا غسلا» (بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۱۸) گناهان ما را شستشو می‌دهد.

جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید: خانه‌های ما از مسجد پیامبر دور بود. خواستیم بفروشیم و نزدیک مسجد خانه‌ای تهیه کنیم. حضرت فرمود: شما در برابر هر گامی که به سوی مسجد برمی‌دارید، درجه‌ای نزد خدا دارید. نه خانه‌های شما همانجا که هست، اجر شما بیشتر است. چون وقتی نگاه می‌کنیم، بعضی از کشورهای اسلامی هم اینطور است که برای رفتن به نماز یک فضای هیجانی پیش می‌آید و جمعیتی به سمت مساجد در حال رفت و شد هستند، و همین اثر تربیتی دارد. این نشان می‌دهد بازار بندگی خدا خیلی رونق دارد. در یک پاساژی که سیصد مغازه‌ای هست، می‌توانستند یکی از مغازه‌ها را به قیمت چند میلیارد بفروشند ولی به نمازخانه اختصاص دادند. پیغمبر فرمود: خداوند به من وحی فرمود: ای برادران رسولان و ای برادر انذار کنندگان، این هشدار را به مردمت بده، «لا یدخلوا بیتا من بیوتی و لاحد من عبادی عند أحد منهم‏ مظلمه» (عده الداعی، ص ۱۴۱) این هشدار را بده مسجدی‌ها که می‌روند مسجد مدیون نباشند. چقدر این مظلمه مهم است. دین بر گردنشان نباشد. مسجدی که مسجد می‌آید همه از او راضی باشند. بدهکاری‌اش را داده باشد و چکش برنگرده. مسجدی شدی مسئولیت سنگین می‌شود. اینکه می‌گوییم: ثواب چهل میلیون شهید معلوم می‌شود این طرف مسئولیت سنگینی دارد.

پیغمبر فرمود: «الْجُلُوسُ‏ فِی‏ الْمَسْجِدِ انْتِظَارَ الصَّلاهِ عِبَادَهٌ» (کافى، ج ۲، ص ۳۵۶)در انتظار نماز نشستیم و این نشستن عبادت است تا زمانی که به هم نزنند. گفتند: چه چیزی به هم می‌زند؟ فرمود: غیبت. انشاءالله در مساجد ما غیبت نباشد ولی عجب هشداری است. کسی که در انتظار نماز است در حال عبادت است مادامی که خرابش نکند. چه چیزی خرابش می‌کند؟ غیبت کردن. پیامبر به ابوذر غفاری فرمود: «کُلُ‏ جُلُوسٍ‏ فِی‏ الْمَسْجِدِ لَغْوٌ» نشستن در مسجد خاصیتی ندارد، «إِلا» مگر برای سه چیز، «ثَلاثَهً قِرَاءَهُ مُصَلٍّ» نماز می‌خواند، «أَوْ ذَاکِرٌ لِلَّهِ تَعَالَی» یا ذکر خدا و دعا و نیایش، «أَوْ مُسَائِلٌ عَنْ عِلْمٍ»(وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۱۱۷) یا از موضوعی پرسش می‌کند. یا گفتگوی علمی و یا عبادت و نیایش و یا نماز، در مسجد باید کاری انجام بدهیم.‏ پیغمبر فرمود: مسجدها از روز اول برای درس قرآن طراحی شده است و بیشترین جای آموزش قرآن، آموزش روخوانی و روانخوانی و زیباخوانی و ترجمه و مفاهیم و تفسیر است و بهترین جا در مسجدهاست. پیغمبر فرمود: هرکس خدا را دوست دارد، مرا دوست دارد و هرکس مرا دوست دارد باید عترتم را دوست بدارد. هرکس عترتم را دوست دارد باید قرآن را دوست بدارد. خدا، پیامبر، قرآن و عترت و مسجد، زنجیره‌ای به هم پیوند دارند.

پیغمبر فرمود: «إِنَّ لِلْمَسَاجِدِ أَوْتَاداً» کسانی هستند مرتب به مسجد می‌آیند و اینها پایه‌های مسجد هستند. تا ستون نباشد سقف پایین می‌آید و مسجد به لحاظ معنوی یک جمعی هستند پا به رکاب هستند و همیشه به هر قیمتی شده، کسانی هستند که همیشه در مسجد حاضر هستند. «الْمَلائِکَهُ جُلَسَاوهُمْ» همنشینان اینها فرشته‌ها هستند. «إِذَا غَابُوا افْتَقَدُوهُمْ» وقتی اینها غایب می‌شوند فرشته‌ها پرس و جو می‌کنند کجا هستند. «وَ إِنْ مَرِضُوا عَادُوهُمْ» بیمار شدند فرشته‌ها به عیادت می‌روند. «وَ إِنْ کَانُوا فِی حَاجَهٍ» اگر مشکلی پیدا کردند، «أَعَانُوهُمْ‏» (مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۳۵۸) فرشته‌ها به کمکشان می‌روند. سیره‌ی پیامبر این بود که در حدیث دیگری هست، وقتی پیامبر به مسجد می‌آمدند از غایبین سؤال می‌کردند. معلوم می‌شود امام جماعت باید با دقت همه را رصد کند. فلانی کجا هست. اگر سفر بود همه با هم دعایش می‌کردند. وقتی می‌آمد می‌گفتند: نبودی پیغمبر دعایت کرد. اگر مریض بود دسته جمعی به عیادتش می‌رفتند و اگر از دنیا رفته بود در مراسمش، یعنی یک جمع صمیمی و عاشق.

مورد سی‌ام، فرمود: «یَا أَبَا ذَرٍّ طُوبَی لاصْحَابِ الالْوِیَهِ» پرچم‌داران «یَوْمَ الْقِیَامَهِ یَحْمِلُونَهَا فَیَسْبِقُونَ النَّاسَ إِلَی الْجَنَّهِ» پرچم‌ها به دستشان است پیشاپیش مردم به سمت بهشت می‌روند. اینها چه کسانی هستند؟ «أَلا وَ هُمُ السَّابِقُونَ إِلَی الْمَسَاجِدِ» آنها که زودتر به مسجد می‌روند روز قیامت پیشاپیش بقیه پرچم به دست هستند، «بِالاسْحَارِ»(مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۴۳۳) کسانی که در سحرگاهان به مسجد می‌آیند.

شریعتی: امروز خبری شنیدیم که خیلی متأثر شدیم، جناب علامه بزرگوار، نابغه عصر ما علامه سید جعفر مرتضی عاملی که خداوند رحمتشان کند، در شب رحلت نبی مکرم اسلام کتابی را نوشتند «الصحیح من سیره نبی الاعظم» ۳۵ جلد است و این خدمات بی پاسخ نماند و در شب رحلت مهمان سفره‌ی نبی اکرم شد.

حاج آقای بهشتی: توفیق داشتم در خدمت حاج آقای قرائتی یکبار به منزل ایشان در قم رفتم. کتابخانه‌ی بزرگی داشتند و خدمات ایشان در دهه‌های بعد روشن می‌شود. لبنان و ایران از فیض وجود این شخصیت بهره بردند و برای بزرگداشت ایشان مردم ما و مردم لبنان اقدام خواهند کرد.

شریعتی: ده موردی که از سیره‌ی پیامبر باقی مانده است، در کانال قرار خواهیم داد. روز سه‌شنبه همزمان با سالروز شهادت امام رضا(ع) با حضور آقای دکتر رفیعی در رواق بزرگ امام خمینی در خدمت شما هستیم و شما را زیارت خواهیم کرد.

حاج آقای بهشتی: آیه‌ی ۱۲۸ بسیار امیدبخش است. خداوند بزرگان ما را حفظ کند. حضرت آیت الله جوادی آملی می‌فرمودند: این آیه برای همه روزگاران است. «لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ» پیامبری از جنس شما آمد، «عَزِیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ» سخت است که شما به زحمت بیافتید. امروز یک جوان نمی‌تواند ازدواج کند، پیغمبر غصه می‌خورد. یک کسی دارو ندارد، گرفتاری‌های ما را پیامبر حاضر و ناظر است و غصه می‌خورد. سخت است بر او که شما به رنج و زحمت بیافتید. «حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ» با چه شوقی رنج می‌برد و زحمت می‌کشد، «بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُفٌ رَحِیمٌ» نسبت به مؤمنان مهربان و رحمت بخش است.

ابوذر غفاری شخصیت کم نظیری است و پر جرأت و جسور است. بی اعتنا به مقام و مال دنیاست. عاشق اهل‌بیت است و در روزگاری تبعید شد، او که باید مسئولیت اجتماعی جامعه را بر عهده داشته باشد، تبعید شد و بدرقه کنندگانش به سمت ربذه می‌رفتند، ممنوع بود کسی او را بدرقه کند. امیرالمؤمنین و امام حسن و امام حسین و چند نفر دیگر او را بدرقه کردند و دلداری و تسکین دادند، او بر موضع خودش ایستادگی کرد تا در تنهایی و غربت به شهادت رسید.

شریعتی: انشاءالله همه ما برای همیشه ایام زیر سایه‌ی پیامبر و اهل‌بیتشان باشیم. دعا بفرمایید و آمین بگوییم.

حاج آقای بهشتی: «اللهم ادخلنی فی کل خیرٍ ادخلت فیه محمداً و آل محمد و اخرجنی من کل سوءٍ اخرجت منه محمداً و آل محمد» خدایا زندگی و مرگ ما را محمدی قرار بده و جهان را برای تشریف فرمایی منجی اسلام حضرت مهدی موعود آماده بفرما.

شریعتی:

کبوتر دل خود را به شوق عرض سلامی *** به کوی تو بفرستم اگر دهی جوابی

«والحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین»

کارشناس برنامه: حجت الاسلام و المسلمین سید جواد بهشتی
برنامه سمت خدا | تاریخ پخش : ۱۳۹۸/۰۸/۰۵

.