بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم
إِلَهِی أَنْطِقْنِی بِالْهُدَی، وَ أَلْهِمْنِی التَّقْوَی

در خدمت دانشجویان دانشگاه شهید رجایی هستیم. بینندگان عزیز، بحث را شب رحلت پیامبر اکرم(ص) گوش می‌دهند. پیش خودم گفتم: چون ما مسلمان و امت پیغمبر(ص) هستیم، بهتر است که امشب آخرین سخنان گهربار حضرت رسول (ص) را بگویم. آخرین خطبه پیامبر اسلام(ص) شامل بخشهای: اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی و… می‌باشد.

حدیث، از صدوق(ره) عالم بزرگوار بیش از هزارسال پیش نقل شده است. ایشان پدر و پسری هستند که یکی در شهر ری (ابن بابویه) و دیگری در قم مدفون هستند، که حضرت مهدی(عج) به ایشان نوشت: «یا شیخی و معتمدی و قره عینی»؛ و از هزار سال به بعد، هر عالمی هر چه سواد دارد بخشی از آن را از ایشان فرا گرفته است. مرحوم صدوق (ره) از ابن عباس (ره) نقل می‌کند که آخرین سخنرانی رسمی پیامبر(ص) این بود: اجرها (پاداش ها)، عقابها (کیفرها).

۱- پاداش فرو بران خشم

الف) پاداش‌ها:

۱- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «وَ مَنْ کَظَمَ غَیْظَهُ وَ عَفَا عَنْ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ أَعْطَاهُ اللَّهُ أَجْرَ شَهِیدٍ» (وسائل‌الشیعه/ج‌۱۲/ص‌۱۷۹) اگر کسی جوش آورد (خیلی عصبانی شد) و خودش را نگهداشت (خشمش را فرو برد)، خداوند اجر شهید به او عطا می‌کند. و این در مورد همه وجود دارد: زن و شوهر، دوستان، کارگر و کارفرما، معلم و شاگرد و… انسان گاهی عصبانی می‌شود و به انسان جسارت می‌شود، خودتان را نگه دارید. و این کار اثراتی را در پی دارد. خداوند راجع به این افراد می‌فرماید: «الْکاظِمینَ الْغَیْظَ وَ الْعافینَ عَنِ النَّاسِ» (آل‌عمران/۱۳۴) غیظ با غضب فرق می‌کند. غضب موقعی است که انسان ناراحت و عصبانی می‌شود و غیظ موقعی است که سر می‌رود (جوش می‌آورد.) و لذا «غَضِبَ اللَّهُ» (نساء/۹۳) در قرآن داریم ولی «غاظ الله» نداریم. یعنی خداوند غضب می‌کند ولی غیظ نمی‌کند. غیظ کردن برای موجودات محدود است، چون محدود سر می‌رود و بی نهایت (خداوند سبحان) هیچگاه سر نمی‌رود (غیظ نمی‌کند.)

خاطره‌ای راجع به کظم غیظ داریم که آن را تعریف می‌کنم: پدر شهیدی نزد من آمد و گفت: « من فقط یک پسر داشتم، او هم در جبهه به شهادت رسید. او معلم بود. در زمان توزیع کوپن در مساجد، شخصی عصبانی می‌شود و آب دهان به صورت پسرم پرتاب می‌کند! تا این جسارت را می‌کند، بچه‌های حزب اللهی مسجد می‌ریزند تا او را بزنند. در این حال او (پسرم) می‌گوید: او که بیگانه نیست، حالا یک کاری هم کرد، من صورتم را می‌شویم! مگر نشنیده‌اید که: «وَ مَنْ کَظَمَ غَیْظَهُ وَ عَفَا عَنْ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ أَعْطَاهُ اللَّهُ أَجْرَ شَهِیدٍ» بعد از این ماجرا، این معلم عزیز به جبهه می‌رود و شهید می‌شود. بعد از شهادت، آن شخصی که به او جسارت کرده بود، پیش من آمده و حلالیت می‌طلبد.

آن پدر شهید این جریان را به من تعریف کرد، بعد گفت: الحمدلله، الحمدلله، الحمدلله، و… افتاد! به اطرافیان گفتم: سکته کرد؟! گفتند: نه آقا، مرد!! از این جریان خیلی جا خوردم و آن شب تا به صبح اصلا خوابم نبرد و دایم در این فکر بودم که این جریان چه پیامی دارد؟! بعد از مدتی من هیجانی شدم و جریان را در تلویزیون تعریف نمودم. چند روز بعد پیرمردی به نهضت سواد آموزی مراجعه کرد و گفت: آن معلم همدانی که بود؟! اینقدر انسان خود سازی می‌کند که در جهاد اکبر (مبارزه با نفس) خودش را نگه می‌دارد و در جهاد اصغر (جبهه) به شهادت می‌رسد!؟! وای بر من که در این٨٠- ٧٠ سال هیچ کاری نکرده‌ام! حالا آمدم تا تمام اموالم را به نهضت سوادآموزی بدهم؛ باغ مهمی را در اختیار ما گذاشت. ما هم آنرا به صورت سالنی برای آموزشیاران نهضت سوادآموزی در آوردیم. مقداری خمس و سهم امام هم داد که من فقط اثر پنجاه هزار تومان آن را می‌گویم. این مقدار پول از سهم امام، خرج سفر یک روحانی خانواده شهید با سواد به کشور ١٣٠ میلیون نفری برزیل شد. آن روحانی در آن جا افرادی را دور خود جمع کرد و به تبلیغ اسلام پرداخت. بعد هم به دانشجویان و اساتید برزیل گفت: من به عنوان یک اسلام شناس آماده‌ام تا به سؤالات و بحث‌های شما پاسخ بدهم؛ در آن چند ماه توانست حدود سی نفر مسیحی را مسلمان کند. یکی از اساتید آنجا چند جلسه‌ای با ایشان مذاکره کرد، بعد هم مریض شد و در بیمارستان بستری شد. آن روحانی برای عیادت به بیمارستان رفتند و در آنجا بحث را ادامه دادند تا اینکه آن استاد دانشگاه به اسلام روی آورد و سپس از دنیا رفت. (و اینگونه خداوند جبران می‌کند.)

۲- پاداش جلوگیری از غیبت و واسطه‌گری ازدواج

۲- «وَ مَنْ رَدَّ عَنْ أَخِیهِ غِیبَهً سَمِعَهَا فِی مَجْلِسٍ رَدَّ اللَّهُ عَنْهُ أَلْفَ بَابٍ مِنَ الشَّرِّ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ فَإِنْ لَمْ یَرُدَّ عَنْهُ وَ أَعْجَبَهُ کَانَ عَلَیْهِ کَوِزْرِ مَنِ اغْتَابَ» (أعلام‌الدین/ص‌۴۱۴) در جایی که غیبت کسی را می‌کنند و او جلو غیبت را می‌گیرد (می گوید: آقا غیبت نکن) خداوند هزار شر و بدی را از او دور می‌کند. اگر آبروی مؤمنی را دارند می‌ریزند، اگر شما نعره کشیدی و جلو غیبت را گرفتی، خداوند هزار بلا را از جان شما دور می‌کند. نگویید که: ما در تمام عمرمان اصلا هزار تا بلا نداریم! اتفاقا خیلی هم زیاد بلا داریم. در یک سفر در خیابان بیش از هزار بلا وجود دارد. هر چرخی ممکن است بترکد و ماشین واژگون شود. چهار تا چرخ است. در یک خیابان اگر یک چرخ و هزار بار بچرخد، هشت هزار بلا ما را تهدید می‌کند.

۳- «مَنْ عَمِلَ فِی تَزْوِیجٍ بَیْنَ مُؤْمِنَیْنِ حَتَّى یَجْمَعَ بَیْنَهُمَا زَوَّجَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَلْفَ امْرَأَهٍ مِنَ الْحُورِ الْعِینِ» (أعلام‌الدین/ص‌۴۱۹) اگر کسی در مورد ازدواج دلالی کند خداوند حورالعین به او عطا می‌کند. امر ازدواج در حال حاضر خیلی مشکلات دارد. به صورت یک بت در آمده است و باید هر که هر چه در توان دارد در این زمینه کمک کند.

۳- پاداش کمک به نیازمندان قرض‌الحسنه و صله رحم

۴- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ کَفَى ضَرِیراً حَاجَهً مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْیَا وَ مَشَى فِیهَا حَتَّى یَقْضِیَ اللَّهُ لَهُ حَاجَتَهُ أَعْطَاهُ اللَّهُ بَرَاءَهً مِنَ النِّفَاقِ وَ بَرَاءَهً مِنَ النَّارِ وَ قَضَى لَهُ سَبْعِینَ حَاجَهً مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْیَا وَ لَا یَزَالُ یَخُوضُ فِی رَحْمَهِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى یَرْجِعَ» (من‌لایحضره‌الفقیه/ج‌۴/ص‌۱۵) اگر نابینایی را کمک کردی و دستش را گرفتی و او را راهنمایی کردی، خداوند شما را از جهنم نجات می‌دهد.

۵- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ أَقْرَضَ مَلْهُوفاً فَأَحْسَنَ طَلِبَتَهُ اسْتَأْنَفَ الْعَمَلَ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۸) کسی که به یک مسلمان وام بدهد و در گرفتن آن هم او را اذیت نکند، خداوند همه گناهان او را می‌بخشد.

۶- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ مَشَى إِلَى ذِی قَرَابَهٍ بِنَفْسِهِ وَ مَالِهِ لِیَصِلَ رَحِمَهُ أَعْطَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْرَ مِائَهِ شَهِیدٍ» (من‌لایحضره‌الفقیه،/ج‌۴،/ص‌۱۵) کسی اگر برای دیدن فامیل و نزدیکان حرکت کند، خداوند اجر شهید برای او قرار می‌دهد.

۴- پاداش تحمل همسر و کمک به دیگران

۷- «مَنْ صَبَرَ عَلَى سُوءِ خُلُقِ امْرَأَتِهِ وَ احْتَسَبَهُ أَعْطَاهُ اللَّهُ (بِکُلِّ مَرَّهٍ) یَصْبِرُ عَلَیْهَا مِنَ الثَّوَابِ مِثْلَ مَا أَعْطَى أَیُّوبَ عَلَى بَلَائِهِ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۷) اگر کسی بر بداخلاقی همسرش صبر کرد، خداوند اجر ایوب(ع) به او عطا می‌کند.

۸- «مَنْ مَشَى فِی عَوْنِ أَخِیهِ وَ مَنْفَعَتِهِ فَلَهُ ثَوَابُ الْمُجَاهِدِینَ فِی سَبِیلِ اللَّه» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۸). از حرفهای غلطی که جدیدا برخی می‌گویند، این است که وقتی شخصی به جایی مراجعه می‌کند، می‌گویند: این دیگر مشکل شماست! یعنی چه؟! مشکل هرکس مشکل همه است. پس جمله: «بنی آدم اعضای یکدیگرند…» غلط است! اینجمله حدیث است که سعدی (ره) آن را به صورت شعر در آورده است. اصلا در اسلام چیزی به نام «فضول» نداریم. می‌گویند: مگر فضولی؟! بله، بسمه تعالی؛ همه ما فضول هستیم. اینکه قرآن می‌فرماید: امر به معروف و نهی از منکر کن یعنی فضولی کن. وقتی شخص کار اشتباهی مرتکب می‌شود، دودش به چشم همه می‌رود.

۵- پاداش امامت و اصلاح و عیادت و رفع نیاز بیمار

۹- «مَنْ‌ام قَوْماً بِإِذْنِهِمْ وَ هُمْ عَنْهُ رَاضُونَ فَاقْتَصَدَ بِهِمْ فِی حُضُورِهِ وَ قِرَاءَتِهِ وَ رُکُوعِهِ وَ سُجُودِهِ وَ قُعُودِهِ وَ قِیَامِهِ فَلَهُ مِثْلُ أَجْرِهِمْ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۷) اگر پیش نماز دارای شرایطی باشد که از آنجمله است؛ که «بِإِذْنِهِمْ»: به دعوت مردم باشد، یعنی مردم او را بخواهند. گاهی وقتها مردم آقا را نمی‌خواهند. «وَ هُمْ عَنْهُ رَاضُونَ»: مردم از آقا راضی باشند و او را دوست داشته باشند. «فَاقْتَصَدَ بِهِمْ»: آقا مراعات حال مردم را بکند. موقع امتحانات سخنرانی نکند. اگر کسی پیشنماز باشد و مردم از او راضی باشند و او نیز حال مردم را مراعات کند، «فَلَهُ مِثْلُ أَجْرِهِمْ» ثوابی که خداوند به همه پیشنمازها (مأمومین) می‌دهد، همه آن ثوابها را هم خداوند به پیشنماز می‌دهد.

۱۰- «مَنْ مَشَى فِی إِصْلَاحِ بَیْنِ امْرَأَهٍ وَ زَوْجِهَا أَعْطَاهُ اللَّهُ أَجْرَ أَلْفِ شَهِیدٍ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ حَقّاً وَ کَانَ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَهٍ یَخْطُوهَا وَ کَلِمَهٍ فِی ذَلِکَ عِبَادَهُ سَنَهٍ قِیَامٌ لَیْلُهَا وَ صِیَامٌ نَهَارُهَا» (وسایل الشیعه/ج۱۶/ص۳۴۳) اگر زن و شوهری با هم قهر هستند و شما آنها را آشتی دادی، خداوند ثواب شهید را به شما می‌دهد.

۱۱- «مَنْ قَامَ عَلَى مَرِیضٍ یَوْماً وَ لَیْلَهً بَعَثَهُ اللَّهُ مَعَ إِبْرَاهِیمَ الْخَلِیلِ(ع) فَجَازَ عَلَى الصِّرَاطِ کَالْبَرْقِ الْخَاطِفِ اللَّامِعِ» (وسایل الشیعه/ج۱۶/ص۳۴۳) کسی که پرستار مریضی می‌شود، از روی پل صراط مثل برق عبور می‌کند.

۱۲- «مَنْ سَعَى لِمَرِیضٍ فِی حَاجَهٍ قَضَاهَا خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ» (وسایل الشیعه/ج۱۶/ص۳۴۳). اگر کسی تکانی بخورد (کاری بکند) برای مریضی، مثلا داروهایش را بگیرد، او را به پزشک برساند و… متأسفانه این کارها کمتر انجام می‌شود. مثلا کسی در وسط خیابان بیفتد کسی او را به بیمارستان نمی‌رساند. می‌گوید: اگر او را برسانم خودم گیر می‌افتم! این قانون باید لغو شود، چون دست و پا گیر است.

۶- کیفر ریا و منت‌گذاری

ب) کیفرها:

۱- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ أَطْعَمَ طَعَاماً رِیَاءً وَ سُمْعَهً أَطْعَمَهُ اللَّهُ مِثْلَهُ مِنْ صَدِیدِ جَهَنَّمَ وَ جَعَلَ ذَلِکَ الطَّعَامَ نَاراً فِی بَطْنِهِ حَتَّى یَقْضِیَ بَیْنَ النَّاسِ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۶) کسی که سور می‌دهد، منتهی برای خودنمایی و لذا سر سفره‌اش همه، چهره‌های برجسته منطقه هستند! یک فقیر گمنام سر سفره او نیست! طعام می‌دهد اما یا برای فیلم‌برداری (ریاء) یا برای اینکه نقل می‌کند که فلانی خانه ما آمده بود، خداوند آب جوشان جهنم را به خورد او می‌دهد.

۲- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنِ اصْطَنَعَ إِلَى أَخِیهِ مَعْرُوفاً فَمَنَّ بِهِ عَلَیْهِ حَبِطَ عَمَلُهُ وَ خَابَ سَعْیُهُ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۸) کسی که یک کار خیر و معروف را انجام می‌دهد، منتهی منت می‌گذارد، مثلا می‌گوید: یادت رفت که جهیزیه دخترت را درست کردم؟! یادت رفت برای ثبت نام پول نداشتی و من به تو پول دادم؟!… اگر کسی منت بگذارد که: من اینکار را در حق تو انجام دادم «حَبِطَ عَمَلُهُ وَ خَابَ سَعْیُهُ»: خداوند تمام عمل نیک او را از بین می‌برد. و لذا قرآن در این زمینه می‌فرماید: «لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِکُمْ بِالْمَنِّ وَ الْأَذى‌» )بقره/۲۶۴). « کارهای نیک و خوبی را انجام می‌دهید به واسطه منت و اذیت باطل نکنید».

۷- کیفر امام جماعت بدون توجه و بی‌عفتی و توهین به فقیر

۳- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ‌ام قَوْماً فَلَمْ یَقْتَصِدْ بِهِمْ فِی حُضُورِهِ وَ قِرَاءَتِهِ وَ رُکُوعِهِ وَ سُجُودِهِ وَ قُعُودِهِ وَ قِیَامِهِ رُدَّتْ عَلَیْهِ صَلَاتُهُ وَ لَمْ تُجَاوِزْ تَرَاقِیَهُ وَ کَانَتْ مَنْزِلَتُهُ عِنْدَ اللَّهِ مَنْزِلَهَ أَمِیرٍ جَائِرٍ مُتَعَدٍّ لَمْ یَصْلُحْ لِرَعِیَّتِهِ وَ لَمْ یَقُمْ فِیهِمْ بِأَمْرِ اللَّهِ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۷). پیشنماز هست، اما مراعات مردم را نمی‌کند (نماز را طول می‌دهد)، به منزله امام ستمگر است. مردم حوصله دارند؛ ما با یک نسل کم حوصله مواجه شده‌ایم، برای این قبیل مردم نمی‌شود نماز را طولانی خواند. دانشجوی ما کم حوصله است. می‌دانید دانشجو چه کسی است؟ دانشجو به ابوایوب انصاری (ره) همان کسی که شتر پیامبر(ص) جلوی در خانه او خوابید. می‌گویند، یک حدیثی که می‌خواست یاد بگیرد، گفتند: کسی که این حدیث را شنیده، در مصراست، در مدینه شتری اجاره کرد و به مصر رفت.

۴- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ وَصَفَ امْرَأَهً لِرَجُلٍ فَافْتَتَنَ بِهَا الرَّجُلُ وَ أَصَابَ مِنْهَا فَاحِشَهً لَمْ یَخْرُجْ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا مَغْضُوباً عَلَیْهِ» (وسائل‌الشیعه/ج‌۲۰/ص‌۱۸۴) اگر کسی از دختر یا زنی برای مردی تعریف کند و مثلا بگوید: آقا! یک دختر دیدم نمی‌دانی چه بود!!؟ و آن جوان را منحرف کند، کیفر سختی دارد.

۵- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ أَهَانَ فَقِیراً مُسْلِماً مِنْ أَجْلِ فَقْرِهِ وَ اسْتَخَفَّ بِهِ فَقَدِ اسْتَخَفَّ بِحَقِّ اللَّهِ وَ لَمْ یَزَلْ فِی مَقْتِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ سَخَطِهِ حَتَّى یُرْضِیَهُ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۲) اگر کسی یک مؤمنی را تحقیر کند، خدا را تحقیر کرده است.

در دنیای امروز همه مسائل اخلاقی را قبول دارند. منتهی اینکه«اخلاق» به خاطر چه؟! اختلاف نظر وجود دارد. برخی «اخلاق» را برای « بالا رفتن تولید» می‌خواهند. یعنی خوش اخلاقی با کارگرها باعث می‌شود که ایشان کار را بهتر انجام دهند و تولید بالا برود؛ برخی «اخلاق» را برای «جذب مشتری» می‌خواهند؛ برخی «اخلاق» را برای « آوردن رأی بیشتر» می‌خواهند؛ هیچکدام ازموارد بالا صحیح نیست، بلکه «اخلاق» را فقط برای اخلاق باید خواست. و لذا سوره‌ای در قرآن داریم به نام سوره «عبس» که در این سوره، قرآن کریم فردی را که برای شخص کوری عبوس کرده بود، مورد اعتراض قرار می‌دهد. جریان از این قرار بود که: شخص کوری وارد مجلسی شد که اشراف در آن بودند. شخصی در بین جمع، ناراحت شد و عبوس کرد و پیش خود گفت: این آمده چه کند؟! قرآن می‌فرماید: «عَبَسَ وَ تَوَلَّى» (عبس/۱) (چرا) عبوس و ترشرو گشت؟! «أَنْ جاءَهُ الْأَعْمى‌»(عبس/۲) چون آن مرد نابینا حضورش آمد! «وَ ما یُدْریکَ لَعَلَّهُ یَزَّکَّى» (عبس/۳) تو چه می‌دانی، ممکن است او مردی پاکیزه و پارسا باشد!؟ «أَوْ یَذَّکَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّکْرى‌» (عبس/۴) شاید او همان است که ذکر خدا در او اثر می‌کند؟! «أَمَّا مَنِ اسْتَغْنى‌» )عبس/۵) اما آن کسی که پولداراست. «فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى» (عبس/۶) تو به او پرداختی؟! «وَ ما عَلَیْکَ أَلاَّ یَزَّکَّى» (عبس/۷) به تو چه که او تزکیه نمی‌شود. «وَ أَمَّا مَنْ جاءَکَ یَسْعى‌» (عبس/۸) کسی که با تلاش و سعی پیش آمد «وَ هُوَ یَخْشى‌» )عبس/۹) خوف خدا دارد. «فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى» (عبس/۱۰) تو از توجه به او خودداری می‌کنی؟!

ده تا آیه راجع به اینکه: به چه دلیل به نابینا عبوس کردی!! با اینکه آن نابینا به هیچ وجه متوجه عبوس کردن او نشد. پس متوجه می‌شویم که «اخلاق» برای «اخلاق» ارزش دارد؛ اگر کسی از روی ترس و جریمه، مقررات راهنمایی و رانندگی و… را اجرا کرد که هنر نکرده است، بلکه هنر آن است که حتی اگر جریمه‌ای هم در کار نباشد او مقررات را اجرا کند (به مقررات عمل کند) اخلاق، ارزش است، اگر پلیس باشد یا نباشد؛ در زمان شاه، شهید مظلوم بهشتی (ره) اتومبیلی داشتند، من به همراه ایشان، سوار بر ماشین جایی می‌رفتیم و ساعت یک بعد از نیمه شب بود. ایشان تا به چهار راه رسیدند و چراغ قرمز شد، ایستادند. گفتم: آقا! ساعت ١ شب است، الآن هیچ خبری نیست!؟ ایشان فرمودند: «ما نظام را قبول نداریم، اما نظم را قبول داریم».

۸- کیفر نپرداختن مهریه و چشم‌چرانی

۶- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ ظَلَمَ امْرَأَهً مَهْرَهَا فَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ زَانٍ» (من‌لایحضره‌الفقیه/ج‌۴/ص‌۱۳).

اگر کسی تصمیم بگیرد مهر خانمش را ندهد او در نزد خدا زناکار است.، بگوید: بنویس یک میلیون سکه، کیه که بدهد؟! چرا زندگی را با شوخی آغاز می‌کنید؟! عقدی را آمدند تا من برای آنها بخوانم. دیدم مهرشان ۵٠٠ سکه است!! به آن پسر گفتم: شغل تو چیه؟ دیدم شغل پردرآمدی ندارد! گفتم: آیا میدانی که ۵٠٠ سکه را نمی‌توانی تا آخر عمرت بدهی؟! گفت: شما بنویس. گفتم: آخه ابتدای زندگی را با شوخی آغاز می‌کنید؟! چرا سر همدیگر کلاه می‌گذارید؟! خدا حفظ کند مقام معظم رهبری را، ایشان برای بیش از ١۴ سکه صیغه عقد نمی‌خواندند. باید این کارها (مهریه زیاد) منفور باشد.

۷- «مَنِ اطَّلَعَ فِی بَیْتِ جَارِهِ فَنَظَرَ إِلَى عَوْرَهِ رَجُلٍ أَوْ شَعْرِ امْرَأَهٍ أَوْ شَیْ‌ءٍ مِنْ جَسَدِهَا کَانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ أَنْ یُدْخِلَهُ النَّارَ مَعَ الْمُنَافِقِینَ الَّذِینَ کَانُوا یَتَّبَّعُونَ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ فِی الدُّنْیَا وَ لَا یَخْرُجُ مِنَ الدُّنْیَا حَتَّى یَفْضَحَهُ اللَّهُ وَ یُبْدِی لِلنَّاسِ عَوْرَتَهُ فِی الْآخِرَهِ» (جامع‌الأخبار/ص‌۹۳). اگر کسی نگاه به همسایه هایش کند، حق است که خدا او را به جهنم ببرد. متأسفانه شهرسازی الآن طوری است که خانه‌های همه پیداست. زندگی‌ها اضطراری شده است. مسکن یعنی محل آرامش، اگر کسی او را ببیند که او آرامش ندارد. حدیث داریم: وقتی پیامبر(ص) در خانه‌ای را می‌زدند، کنار می‌ایستادند تا چشمشان به خانه آن شخص نیفتد.

۸- «اگر خانمی به شوهرش گفت: مهر من حلال تو باشد، باید مرا طلاق بدهی خداوند تا آن زن زنده است به او لعنت می‌کند.» البته مواردی وجود دارد که زن و شوهر باید از هم جدا شوند. همان ١۴ شرطی که در هنگام عقد، طرفین امضاء می‌کند. شوهر دزد است، به خانه نمی‌آید و… در چنین مواردی ادامه زندگی ظلم است و باید از هم جدا شوند. اما گاهی وقتها خانم بهانه می‌گیرد! می‌گوید: من باید اینگونه باشم و… اگر زنی روی بهانه‌های زندگی مادی خواستار طلاق شد خداوند دایما او را لعنت می‌کند، در حالی که شوهرش اخلاق خوبی دارد، شغلش حرام است و…

۹- کیفر سخن‌چینی، رباخواری، خودنمایی و کسب حرام

۹- «مَنْ مَشَى فِی نَمِیمَهٍ بَیْنَ اثْنَیْنِ سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِ فِی قَبْرِهِ نَاراً تُحْرِقُهُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَهِ وَ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِ تِنِّیناً أَسْوَدَ یَنْهَشُ لَحْمَهُ حَتَّى یَدْخُلَ النَّارَ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۴). کسی که حرکت می‌کند و سخن چینی می‌کند، بین دو نفر را به هم می‌زند، فتنه به وجود می‌آورد، در قبر عذاب می‌شود.

۱۰- «مَنْ أَکَلَ الرِّبَا مَلَأَ اللَّهُ بَطْنَهُ مِنْ نَارِ جَهَنَّمَ بِقَدْرِ مَا أَکَلَ وَ إِنِ اکْتَسَبَ مِنْهُ مَالًا لَمْ یَقْبَلِ اللَّهُ مِنْهُ شَیْئاً مِنْ عَمَلِهِ وَ لَمْ یَزَلْ فِی لَعْنَهِ اللَّهِ وَ الْمَلَائِکَهِ مَا کَانَ عِنْدَهُ قِیرَاطٌ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۵). کسی که ربا می‌خورد، خداوند شکمش را از آتش پر می‌کند. می‌گوید: من یک میلیون میدهم و ماهی ۴٠ هزار تومان می‌گیرم! تو غلط می‌کنی. ربا، ربا است حتی اگر خیلی کم باشد. گناهش هم مساوی است با زنای با مادر (نعوذ بالله)

۱۱- «مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ یُرِیدُ بِهِ السُّمْعَهَ وَ الرِّیَاءَ بَیْنَ النَّاسِ لَقِیَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ وَجْهُهُ مُظْلِمٌ لَیْسَ عَلَیْهِ لَحْمٌ وَ زَخَّ الْقُرْآنُ فِی قَفَاهُ حَتَّى یُدْخِلَهُ النَّارَ وَ یَهْوِی فِیهَا مَعَ مَنْ یَهْوِی» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۶). اگر کسی قرآن را برای خودنمایی بخواند، مشکل دارد.

۱۲- «مَنِ اکْتَسَبَ مَالًا حَرَاماً لَمْ یَقْبَلِ اللَّهُ مِنْهُ صَدَقَهً وَ لَا عِتْقاً وَ لَا حَجّاً وَ لَا اعْتِمَاراً وَ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِعَدَدِ أَجْزَاءِ ذَلِکَ أَوْزَاراً وَ مَا بَقِیَ مِنْهُ بَعْدَ مَوْتِهِ کَانَ زَادَهُ إِلَى النَّارِ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۲) کسی که دنبال درآمد حرام برود، حج و عمره و صدقه‌اش قبول نیست. امام حسین(ع) در روز عاشورا فرمودند: دلیل اینکه شما جمع شده‌اید مرا بکشید و به هیچ کدام از حرفهایم هم گوش نمی‌دهید، این است که لقمه حرام در شکمهای شما است.

۱۰- کیفر ندادن مزد، مالخری، کلاهبرداری، تعرض و ارتباط با نامحرم

۱۳- «مَنْ ظَلَمَ أَجِیراً أَجْرَهُ أَحْبَطَ اللَّهُ عَمَلَهُ وَ حَرَّمَ عَلَیْهِ رِیحَ الْجَنَّهِ وَ إِنَّ رِیحَهَا لَیُوجَدُ مِنْ مَسِیرَهِ خَمْسِمِائَهِ عَامٍ» (من‌لایحضره‌الفقیه/ج‌۴/ص‌۱۱). کسی که حق و مزد کارگر را نمی‌دهد، خداوند تمام عباداتش را از بین می‌برد. »

۱۴- «مَنِ اشْتَرَى سَرِقَهً وَ هُوَ یَعْلَمُ أَنَّهَا سَرِقَهٌ فَهُوَ کَمَنْ سَرَقَهَا فِی عَارِهَا وَ إِثْمِهَا» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۶) مال دزدی را می‌خرد، در حالی که می‌داند آن مال دزدی است، خریدار مثل دزد است.

۱۵- «مَنْ غَشَّ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ نَزَعَ اللَّهُ بَرَکَهَ رِزْقِهِ وَ أَفْسَدَ عَلَیْهِ مَعِیشَتَهُ وَ وَکَلَهُ إِلَى نَفْسِهِ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۶) اگر کسی کلک بزند، خداوند برکت رزق او را می‌گیرد.

۱۶- «مَنْ لَطَمَ خَدَّ امْرِئٍ مُسْلِمٍ أَوْ وَجْهَهُ بَدَّدَ اللَّهُ عِظَامَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ حُشِرَ مَغْلُولًا حَتَّى یَدْخُلَ جَهَنَّمَ إِلَّا أَنْ یَتُوبَ» (من‌لایحضره‌الفقیه/ج‌۴/ص‌۱۵). اگر کسی به دیگری سیلی زد (حدیث داریم: حتی به صورت الاغ نباید سیلی زد.) خداوند روز قیامت دستهایش را می‌بندد.

۱۷- « من صافح امرءه حراما جاء یوم القیامه مغلولا» (بحار الانوار/ ج۷۳/ص۳۶۳) اگر کسی با زن نامحرمی دست بدهد، در قیامت دست بسته محشور می‌شود.

۱۸- اگر زن شوهر داری یا مرد زن داری به نامحرم خیره نگاه کند (نگاه بد) خداوند به آنها غضب می‌کند.

۱۱- کیفر آبروریزی، افشاگری،حرف زشت و کلک در معامله

۱۹- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ مَشَى فِی عَیْبِ أَخِیهِ وَ کَشْفِ عَوْرَتِهِ کَانَتْ أَوَّلُ خُطْوَهٍ خَطَاهَا وَضَعَهَا فِی جَهَنَّمَ وَ کَشَفَ اللَّهُ عَوْرَتَهُ عَلَى رُءُوسِ الْخَلَائِقِ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۸). اگر کسی آبروی مسلمانی را ریخت (مثلا با چاپ مجله) خداوند آبرویش را در برابر همه می‌ریزد و در جامعه خوار می‌شود. شخصی در زمان پیامبر(ص) زندگی می‌کرد و کمی «لات» بود. جریان او را به پیامبر(ص) نقل کردند. فرمودند: او خوش عاقبت است!! گفتند: یعنی چه؟! فرمودند: او از کوچه‌ای عبور می‌کرد، دید شخصی خوابیده، و لنگش کنار رفته است. سریع پارچه‌ای روی او کشید تا آبرویش نرود و به کسی هم نگفت. وقتی آن شخص از خواب بیدار شد جریان را فهمید و گفت: خدا به حق محمد و آل محمد(ص) عاقبت تو را به خیر کند. و دعایش مستجاب شد. وقتی آن شخص از جریان مطلع شد گفت: من این همه گناه کردم و آنوقت خدا مرا به خاطر یک کار خوب که انجام دادم. و در یکی از جنگها به شهادت رسید!

۲۰- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ سَمِعَ فَاحِشَهً فَأَفْشَاهَا فَهُوَ کَالَّذِی أَتَاهَا» (من‌لایحضره‌الفقیه/ج‌۴/ص‌۱۵). اگر کسی یک کار زشتی را از شخصی شنید و به همه گفت (فاش کرد) مثل این است که خودش آن گناه را انجام داده است.

۲۱- «مَنْ قَالَ لِخَادِمِهِ أَوْ لِمَمْلُوکِهِ أَوْ لِمَنْ کَانَ مِنَ النَّاسِ لَا لَبَّیْکَ وَ لَا سَعْدَیْکَ قَالَ اللَّهُ لَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ لَا لَبَّیْکَ وَ لَا سَعْدَیْکَ اتْعَسْ فِی النَّارِ» (ثواب‌الأعمال/ص‌۲۸۵). اگر کسی با نوکرش بد حرف زد و گفت: (مثلاً) مرده شور اون ترکیبت را ببرد، برو تا نبینمت! خدا روز قیامت به او می‌فرماید: «لَا لَبَّیْکَ وَ لَا سَعْدَیْکَ»

۲۲- «مَنْ بَاتَ وَ فِی قَلْبِهِ غِشٌّ لِأَخِیهِ الْمُسْلِمِ بَاتَ فِی سَخَطِ اللَّهِ وَ أَصْبَحَ کَذَلِکَ حَتَّى یَتُوبَ» (من‌لایحضره‌الفقیه/ج‌۴/ص‌۱۵). اگر کسی شب بخوابد و در این فکر باشد که فلانی را کلک بزند (مغازه‌اش را از دستش بگیرد و…) و حتی به آن عمل هم نمی‌کند و فقط در فکر آن کار است، همانطور که در خواب است در غضب خداست.

سخنران: حجت الاسلام و المسلمین محسن قرائتی
برنامه درس‌هایی از قرآن | تاریخ پخش: ۱۳۷۶/۰۴/۱۲

.